تا زمانی که جهل و فقر در منطقه هست، داعش و طالبان هستند

تا زمانی که جهل و فقر در منطقه هست، داعش و طالبان هستند

سرویس سیاسی

حادثه ترور در حرم امام رضا جوانب متعددی داشت که با دستگیری عاملان ترور، دلایل و عوامل آن شناسایی و معرفی خواهند شد.

اما پیش از همه چیز، شایعات و اتهام‌زنی‌ها راه خود را باز کرده و فضا را در اختیار گرفته است.

شایعاتی همچون بروز اختلاف شیعه و سنی در مشهد، ورود داعش به ایران در لباس پناهجویان افغانستانی، انتقام‌گیری پناهجویان افغان از مردم ایران و بسیاری دیگر از این خبرها در گفت و شنودها منتشر می‌شود.

این شایعات فضا را برای پناهندگان و مهاجران افغان ناامن می‌کند و هر حادثه‌ای در غیاب عقلا، می‌تواند یک فاجعه ببار بیاورد. 

به جهت بررسی این موضوع گفتگو کردیم با محمود میرلوحی، فعال سیاسی اصلاح طلب و عضو شورای شهر پنجم تهران که مشروح آن را می‌خوانیم:

با قدرت‌گیری طالبان در افغانستان طبق گزارش‌های موجود روزانه ده هزار تن از شهروندان افغانستان به سوی ایران مهاجرت می کنند؛ این مهاجرت‌ها چه نتایج منفی می‌تواند برای دولت و ملت ایران به همراه داشته باشد؟

منطقه‌ی ما متاسفانه مدت‌هاست که قلب آشفتگی و درهمریختگی و نزاع‌های قومی و مذهبی است و اینجا کلکسیون مشکلات قومی و دینی شده است.

از سوریه و عراق تا افغانستان و پاکستان. افغانستان هم مرکز تجربه تمام گرفتاری‌های قومی و مذهبی و سیاسی است.

لذا کشور ما از شروع حوادث و ناآرامی‌های افغانستان از زمان حمله شوروی که مهاجرت‌های اولیه‌ی آن به سوی ایران آغاز شد تاکنون با این پدیده و عوارض آن درگیر است، البته که شرق و مرکز و غرب کشور ما معضل مهاجرین را دارند.

در غرب کشور هم با وجود جنگ با غرب باز هم شاهد مهاجرت برخی عراقی‌ها بودیم. کشور ما به عنوان کشوری با موقعیت جغرافیایی گسترده و تعدد همسایگان، همواره میزبان سرریز آشفتگی‌ها و ناآرامی‌ها بوده است.

امروز مهاجرین افغانستان یک واقعیت‌اند به هر حال ما تجربه چهل سال حضور این افراد در عرصه‌های مختلف را داریم و بخش اجتناب‌ناپذیر نیروی کار در ایران نیز هستند. 

اخیرا تلاش کرده‌اند در مشاغل فنی نیز سهم عمده‌ای داشته باشند همچنین شاید کمتر ساخت و سازی را پیدا کنید که نیروی کار افغانستانی در آن نباشد. مسئله بعدی هم این است که بالاخره هم مشکلات ما در کشورهای همسایه اثر دارد هم مشکلات آن‌ها در کشور ما اثر دارد.

تا چه حد می‌توان این موج مهاجرت را با اتفاقات اخیر در کشور از جمله تندروی‌ها و تنش‌ها پیوند داد؟

حوادثی که در گنبد پیش آمد و روحانیون اهل سنت مورد حمله واقع شدند و هم اتفاقات مشهد و حمله‌ای که به سه طلبه شیعه صورت گرفت همه محکوم است. ما نباید تردید کنیم که در مواجهه با این حوادث نمی‌توان غفلت کرد.

آمریکا وقتی می‌خواست با شوروی مبارزه کند طالبان و بن لادن را به وجود آورد و عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس از آن‌ها حمایت کردند اما همین‌ها بعدا مشکل‌ساز شدند، منطقه ما معمولا آبستن اینگونه حوادث است.

جهل بسیاری از مردم و مرزبندی‌های شدید قومی که در خاورمیانه به آن دامن زده شده و رفتارهای تنش‌آمیز در کشورهای مختلف موجب التهاب در اطراف ما می‌شود.

متاسفانه هر دو طرف هم به نام اسلام این رفتارها را انجام می‌دهند و باید همه‌ی این تندروی‌ها را محکوم کرد.

نباید در محکومیت این رفتارها تبعیض قائل شد، به هر حال ما خیلی زحمت کشیده‌ایم که رویه‌ی مسالمت آمیزی با مردم افغانستان داشته باشیم و بیشترین هزینه را ما برای اسکان مردم افغانستان داده‌ایم.

پاکستان هم که مهاجرین افغانستان را می‌پذیرفت از سازمان‌های بین المللی و ناتو کمک می‌گرفت اما ایران هیچ کمکی از هیچ کشور و سازمانی از این بابت دریافت نکرده است.

