کتاب زندگی در مرگ؛ نگاهی جذاب و انسان‌شناسانه به مرگ و زندگی

سرویس فرهنگی مستقل آنلاین : کتاب زندگی در مرگ (به انگلیسی All that Remains: A Life in Death) نوشته سو بلک، انسان‌شناس و متخصص پزشکی قانونی انگلیسی است. سو بلک یکی از کالبدشناسان و انسان‌شناسان قانونی پیشرو در جهان است. مهارت او در حل بسیاری از پرونده‌های جنایی مهم حیاتی بوده است. وی در سال ۱۹۹۹ انسان‌شناس قانونی ارشد در پروژه تیم پزشکی قانونی بریتانیا برای تحقیقات جنایات جنگی در کوزوو بود. پس از سونامی سال ۲۰۰۴ از اولین دانشمندان پزشکی قانونی بود که برای کمک به تشخیص هویت اجساد به تایلند سفر کرد. او در سال ۲۰۱۶ موفق به دریافت نشان امپراتوری بریتانیا برای خدماتش در انسان‌شناسی قانونی شد. 

کتاب زندگی در مرگ درباره چیست؟

انتظار داریم کتابی با موضوع مرگ غم‌انگیز یا هولناک باشد، اما کتاب «زندگی در مرگ» نه غم‌انگیزست نه هولناک. روایت‌های این کتاب به اندازه بهترین رمان‌های جنایی جذابند، هم تراژدی هستند هم طنز. 

با این‌که چیزهای زیادی درباره مرگ هست که برای ما ناشناخته باقی خواهند ماند، سو بلک به عنوان یک شاهد خبره، آگاه‌ترین، مطمئن‌ترین و قانع‌کننده‌ترین راهنما برای عبور از آخرین مرز زندگی‌ است.

سو بلک هر روز با مرگ روبه‌رو می‌شود. این استاد آناتومی و انسان‌شناس پزشکی قانونی، در آزمایشگاهش، در صحنه‌های جرم، قتل و قطع عضو و هنگام بررسی مرگ‌ومیرهای جمعی ناشی از جنگ، حادثه یا بلایای طبیعی روی اجساد و بقایای فانی تمرکز می‌کند. او در این کتاب از چهره‌های بی‌شمار مرگ، که به خوبی می‌شناسد، پرده برمی‌دارد و توضیح می‌دهد که علم چه اندازه پیشرفت کرده و از کارش چه چیزهایی آموخته است.

کتاب زندگی در مرگ  از زاویه‌ای تازه به مقوله مرگ می‌نگرد

در اوایل کتاب، سو بلک خاطرات شبی را توصیف می‌کند که با پدر بزرگش گذرانده بود، در حالی که در خانه‌اش در حال مرگ بود، او با جنون زندگی کرده بود و آخرین روز او روی تختش جمع شده‌بود و هیچ نشانی از آن نداشت که کسی را در اتاق ثبت کند.​ او با جنون زندگی کرده بود و آخرین روز او روی تختش جمع شده‌بود و هیچ نشانی از آن نداشت که کسی را در اتاق ثبت کند. او با جنون زندگی کرده بود و آخرین روز او روی تختش جمع شده‌بود و هیچ نشانی از آن وجود نداشت که کس دیگری هم بالای سرش حاضر شود. در ساعات اولیه صبح "سو بلک" پدربزرگش را نگاه می‌کرد که تنفس کندتر شده بود. او می‌نویسد: " در نهایت، آخرین نفس، چیزی بیشتر از واکنش ساقه مغز نیست. در عرض چند ثانیه، کف ریه‌هایش را که دیدم که روی لب‌ها و بینی‌اش ظاهر شد به این معنی بود که دیگر هوایی در آن‌ها باقی نمانده است، فهمیدم که مرده‌است."

در گونه کتاب‌های درباره مرگ، هیچ چیز در مورد این داستان قابل‌توجه نیست. این یک راه عادی برای مردن است و همانطور که بلک بی‌پرده به ما یادآوری می‌کند، همه ما در نهایت مرده‌ایم. چیزی که کتاب او را برجسته می‌کند داستان‌های بیش از صدها مرگی است که او در زندگی حرفه‌ای خود به عنوان یک انسان‌شناس قانونی بررسی کرده‌است. هیچ یک از این مردم آن قدر خوش‌شانس نبودند که مرگ آرامی مانند مرگی که پدریزرگش تجربه کرد داشته باشند. ​

بلک می‌گوید یک انسان‌شناس قانونی، دانشمندی است که هویت یک بدن از جمله جنسیت، ظاهر و تاریخچه زندگی آن‌ها را تایید می‌کند در مقابل آسیب‌شناس که علت مرگ را مشخص می‌کند. به عنوان پزشک ارشد بریتانیا در این زمینه، بلک داستان‌های فوق‌العاده‌ای برای گفتن دارد.

