اقتصاد، دریچه‌ای به سوی آینده
مستقل آنلاین، جواد رحیم پور کارشناس اقتصاد شهری/
ایران پایان امسال قرنی تازه از تاریخ شمسی را تجربه می‌کند قرنی که دولت‌داری مدرن ایرانی با فراز و نشیب بسیار روبرو بوده است و هنوز شکلی پایدار از چشم‌انداز تمدنی و در پیوند با جهانی متغییر در آن شکل نگرفته است. ایستایی‌های فهم ژئوپلتیک در این دوره هنوز موج می‌زند و اقتصاد ایران از تمرکز بر نفت رهایی نیافته است. درکی تازه از ایران بدون فهم موسع از ژئوپلتیک آن میسر نیست.
ژئوپلتیک ایران، ابرمزیتی است که توان تحرک بخشی پایدار به اقتصاد، ساختار توسعه داخلی، توازن منطقه‌ای و بین‌المللی آن را در درازمدت دارد. این موقعیت ژئوپلتیک فرصت رهایی از اقتصاد نفتی و دامنه کم‌بُعد تنوع شغلی، برداشتن فشار از روی منابع آبی و خاکی و ورود به عرصه متعادل خدماتی سطح برتر ترانزیتی، مبادلات پولی و حمل و نقلی و... را فراهم می‌کند. درواقع ایران بخشی از ژئوپلتیک رشد اقتصادهای قاره‌ای است.
با تغییر ژئوپلتیک نفت و ورود رقبای جدید به این بازار، از جمله روسیه و آمریکا و کاهش طبیعی سهم نقش نفت اوپک به ویژه خلیج فارس و ایران در اقتصاد جهانی حتی در شرایط بدون تحریم، ایران مبنا و پایه ژئوپلتیکی مستحکم‌تری از نفت در پیوند با اقتصاد جهانی در اختیار دارد که بهره‌برداری از آن هنوز در وضعیت بالقوه ارزیابی می‌شود. یکی از چالش‌های مفهومی، شناخت منافع ملی است. بی‌شک درک از منافع ملی تنها در سایه یک اقتصاد بسته و فروکاهنده نمی‌تواند محصور باقی بماند. ایران به عنوان یک تمدن اگر در حصار تاریخ باقی بماند راه میرایی را طی خواهد کرد.
تسلط ژئوپلتیک به جغرافیای ایران، اهرمی سازنده برای بازسازی تمدنی در ترازی مدرن است. استعدادهای انسانی بدون بازار و بدون پیوند با نیازهای انسان جدید راه توقف را طی می‌کنند و یا راه مهاجرت را بر می‌گزینند. ژئوپلتیک پویا ملحق به اقتصادی پرتحرک می‌تواند دامنی گسترده برای نخبگان خود داشته باشد. اقتصاد، دریچه‌ای به سوی آینده است. اقتصاد زمینه‌ای است تا آرمان‌های توسعه را در شکلی تحققی بر بستر حغرافیای ایران، پیاده کنیم. بقای ایران به عنوان یک اصل، نیازمند ایده‌ای پیشران در پیوند با ژئوپلتیک رشد اقتصادهای قاره‌ای است. توزیع ثروتی که از این طریق شکل می‌گیرد نه تنها حمایت‌گرایانه و یارانه‌ای نخواهد بود، بلکه علاوه بر تحرک اقتصادی ناشی از خلاقیت، سطح سرانه رفاه ملی را نیز افزایش خواهد داد.
ارسال نظر