شاید رقابت اصلی بین این سه نفر باشد؛ رئیسی، جهانگیری و لاریجانی

گفتگو از امیرحسین جعفری/روزنامه‌نگار

ثبت نام‌های انتخابات با فراز و نشیب‌های خاص خودش به پایان رسید و رئیسی و لاریجانی و جهانگیری از چهره‌های مطرح و قابل تامل این دوره بودند. از طرفی سر و صداهای همیشگی احمدی نژاد و رفتار های پوپولیستی او نیز بخش دیگری از این صحنه سیاسی بود. این دوره از انتخابات شاید تفاوت‌های عمده‌ای با دوره‌های قبل داشته باشد؛ از طرفی مشارکت مردم در انتخابات طبق اعلام صدا و سیما زیر چهل درصد است و نظامیان نیز در این دوره ثبت نام کرده‌اند که دو اتفاق جدید پیش روی انتخابات است.

هر چند در دوره‌های قبل هم شاهد نامزدی مکرر محسن رضایی به عنوان یک نظامی بودیم اما در این دوره رضایی تنها نظامی انتخابات نیست و به علت گرایش سیاسی نظامیان به اصولگرایان احتمال شکستن رای اصولگرایان توسط نظامی‌ها وجود دارد. به جهت بررسی بیشتر احتمالات پیرامون ثبت نام کنندگان گفتگو کردیم با محمد مهاجری فعال سیاسی اصولگرا، عضو شورای سردبیری سایت خبرآنلاین و عضو سابق شورای سردبیری روزنامه کیهان که مشروح آن را می‌خوانیم:

در ثبت نام‌های اخیر مشخص شد گویا اصولگرایان با تعدد کاندیدا مواجه هستند، به‌نظر شما اتفاق ٨٤ در این دوره برای اصولگرایان می‌افتد؟

این مسئله را با اطلاع می‌گویم در جلسات هم شورای ائتلاف اصولگرایان و هم شورای وحدت اصولگرایان بر سر این موضوع بحث شده است که؛ اتفاق سال ۸۴ مجددا برای اصولگرایان تکرار نشود با این تفاوت که همه‌ی افرادی که آمادگی کاندیداتوری دارند وارد صحنه شوند و تبلیغات کنند حتی در مناظرات شرکت کنند اما در لحظات آخر به تعداد مورد نیاز باقی بمانند. پیرامون اینکه چه کسانی در صحنه باقی بمانند بر سر موارد مشخصی به توافق رسیده‌اند از جمله نظر سنجی‌ها، که در آخرین روزها همه در صحنه نمانند. اما از آنجایی که اصولگرایان در صورتیکه خیالشان از طرف مقابل راحت باشد ممکن است که به وحدت نرسند در این اتفاق نیز ممکن است اینطور شود و ممکن است برخی کاندیداها احساس کنند در روزهای آخر پایگاه رای آن‌ها خیلی هم کمتر از بقیه نیست و در آن صورت حاضر به کناره‌گیری به نفع کاندیدای دیگری نشوند.

 کاندیداتوری احمدی نژاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا او نقشه به اشوب کشاندن صحنه سیاسی را دارد؟

او توانایی به آشوب کشیدن صحنه سیاسی کشور را ندارد و اگر خودش هم نداند من فکر می‌کنم مسئولان امنیتی کشور خوب می‌دانند که طرفداران آقای احمدی نژاد حاضر به هزینه دادن در موضوعات مختلف نیستند. بنابراین آدم‌هایی هم که دور او جمع می‌شوند آدم‌های بزمند نه آدم‌های رزم! و اگر نمی‌دانید بدانید آدم‌هایی که دور او جمع می‌شوند از سوی گروه‌هایی از قبل ساماندهی می‌شوند و از جایی به جایی با هزینه‌های جاری یک روز جابه جا می‌شوند. این آدم‌ها به دنبال آشوب نیستند البته ممکن است درصد اندکی باشند که قابل کنترلند و احمدی نژاد این مسئله را می‌داند و فهمیده با او برخورد نمی‌کنند. متوجه این موضوع شده که اصلا نظام سیاسی کشور او را جدی نمی‌گیرد.

 نظامیان نیز در این دوره کاندیدا شده‌اند، آیا آن‌ها رای‌شکن اصولگرایان خواهند بود؟

کاندیدا های نظامی به‌نظر من در هر حال دارای یک نوع گرایش سیاسی هستند، یعنی یا گرایش اصولگرایانه تندرو یا اصولگرایانه معتدل دارند. آن‌ها خودشان به عنوان یک گروه متفاوتی که پایگاه رای جداگانه داشته باشند قابل تفکیک نیستند به عبارت دیگر می‌توانم بگویم آن‌ها به‌دنبال آرا خود از سبد اصولگراها هستند به این معنا آن‌ها رای‌شکن جریان اصولگرایی خواهند بود.

