نگاهی به بیوگرافی و کارنامه سینمایی جوئل و ایتان کوئن (برادران کوئن)

سرویس فرهنگی مستقل آنلاین:  برادران کوئن اولین فیلم بلندشان را در ۱۹۸۴ کارگردانی کردند و اغلب بخش‌های فیلمشان از جمله نوشتن فیلمنامه، تهیه کنندگی، کارگردانی و تدوین فیلم‌هایشان را مشترکا انجام می‌دهند، هرچند در عنوان‌بندی اکثر آثار آن‌ها نام جوئل به عنوان کارگردان، و نام ایتان به عنوان تهیه‌کننده آورده می‌شود.

کودکی و خانواده

جوئل و ایتان کوئن در یک خانواده‌ یهودی در شهر سنت لوئیس پارک در ایالت مینه سوتای آمریکا در خانواده‌ای فرهنگی متولد شدند. جوئل متولد ۲۹ نوامبر ۱۹۵۴و  ایتن متولد ۲۱ سپتامبر ۱۹۵۷ است. پدرشان ادوارد، استاد رشته اقتصاد در دانشگاه مینه‌سوتا و مادرشان رِنا، استاد تاریخ هنر در دانشگاه سنت کلود بود.

در همان کودکی، جوئل با پولی که از کار به عنوان چمن‌زن به دست آورده بود یک دوربین سوپر۸ خرید و به همراه ایتان سعی کردند فیلم‌هایی را که در تلویزیون دیده بودند بازسازی کنند. آن دو از پسر همسایه‌ زیمرس برای به عنوان بازیگر این فیلم‌ها استفاده می‌کردند. از اولین فیلم‌هایی که آن دو در آن دوران با دوربین سوپر۸ خود ساختند می‌توان فیلم هنری کیسینجر، مرد پرمشغله را نام برد. در  دیگری با عنوان فیلم زیمرس در زامبیا، ایتان در نقش یک آفریقایی نیزه به دست بازی کرده است.

دو برادر  در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۶ از دبیرستان سنت لوئیس پارک فارغ‌التحصیل شدند. جوئل برای تحصیل در رشته کارگردانی به دانشگاه نیویورک رفت و ایتان در رشته فلسفه دانشگاه پرینستون مشغول به تحصیل شد و با پایان‌‌نامه‌ای با عنوان دو رویکرد به فلسفه متاخر ویتگنشتاین فارغ‌التحصیل شد.

زندگی خانوادگی برادران کوئن

جوئل در ۱۹۸۴ با فرانسیس مک دورمند بازیگر سینما ازدواج کرد. مک دورمند در همان سال در اولین فیلم بلند کوئن‌ها با عنوان تقاص (خون ساده) ایفای نقش کرد. مک‌دورمند تا به حال در پنج فیلم دیگر از برادران کوئن به عنوان بازیگر حضور داشته، از جمله نقش‌های کوچکی در بزرگ کردن آریزونا و گذرگاه میلر، یا نقش‌های مهم‌‌تری در فیلم‌های تقاص، فارگو (که بخاطر ایفای نقش در این فیلم برنده جایزه اسکار شد)، مردی که آنجا نبود و پس از خواندن بسوزان. جوئل و مک‌دورمند یک پسر اهل پاراگوئه را به فرزندخواندگی پذیرفته‌اند

ایتان کوئن هم در سال ۱۹۹۰ با تریشیا کوک که تدوینگر سینما بود ازدواج کرد. و ایتان و همسرش یک پسر و یک دختر دارند. هر دو برادر به همراه همسرانشان ساکن شهر نیویورک هستند.

سبک فیلمسازی برادران کوئن

به‌طور سینمای کوئن‌ها چندان به سبک و ژانر خاصی تعلق ندارد. چرا که در کارنامه سینمایی آن‌ها ژانرهای مختلفی از فیلم دیده می‌شود. از فیلم کمدی‌ چون بزرگ کردن آریزونا و قاتلین پیرزن، تا ژانر گنگستری (گذرگاه میلر)، فیلم نوآر (خون ساده و فارگو)، ژانر جنایی (فارگو، مردی که آنجا نبود و این‌جا جای پیرمردها نیست)، فیلم عاشقانه (سنگدلی تحمل ناپذیر)، فیلم جاسوسی و سیاسی (پس از خواندن بسوزان)، یا فیلم اقتباسی از ادیسه هومر در اوه برادر، کجایی.