واقعیت امر این است که امروز کشور ما به نیروی کار افغانستان نیاز دارد آن‌ها نیز به امنیت کشور ما نیاز دارند تا در امنیت زندگی کنند البته شرایط آن‌ها به شکلی شده که انتظار دارند فرصت‌های بهتری به آن‌ها بدهیم که این مسئله بحث دیگریست.

باید مراقب بود نسبت به این اتفاقات تحت تاثیر احساسات قرار نگیریم و حق است که از این وضعیت مراقبت شود.

اجازه ندهیم تنش‌هایی از این سو ایجاد شود و باید قدرت تمایز این اتفاقات با ملت افغانستان را داشته باشیم.

اگر قرار شود خدماتی را که به افغانستان داده‌ایم محاسبه کنیم، مقدار آن از تمام کشورهای همسایه‌ی افغانستان بیشتر است.

ما در زمینه فعالیت‌های زیرساختی و پذیرش مهاجرین هزینه‌های زیادی داده‌ایم. آمریکایی‌ها که صورت حساب برای عملیات در افغانستان می‌دهند هزینه‌های بسیاری دریافت کرده‌اند و متاسفانه تمام پولی که به نام افغانستان مصرف شد صرف هزینه‌های لاکچری محله‌هایی در کابل شد و مردم افغانستان از بهداشت و درمان و خدمات اولیه هم محروم ماندند.

بنظر من ایران سرمایه‌ی بسیاری در حوزه‌های مختلف هزینه مردم افغانستان کرده است و ناچار است تا زمانیکه مسئله آن‌ها حل شود هزینه کند.

به آمریکا اشاره کردید؛ کشورهای بلوک شرق و غرب در ایجاد این تنش‌های منطقه‌ای تا چه حد سهیم هستند؟

برای آمریکا مهم است که اسلحه خود را بفروشد و برای فروش اسلحه نیاز به تنش دارد.

در دوره قبلی ریاست جمهوری آمریکا نیز دیدیدم که به بهانه "خطر ایران" چقدر به امارات و عربستان اسلحه فروختند. در این منطقه چون نفت و پول هست خارجی‌ها سعی می‌کنند با ایجاد دشمن منطقه‌ای اسلحه خود را بفروشند. فراموش نکنیم که داعش هنوز تمام نشده و زمینه جنگ‌های طولانی وجود دارد.

مردم منطقه گرسنه‌اند اما تجهیزات جنگی آن‌ها مدرن است!

شرکت‌های اروپایی و روسی و آمریکایی هر روز سود بیشتری از این وضعیت می‌برند.

با توجه به اتفاقات اخیر در گنبد و مشهد؛ باز هم ممکن است شاهد چنین وقایعی در نقاط دیگر کشور باشیم؟

بله بالاخره وقتی منطقه آلوده است بعید نیست زیرا افراطی‌ها در منطقه حضور دارند.

داعش و طالبان مگر از کجا آمده است؟ تا زمانی که جهل و فقر در منطقه هست با وجود اینکه عمده منابع دنیا در این منطقه وجود دارد، این رفتارها هم وجود دارد.

وقتی دو طرف افراطی در خیلی از جاها بلندگوها را در دست دارند بعید نیست که جوانان خام را به این نقطه از تندروی برسانند.

در کشور خودمان هم از این افراد داریم. خودسر های داخلی مگر چه کسانی هستند؟

یا در همین مرکز کشور متاسفانه نشست‌هایی داریم در مراسم روضه‌خوانی‌ برخی مناسبت‌ها ببینید چگونه مردم عامی طرفین را تحریک می‌کنند.

آن‌هایی که به سران مذاهب دینی توهین می‌کنند همین‌ها مسبب جدال مذهبی هستند.

به هر حال امام این همه تلاش کرد وحدت سنی و شیعه ایجاد کند و یکی از هنرهای امام این بود که تضادهای این چنینی در منطقه را حل کند.

یک زمانی اینقدر تضاد عمیق بود که سنی‌ها می گفتند حاضریم با اسراییل کار کنیم اما با شیعه‌ها نه و شیعه‌ها نیز چنین رفتاری داشتند. اما امام کاری کرد که وحدت علیه دشمن اصلی ایجاد شود.

 با این وجود در مواجهه با پدیده مهاجرین افغانستانی و تنش‌های احتمالی چه باید کرد؟

آن طرف که افغانستان و طالبان هستند، در شرق ایران این واقعیت وجود دارد.

دولت هم یکی از تعهداتی که از طالبان گرفته است محدود کردن داعش در افغانستان است اما به هر حال این خطرات وجود دارد.

در بخشی از افغانستان و جنوب روسیه و پاکستان این تفکرات و افراد وجود دارد و اغلب این افراد با مختصر منابع و سلسله آموزش‌های غلط مشغولند و سریعا تحریک می‌شوند. در همین مشهد یک سری مطالب منتشر شده است که مصداق تندرویست و یک سری مسائل را برای افراد مطرح کرده‌اند که باعث تنش شده است.

در تمام نقاط کشور نیز این حوادث و بحث‌ها را دامن می‌زنند از تضادهای قومیتی و تاریخی تا تضادهای دینی!

ولی باید مواظب باشیم که روابط بین اقوام و مذاهب همچنان حفظ شود و زمینه دعوای جدیدی با این اتفاقات فراهم نشود.