کاندیداتوری تاجزاده نیز سر و صدای زیادی به راه انداخته است

آیا شورای نگهبان قائل به مشارکت این طیف از اصلاح‌طلبان خواهد بود؟ سخنان انتخاباتی او را چگونه تحلیل می‌کنید شعاری یا حقیقی؟

آقای تاجزاده قطعا خودشان هم می‌دانند صلاحیتشان تایید نخواهد شد و حتی می‌دانند اگر صلاحیتشان تایید هم شود پایگاه رای اصلاح‌طلبان از صندوق انتخابات قهر کرده و حاضر به مشارکت سیاسی نیست. با این وجود آقای تاجزاده می‌خواهد یک کنش سیاسی در جامعه داشته باشد و بیشتر به دنبال بیان ایده‌ها و نظرات خودش است. به‌نظرم بخشی از این نظرات در جریان مقابل نیز پذیرفته شده است، مثلا اینکه بخش‌هایی از قانون اساسی به منظور تغییر اختیارات مثلا رئیس دولت و دولت انجام شود حتی در بحث‌هایی که در محافل سیاسی اصولگرایان مطرح می‌شود این حرف‌ها مورد تایید است اما فکر می‌کنم آقای تاجزاده اصلا نگاهی به انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور ندارد.

 حاکمیت در این دوره مشارکت حداکثری یا حداقلی و مدیریت شده را مدنظر دارد؟

اگر منظور از حاکمیت رهبری انقلاب باشد که ایشان در یکی از سخنرانی‌های اخیرشان صراحتا بر اینکه مشارکت گسترده مردم را طالب هستند مطرح کردند و قبل از این هم در انتخابات‌های متعددی که وجود داشته این ایده را مطرح کرده‌اند. اما اینکه آیا ایده و نظر ایشان را دستگاه‌های نظارتی به آن عمل کرده یا می‌کنند نسبت به آن شک و شبهه دارم، به هر حال عده‌ای فکر می‌کنند انتخابات هدایت شده برای رسیدن به یک نتیجه مطمئن داشته باشیم و مشارکت بالا هم برایشان مهم نیست و ایده آن‌ها این است که دولتی با رای کم تشکیل می‌دهیم که کارآمد باشد و در دوره بعدی وقتی مردم ببیند دولت کارآمد است خود به خود پای صندوق می‌آیند.

 بین کسانی که تاکنون ثبت نام کرده‌اند به‌نظر شما چه کسانی از فیلتر شورای نگهبان رد خواهند شد و چه کسانی گزینه‌های اصلح‌ هستند؟

برداشت من این است که دو تن از کاندیداهای اصلاح‌طلبان حتما تایید صلاحیت خواهند شد. به‌نظرم آقای جهانگیری و پزشکیان و از میان اصولگرایان نیز ممکن است پنج نفر تایید شوند. اما احتمالا تا رسیدن به مرحله پای صندوق، اصولگراها اگر ببینند که رای مقابلشان ممکن است آن‌ها را به خطر بیندازد کنار بکشند. اگر از اصلاح‌طلبان دو نفر تایید شوند از طرف مقابل پنج یا شش نفر تایید خواهند شد.

 آقای لاریجانی هم امروز به صحنه انتخابات وارد شد، حضور ایشان زیر پرچم اصولگرایان اتفاق می‌افتد؟ آیا اصلاح‌طلبان تاکنون صحبتی با ایشان داشته‌اند؟

من اطلاعی از مذاکره اصلاح‌طلبان با آقای لاریجانی ندارم و خبر از موضوعات ستاد ایشان را هم ندارم اما معتقدم بیشترین آرایی که آقای لاریجانی به دست خواهد آورد متعلق به اصولگرایان و اصلاح‌طلبان میانه‌رو و بخشی از جامعه خاموش است.

اصلاح‌طلبان و اصولگرایان تندرو قطعا به تخریب ایشان دست خواهند زد و در میان این دو طیف تندرو و عصبی پایگاهی برای ایشان نمی‌بینم.

 به‌نظر شما در حال حاضر جامعه نسبت به انتخابات چه برداشتی دارد؟ آیا مشکل جامعه در عدم مشارکت، ردصلاحیت‌هاست؟ یعنی بر فرض اگر تاجزاده و احمدی نژاد تایید شوند انتخابات پرشور خواهد شد یا جامعه از این دسته بندی‌ها عبور کرده است؟

به‌نظرم یک مقدار موضوع فراتر از این قضیه است که واکنش مردم نسبت به انتخابات به رد صلاحیت‌ها یا عملکرد دولت یا موارد دیگر مرتبط باشد. من فکر می‌کنم که مردم به ناکارآمدی دولت در واقع رسیده‌اند، این ناکارآمدی را هم با یک عینک دیگری می‌بینند مثلا اینکه ما به یک رئیس جمهوری رای می‌دهیم که فرضا او در مذاکره با دنیا تحریم‌ها را حل کند اما وقتی در مقام عمل این اتفاق نمی‌افتد و اینقدر تنگناها و محدودیت‌ها و موانع وجود دارد که آن دولت نمی‌تواند به اهداف خودش دست پیدا کند معنایش این است که نمی‌گذارند یک دولت کاری کند و زمانی.که مردم حس کنند رایشان سودی برایشان نداشته و آورده معیشتی برایشان به همراه نیاورده بنابراین خیلی نسبت به انتخابات خوش بین نیستند و شاید به همین دلیل است که با صندوق قهر می‌کنند.

 رقابت اصلی در این دوره به‌نظر شما میان چه کسانی خواهد بود؟

هنوز به‌نظرم اینکه بگوییم رقابت اصلی بین چه کسانیست شاید خیلی زود است و شاید در دو هفته آینده فضا روشن‌تر شود اما با آن اتفاقاتی که در ستاد انتخاباتی کشور دیدیدم به‌نظر می‌رسد که رقابت اصلی بین سه نفر است یعنی آقایان رئیسی، جهانگیری و لاریجانی که ممکن است کاندیداهای پوششی هم داشته باشند.