مهم‌ترین ویژگی سینمای کوئن که تقریبا در همه فیلم‌هایشان وجود دارد فضای طنزآمیز و شوخی‌های هوشمندانه متعلق به سبک کمدی سیاه است. در مورد سینمای بذادران کوئن برداشت‌های مختلفی وجود دارد و برخی سینمای این دو برادر را سینمای سطحی و طنزآمیز می‌دانند و بعضی دیگر آن را عمیق و دارای لایه‌های پیچیده و معنادار می‌خوانند. با توجه به این که ایتن فارغ‌التحصیل رشته  فلسفه است چندان این نگاه عمیق به آثار برادران کوئن خالی از حقیقت نیست.

ویژگی مهم دیگر فیلم‌های این دو برادر دقت و وسواس خاصی است که روی فیلمنامه و تولید مراحل مختلف آثار خودشان رعایت می‌کنند. آن‌ها تمرکز و توجه خاصی بر تمام اجزای فیلمی که می‌سازند معطوف می‌کنند، معمولاً کارهایشان را آثار هوشمندانه و نبوغ‌آمیز توصیف می‌کنند. در کنار این، بیشتر آثار کوئن‌ها امضایی منحصربه‌فرد و ویژه دارد و نوعی فضاسازی و لحن خاص در آن‌ها وجود دارد که در آثار هیچ فیلمساز دیگری به این صورت دیده نمی‌شود. برای مثال بارتون فینک، لبوسکی بزرگ یا وکیل هادساکر فیلم‌های عجیب و غریبی هستند که به آثار فیلمسازان دیگر شباهت زیادی ندارند.

مضمون آثار این دو برادر

نکته دیگری که آن‌ها در همه آثارشان مورد توجه قرار می‌دهند آن است که مضمون فیلم خود را از زندگی معمولی الهام می‌گیرند، برای مثال در هیچ‌کدام از فیلم‌هایشان موجودات فضایی و افسانه‌ای و فانتزی مانند هیولاها، بشقاب پرنده‌ها و… به چشم نمی‌خورد. آثار برادران کوئن هرچه‌قدر هم عجیب و غیرمعمول باشند اما باز هم برآمده از حقایق عادی و مرسوم زندگی اسن که همه مخاطبان با آن‌ها آشنا هستند. به همین دلیل است که جلوه‌های ویژه پرزرق و برقی که در سینمای هالیوود مرسوم است به جز در بعضی موارد نادر در فیلم‌هایشان مورد استفاده قرار نگرفته است تا فیلمسازی شان بیشتر بر اساس حقایق آشنا و روزمره باشد.

کوئن‌ها حتی زمانی که تصمیم به ساخت فیلمی در ژانر وسترن گرفتند بازهم نتیجه فیلمی مطابق قواعد خاص خودشان بود. برای همین دوباره‌سازی شهامت واقعی ساخته سال ۲۰۱۰ یک وسترن کوئنی به تمام معنا بود.

جایگاه تکنیک در سینمای براداران کوئن

یکی دیگر از ویژگی‌های فیلم‌های جوئل و ایتن کوئن این است که روی جنبه‌های مختلف فیلمسازی تسلط فراوانی دارند. فیلم‌هایشان اغلب در بخش‌های مختلف نظیر بازیگری، فیلمبرداری، صدابرداری، طراحی صحنه و لباس یا موسیقی برنده جوایز معتبر جهانی شده است.

فیلم‌های کوئن‌ها ویژگی‌های مهم زیادی دارد اما بسیاری از منتقدان معتقدند که توصیف سبک فیلمسازی آن‌ها به آسانی امکان‌پذیر نیست. چرا که پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های خاص خودش را دارد. خود کوئن‌ها در مناسبت‌های مختلف از جمله در سخنرانی کوتاهشان هنگام دریافت جایزهٔ اسکار در سال ۲۰۰۸ برای فیلم این‌جا جای پیرمردها نیست که ۴ برنده  جایزهٔ اسکار شد اشاره می‌کنند که سبک فیلمسازی‌شان با کاری که در کودکی انجام می‌دادند تفاوت زیادی نکرده است. در واقع فیلم‌های محبوب و موفق بزرگسالی‌شان  را دقیقا به همان سبک و سیاقی می‌سازند که در زمان کودکی با دوربین سوپر۸ خودشان فیلم می‌ساختند.

