نصایح دلسوزانه خاتمی به پایداری نظام کمک می کند

او تاکید کرد اگر مردم از گفتمان و جریان اصلاح‌طلبی فاصله بگیرند این جریان برانداز است که قوت خواهد گرفت.

انتخابات آزاد یکی دیگر از محورهای سخنان خاتمی بود. طبیعی است اگر مردم احساس کنند رای آنان در سرنوشت کشور تاثیر ندارد دچار نوعی دلسردی می‌شوند. همین دلسردی سبب شده اکنون شکاف بین جامعه‌مدنی و حاکمیت، بیش از پیش نمود پیدا کند. هرچند خاتمی در سخنانش به این گسست اشاره نکرده اما رویگردانی از انتخابات و صندوق رای یکی از چالش‌های بسیار تاثیرگذاری است که نه اصلاح‌طلبان بلکه کل حاکمیت را تهدید می‌کند. این دلسردی در کنار شرایط بسیار دشوار معیشتی، تنها نمودار نارضایتی را افزایش می‌دهد و این افزایش نتیجه‌ای جز فاصله بیشتر بین جامعه مدنی و حاکمیت را در بر نخواهد داشت.

نباید از نظر دور داشت که دولت - حکومت‌های ناظم در دوران نوسازی سیاسی به دولت - حکومت‌های رفاه تبدیل شده و این گذار در اغلب کشورهای دنیا، گذاری مسالمت‌آمیز و با تکیه بر داشته‌های فرهنگی - تمدنی آن جامعه بودند یعنی همان مطالبه‌ای که مردم ایران از دوران مشروطه آن را پیگیری کردند و سطح این مطالبات از نسلی به نسل دیگر، گستردگی بیشتری پیدا کرده و در تمام دنیا این حکومت‌ها بودند که بر اساس این دگردیسی، خودرا با جوامع‌شان همراه کردند .

مقاومت آری، نبرد نه

سیدمحمد خاتمی دو روز پیش در دیدار با اعضای انجمن مهندسان سخنانی در دو حوزه سیاست داخلی و دیپلماسی ایراد کرد و در خصوص مواضع جمهوری اسلامی در مقابله با آمریکا گفت: موضع ایران، «مقاومت آری، نبرد نه» بوده و طرف مقابل نیز اعلام کرده است که به دنبال جنگ نیست و شاید مصلحت آنها نیز در همین باشد. ما با طرفی مواجهیم که در عمل و نظر تناقض‌های بزرگی دارد و نمی‌توان به سخنانش اعتماد کرد زیرا تناسبی میان اعمال و گفتارش وجود ندارد.

وی افزود: این خواست جهانی برای پیشگیری از وقوع جنگ به معنای این نیست که ما با خطر رو به رو نیستیم و هر آن ممکن است با خطری جدی مواجه باشیم.

به کسی اجازه تجاوز نمی‌دهیم

خاتمی در خصوص سرنگونی پهپاد آمریکا گفت: کار بزرگی که نیروهای مسلح ما در برابر این پهباد انجام دادند، نشانه آمادگی ایران است و این پیام را دارد که ما از تمامیت ارضی خود دفاع می‌کنیم و به هیچ کس اجازه تجاوز به کشور و ملت‌مان را نمی‌دهیم. و در عین حال ماجراجویی نمی‌کنیم.

مخالفت داخلی و خارجی با برجام

رئیس جمهور پیشین ایران درباره مذاکره با اشاره به سابقه آن یادآور شد: اصل انجام مذاکره هیچ وقت در نظام جمهوری اسلامی ایران ممانعتی نداشته و مذاکرات مهمی در مقاطع مختلف انجام شده از جمله مذاکره درباره افغانستان در دولت اصلاحات که موثر هم بود. مذاکره، تا آنجا که با عزت ملت و منافع اساسی ما ناسازگار نباشد هیچ اشکالی ندارد. مذاکره مهم دیگر برجام است که به نتیجه مطلوبی انجامید اما آمریکایی‌ها کار را بهم زدند و در داخل نیز برخی با آن مقابله کردند اما خود برجام نشان‌دهنده موفقیت مذاکره است اما الان با چه کسی مذاکره کنیم؟ با کسی که ملت ایران را تروریست عنوان می‌کند؟ چنین برداشتی از یک ملت خیلی خطرناک است.

