غرب اِصرار دارد ایران فیتیله همکاری با روسیه را پایین بکشد

مستقل: سال ۱۴۰۲ در شرایطی شروع شد که سال قبل برای ایران و ایرانیان سالی مملو از بحران‌های ریز و درشت بود. در واقع شلختگی اقتصادی به نارضایتی عمومیِ پررنگی ختم شد تا دست‌اندرکاران به این تشخیص و تصمیم برسند که «تجدیدنظر در سیاست خارجی» لازم است. در همین رابطه در اواخر سال گذشته مقدمات پایان تنازع با عربستان و مذاکره با کشورهای همجوار عربی فراهم شد تا شاید از این طریق کورسوی امیدی برای اصلاح نمایان شود.

برای پاسخ به این سوال که آیا سیاست خارجی ما در حال حاضر در وضعیت مطلوبی به سر می‌برد یا اینکه با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند که حل و فصل آن‌ها نیاز به تجدیدنظر‌هایی در این زمینه دارد، ابتدا باید به چند سوال جزئی‌تر پاسخ داد. آیا توافق برجام احیا شده و مساله پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به سرانجام رسیده است؟ آیا با اینکه جمهوری اسلامی ایران موضع‌گیری رسمی در حمایت از روسیه در جنگ اوکراین نداشته، توانسته‌ایم با تبلیغات بین‌المللی که علیه کشور ما در این خصوص در جریان است، مقابله کنیم و آیا ادامه روند کنونی به نفع ماست؟ آیا موفق شده‌ایم مشکلاتی را که میان ما و همسایگان و کشور‌های منطقه نظیر عربستان سعودی، آذربایجان، افغانستان یا کشور‌های جنوب خلیج فارس وجود داشت، حل و فصل کنیم؟ آیا توافق با عربستان منتج به توافقات و مذاکرات دیگری خواهد شد؟ زمانی که پاسخ به این سوال و سوال‌ها مشابه دیگر «نه» است یعنی شیوه سیاست‌ورزی ما ایراداتی داشته و باید اصلاح شود. 

عبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با «مستقل» با اشاره به فضای تقابلی با ایران اظهار داشت:

در رابطه با فضای بین ایران و کشورهای منطقه باید گفت، ایران به ویژه با کشورهای عربی که تحت رهبری عربستان هستند، بنای تعامل دارد. یعنی بعد از توافق با دولت سعودی می‌توان در انتظار مذاکره‌هایی جدی با اردن، بحرین، امارات و ... هم بود. در واقع ماندگاری تحریم موجب شده ایران تعامل با خاورمیانه را جدی بگیرد.

استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با اشاره به پیچدگی‌های پرونده هسته‌ای ادامه داد:

در شرایط فعلی برجام موانع عدیده‌ای را پیش روی خود می‌بیند. در واقع سیاست نامفهوم آمریکا، بهانه‌جویی‌های اروپا و جنگ اوکراین این موضوع مهم را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. مخصوصاً اینکه غرب اصرار دارد، ایران فیتیله همکاری و همراهی با روسیه را پایین بکشد. این مطالبه اروپایی‌ها در حالی است که ساختار سیاست خارجی نظام رأی به نزدیکی با روسیه می‌دهد و بعید است، ایران به سادگی از تصمیم خود برای در کنار روس‌ها بودن بگذرد و عقب نشینی کند.

او افزود: نکته ملموس و غیرقابل انکار چیزی جز این نیست که ایران با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. یعنی نارضایتی عمومی به حدی بالا رفته که نظام راهی بجز تلاش برای ترمیم معضلات اقتصادی ندارد. بر همین اساس، اگر با دنیا توافق نکنند و همچنان فاصله‌ای زیاد بین ایران با جامعه جهانی باشد، برطرف کردن مطالبه جدی افکار عمومی که چیزی جز بازکردن گره‌های معیشتی نیست، محال شده و در نتیجه بی‌اعتمادی روز به روز پررنگ‌تر خواهد شد. پس تنها راه این است که هم با کشورهای همسایه و هم با غرب وارد فضای گفتگو شوند و در گام بعد امکان تعامل تجاری_ اقتصادی فراهم شود.

عبدالرضا فرجی راد در پایان گفت: ایران در دهه‌های گذشته تاوان زیادی از اختلاف با دنیا داده و الان موعد تفاهم است تا از این طریق جامعه به این نتیجه برسد که مشکلاتش برای تصمیم‌گیران از اهمیت لازم برخوردار است. در همین راستا باید تأکید کرد، تجدیدنظر در سیاست خارجی لازم است.