از جمله تکان‌دهنده‌ترین آن‌ها، مرگ‌هایی است که او در سال ۱۹۹۹ در کوزوو بررسی کرد، از جمله تلاش برای طبقه‌بندی بقایای ۴۰ مرد و پسر که توسط صرب‌ها در یک ساختمان دورافتاده که بعدا آتش زده شد، مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. او در مورد اعضای بدن می‌نویسد: " آن‌ها توسط کرم‌ها، تکه‌تکه و تا حدی پراکنده و خورده شده‌بودند." اما او توانست بسیاری از قربانیان را شناسایی کند و بقایای اجساد را به خانواده‌هایشان بازگرداند. کار او برای شناسایی اجساد متورم شده پس از سونامی سال ۲۰۰۴ نیز بسیار تاثیرگذار است. ​

شناسایی قربانیان قتل برای بلک کاری عادی است و او در پرونده‌های سخت مربوط به قطع عضو متخصص است. او می‌گوید: "خوشبختانه، دسترسی به علم پزشکی قانونی بیش از آن چیزی است که [‌ قاتلین ]‌ تصور می‌کنند" و جزئیاتی که او می‌تواند از یک دست یا پا استخراج کند، شگفت‌انگیز است. او همچنین در حال روشن کردن چالشی است که قطع عضو برای یک قاتل به دنبال دارد (‌بریدن استخوان آسان نیست؛ چاقو این کار را نخواهد کرد)‌ و مشکلات جا به جا کردن یک بدن مثله شده (‌وقتی اعضای داخلی بدن در معرض دید قرار می‌گیرند، به شدت نشت می‌کنند و بوی واقعا بدی ایجاد می‌کنند)‌. ​

بلک، که اکنون استاد آناتومی و انسان‌شناسی پزشکی قانونی در دانشگاه داندی است، به شیوه‌ای صریح و بی‌پرده می‌نویسد. او حتی زمانی که با سخت‌ترین مشاغل سر و کار دارد با جان و دل آنجامش می‌دهد. اگر به دنبال نگاهی شاعرانه به مرگ هستید شاید لازم است جای دیگری به‌دنبالش بگردید.

آرزوی او برای مرگ خودش آرزوی او برای مرگ خودش این است که "طبیعی" و احتمالا در تنهایی باشد. او قصد دارد جسد خود را به علم هدیه کند، و با استفاده از روش Thiel، که جسد را نرم و شبیه زندگی باقی می‌گذارد، مومیایی شود. یک ساختمان جدید برای نصب تجهیزات روش Thiel در داندی با سرمایه‌گذاری نویسندگان جنایی از جمله لی چایلد، کتی رایچز و هارلان کوبن ساخته شده‌است. رای‌گیری برای نامگذاری ساختمان برگزار شد و نتیجه آن به این معنی بود که جسد سو بلک را می توان در مقبره وال مک درمید مومیایی کرد. رای‌گیری برای نامگذاری ساختمان برگزار شد و نتیجه آن به این معنی بود که جسد سو بلک را می‌توان در مقبره وال مک درمید (جنایی‌نویس اسکاتلندی) مومیایی کرد. به گفته بلک این برایش خوشایند است (‌آن‌ دو دوستان نزدیک یکدیگرند )‌ و صداقتی او با آن آرزوهایش را بیان می‌کند، نمونه‌ای از روش باز صحبت در مورد مرگ است که بلک معتقد است روشی سالم‌تر برای همه انسان‌هاست.

فرازی از مقدمه کتاب زندگی در مرگ

او در مقدمه کتاب چنین می‌نویسد: «این کتاب رساله‌ای سنتی درباره مرگ نیست. مسیر بسیار رایج تئوری‌های دانشگاهی ارزشمند یا تفاوت‌های عجیب فرهنگی را دنبال نمی‌کند و تکرار مکررات پیش‌پاافتاده برای قوت قلب نیست. من فقط سعی دارم چهره‌های بی‌شمار مرگ را همان گونه که شناخته‌ام بررسی کنم. چشم‌اندازهایی که تا به‌حال نشانم داده و چشم‌اندازی که در سی سال آینده نشانم خواهد داد. این کتاب همان قدر که درباره مرگ است درباره زندگی هم هست؛ آن بخش‌های جدا نشدنی یک کل به‌هم‌پیوسته.»

کتاب زندگی در مرگ با ترجمه راضیه خشنود و توسط نشر مشکی به فارسی برگردانده شده است. ترجمه کتاب روان و خوش‌خوان و طراحی جلد و چاپ آن جذاب و گیراست.

مشخصات ترجمه فارسی کتاب زندگی در مرگ

• نویسنده: سو بِلَک
• مترجم: راضیه خشنود
• قطع: رقعی
• تعداد صفحه: 366
• قیمت: 73.000 تومان

منبع: Evening Standard