پیشرفت آهسته و پیوسته برادران کوئن در کار خود در تضاد با مسیر آشنایی است که فیلمسازان مستقل هالیوودی طی کرده‌اند. آن‌ها به جای اینکه سعی کنند تا شانس کارگردانی آثار بزرگ پرخرج فانتزی مانند فیلم‌های بتمن را پیدا کنند همیشه ترجیح داده‌اند به ساخت فیلم‌های کم‌هزینه مورد علاقه خود بپردازند. جوئل در گفتگویی با نیویورک تایمز در این باره می‌گوید: «صادقانه باید بگویم که فیلم‌های ما هیچوقت هیچ رکوردی را در جدول فروش جابجا نکرده‌اند. چون ما هیچوقت در چنین سطحی کار نکرده‌ایم. ما هیچوقت جیب شرکت فیلمسازی که از ما پشتیبانی می‌کند را خالی نکرده‌ایم پس آن‌ها خیلی خوشحال خواهند شد که با ما کار کنند چون پول کمی باید بپردازند». شباهت و همکاری فوق‌العاده آن‌ها در کارگردانی باعث شده تا بازیگرانشان به براداران کوئن لقب «کارگردان دوسر» بدهند. هرچند ایتن در رشته فلسفه درس خوانده و پایان‌نامه‌اش را در مورد لودویگ ویتگنشتاین فیلسوف اتریشی نوشته اما هیچ‌کدام از آن‌ها علاقه‌ای به تفسیرهای موشکافانه فلسفی و انتزاعی از فیلم‌های خود و فرایند فیلمسازیشان را ندارند. همه فیلم‌های آن‌ها به نوعی در مورد اشتباهات بزرگ و پیامدهای وحشتناک آن‌هاست. طرح کلی فیلم‌نامه‌های آن‌ها معمولاً به این صورت است که یک شخصیت مثبت بداقبال تحت تأثیر یک باور نیرومند شخصی وارد یک ماجرای جنایی سطح پایین می‌شود که با آدم‌ربایی یا زورگیری همراه است و در پی آن زنجیره‌ای از کنش‌ها و واکنش‌های پیچیده و متضاد آغاز می‌شود و بیشتر اوقات هم شخصی با برخورد گلوله‌ای به صورتش کشته می‌شود.

جوایز و افتخارات

فیلم‌های برادران کوئن اغلب در بخش‌های مختلف نظیر بازیگری، فیلمبرداری، صدابرداری، طراحی صحنه و لباس یا موسیقی برنده جوایز معتبر جهانی شده است.

مجله توتال در سال ۲۰۰۶ کوئن ها را به عنوان نوزدهمین فیلمساز برتر دنیا برگزید. همچنین این مجله این دو برادر را به عنوان سومین فیلمساز برتر فعال سینما انتخاب کرد.

• جایزه بهترین بازیگری توسط جان تورتورو در جشنواره کن ۱۹۹۱ بخاطر بازی در بارتن فینک
• نامزدی دریافت اسکار بهترین طراحی صحنه و لباس در جشنواره آکادمی ۱۹۹۱ برای همین فیلم
• کسب جوایز اسکار بهترین فیلم‌نامه اورجینال و بهترین بازیگر زن برای فیلم فارگو
• نامزدی برای دریافت اسکار بهترین فیلمبردار برای راجر دیکینز بخاطر فیلم اوه برادر کجایی (۲۰۰۰) و مردی که آنجا نبود (۲۰۰۱)

  

فیلم‌شناسی برادران کوئن

• ای برادر، کجایی؟
• بارتون فینک
• تصنیف باستر اسکراگز
• بخوان و بسوزان
• بزرگ کردن آریزونا
• پاریس، دوستت دارم
• تقاطع میلر
• جایی برای پیرمردها نیست
• درود بر سزار!
• درون لوین دیویس
• دهشت‌زده
• شهامت واقعی
• ظلم تحمل‌ناپذیر
• فارگو
• قاتلین پیرزن
• لبوفسکی بزرگ
• مردی که آنجا نبود
• وکیل هادساکر
• هر کس سینمای خودش
• یک مرد جدی