وی افزود: ما با کسی مواجهیم که دائما حرف‌های متناقضی می‌زند؛ از سویی خواستار رابطه و مذاکره است و از سوی دیگر انواع تحریم‌ها را تشدید می‌کند و کاری مبتذل در تحریم دفتر رهبری و وزیر خارجه انجام می‌دهد و با این اقدامات، نشان می دهد که طرف ما نه از منطق استواری برخوردار است و نه حسن نیت دارد.

وحدت لازم است اما به معنی یک شکل شدن نیست

خاتمی در خصوص ضرورت وحدت، افزود: آیا نباید تدبیری در سطوح بالای نظام برای تامین وحدت ایجاد شود؟ البته وحدت به معنای یک شکل شدن نیست بلکه همه دیدگاه‌ها حضور دارند و این دیدگاه‌های مختلف می‌تواند در اداره کشور کارساز باشد.

وی گفت: می‌توان در داخل گام‌هایی برداشت که با وجود اختلاف‌نظرها و دیدگاه‌های نیروها و جریان‌ها، به سوی وحدت و انسجام و تکیه روی منافع ملی حرکت کرد و تنوع و تکثر را به رسمیت شناخت و انتخاب را به عهده مردم گذاشت؛ انتخاب هر چه آزادتر باشد، بیشتر تامین‌کننده نظر مردم است و همه باید تسلیم نظر مردم باشیم در حالی که برخی دستگیری‌ها و احضارها و برخوردها و نسبت دادن‌های عجیب و غریب به جریان‌ها و افراد اتفاق می‌افتد که با این وحدت در تناقض است و به هیچ وجه به نفع کشور، وحدت و منافع ملی نیست.

خاتمی تاکید کرد: مردم باید اطمینان داشته باشند که قدرت انتخاب دارند و محدودیت‌ها کمتر می‌شود و همه دستگاها از رای و نظر آنها حفاظت می‌کنند.

همه باید پاسخگو باشند

جامعه سوال‌هایی درباره عملکرد نظام، جریان‌ها و از جمله اصلاح‌طلبان دارد. دولت و مجلس باید برای مردم تبیین کنند که در مسیر اصلاحات چه گام‌هایی برداشته‌اند. دولت و نظام و اصلاح طلبان باید پاسخگو باشند.

خاتمی افزود: در جامعه، درصدی از مردم به اصلاح طلبان و درصدی به اصولگرایان رای می‌دهند اما درصد بیشتری از مردم به جریان‌های سیاسی کاری ندارند و سوال‌هایی در ذهنشان است که باید پاسخ مناسب بگیرند و هرچه بیشتر این درصد جذب انتخابات شوند، گروه‌های برانداز بی‌اثرتر می‌شوند.

اصلاح‌طلبان با مردم گفت‌وگو کنند

وی هشدار داد: اگر مردم از اصلاحات مایوس شوند، اندک اندک ذهنیت براندازی قوت می‌گیرد و ممکن است خدایی نکرده بتوانند موفق شوند بنابراین باید به مردم پاسخ دهیم و حتی اگر اصلاح طلبان نمی‌توانند کاری از پیش ببرند باید به مردم بگویند.

چه کار باید بکنیم که فرهنگ تحزب شکل بگیرد. الان اصلاح طلبان حدود ۵۰ حزب و تشکیلات دارند و همین تعداد اصولگرایان دارند که این به معنای عدم درک جایگاه و کارکرد حزب در جامعه است، زیرا اگر به حزب اهمیت می‌دادیم و در مجموع دو یا سه حزب اصلی داشتیم موفق تر بودیم.

اصول اصلاحات زنده است

رئیس دولت اصلاحات با بیان اینکه «اصول اصلاحات زنده است»، گفتمان اصلاحات را دارای عیوبی دانست که موجب شده کارآمدی آن در جامعه دچار اشکال شود.

وی در پایان یادآوری کرد: به روز کردن شعارهای اصلاح‌طلبانه به معنای دست برداشتن از آنها نیست بلکه عملیاتی کردن آنها در صحنه اجتماعی است که این به تدوین استراتژی مشخص بر می‌گردد.