حقیقت یا فاجعه قریب‌الوقوع؟ جنگ ایران و اسرائیل تمام نشده!
بازی دوگانه غرب؛ دیپلماسی یا شعله‌ور شدن جنگ ایران و اسرائیل؟
روزنامه تایمز اسرائیل در گزارشی درباره تداوم تحرکات دیپلماتیک اروپا برای فعالسازی «مکانیسم ماشه» نوشت برنامه اتمی جمهوری اسلامی همچنان در «وضعیت تعلیق» قرار دارد، اما این وضعیت به معنای حذف خطر نیست و چشم‌انداز جنگ ایران و اسرائیل را کمرنگ نمی‌کند.
به گزارش مستقل آنلاین کارشناسان امنیتی به این روزنامه تأکید کرده‌اند که هر گام تلافی‌جویانه تهران می‌تواند بلافاصله احتمال حمله اسرائیل به ایران یا واکنش نظامی آمریکا را تقویت کند.
در متن تایمز آمده است: «بالای سر هر اقدام تلافی‌جویانه تهران، امکان حمله اسرائیل به ایران یا واکنش دیگران وجود دارد.» همان‌طور که گزارش می‌افزاید، مسیر دیپلماسی هنوز باز است اما در عین حال مسیر رویارویی و احتمال تحقق یک دور تازه از جنگ ایران و اسرائیل نیز روی میز قرار دارد و نباید نادیده گرفته شود.
برنامه هسته‌ای ایران بطور کامل نابود نشده است
روزنامه فرانسوی لوموند نیز در تحلیلی محرمانه از تبادل اطلاعات میان دستگاه‌های امنیتی فرانسه و اسرائیل خبر داد و نوشت که مقام‌های اطلاعاتی اسرائیل به پاریس اطلاع داده‌اند که برنامه هسته‌ای ایران در جریان ضربات اخیر به‌طور کامل نابود نشده است. به نوشته لوموند، این گزاره نشان می‌دهد که حتی در صورت عقب‌نشینی ظاهری، تهران ظرفیت فنی و زنجیره تأمین لازم برای از سرگیری غنی‌سازی را در اختیار دارد و این واقعیت می‌تواند بستر فنی لازم برای تشدید جنگ ایران و اسرائیل را فراهم کند.
منابع لوموند افزوده‌اند که برخی تجهیزات کلیدی در مراکز نطنز و فردو آسیب دیده‌اند اما مقادیر و قطعات پراکنده‌شده در سایت‌های دیگر می‌تواند در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت امکان بازسازی نسبی برنامه هسته‌ای را فراهم آورد؛ سناریویی که به‌سرعت می‌تواند انگیزه‌ای مضاعف برای حمله اسرائیل به ایران فراهم کند، به‌ویژه اگر بازیگران منطقه‌ای یا فرامنطقه‌ای ارزیابی‌شان از روند را تغییر دهند.
این ارزیابی‌های میدانی و تحلیلی با ادعاهای رسمی مقامات آمریکایی نیز تضاد دارد: دونالد ترامپ پس از جنگ ۱۲ روزه اعلام کرد «برنامه هسته‌ای ایران به‌طور کامل نابود شده» اما اسناد محرمانه و اظهارات کارشناسی روایت دیگری را نشان می‌دهد؛ روایتِ آنچه می‌تواند راه را برای حمله اسرائیل به ایران هموار سازد. در چنین فضایی، خودِ امکانِ تشدید تنش‌ها، شاکله تصمیم‌سازی در پایتخت‌های مهم را به سمت اتخاذ گزینه‌های نظامی سوق می‌دهد.
خروج ایران از ان‌پی‌تی
در داخل ایران هم واکنش‌ها و هشدارها شدت گرفته است: ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، پس از جلسه با عباس عراقچی اعلام کرد توافق اخیر با آژانس می‌تواند موجب شود تا فرض فعالسازی مکانیسم ماشه منتفی شود؛ اما او هشدار داد که «اگر اروپایی‌ها عهد خود را نشکنند» تهران «گزینه‌های متعددی» از جمله خروج از ان‌پی‌تی را روی میز خواهد داشت. این فضاسازی‌های داخلی و بین‌المللی در کنار تهدیدات و اظهارنظرهای متقابل، ریسک ورود به مرحله‌ای جدید از جنگ ایران و اسرائیل را که مدت‌ها به شکل پنهان و نیمه‌مستقل دنبال شده، بیش از پیش زنده نگه می‌دارد.
اروپا حق فعالسازی مکانیسم ماشه را ندارد
عباس عراقچی نیز در پیام‌هایی عمومی به اروپا تأکید کرده است که سه کشور اروپایی «حق قانونی، سیاسی یا اخلاقی» لازم برای فعالسازی مکانیسم ماشه را ندارند، اما هشدار داده که بازی با این سازوکار می‌تواند «همه چیز را از دست اروپاییان بگیرد».
در چنین وضعیتی – همان‌طور که منابع بین‌المللی هشدار می‌دهند – حتی تلاش دیپلماتیک برای فروکش کردن بحران ممکن است ناکافی بماند و تنها دو مسیر دیپلماتیک یا رویارویی نظامی (و خطر واقعی حمله اسرائیل به ایران) عملاً پیش روی منطقه قرار داشته باشند.
ارسال نظر