مدارس؛ سم بی‌اعتمادی

احمد قویدل
فعال مدنی


اخبار نگران کننده تهدید مدارس کشور با گازهای خطرناک با توجه به سنگینی اقدامات در مدارس دخترانه دیگر تردیدی باقی نگذاشته است که رویکردهای ارتجاعی در کنار اقدامات تروریستی، که متاسفانه لانه بزرگ آن‌ها در همسایگی ایران، افغانستان است، تلاش می‌کند دختران ایرانی را از محیط‌های آموزشی دور کند. پوشاندن لباس بدل اسلامی به این رویکرد ارتجاعی در کشور افعانستان این بهانه را به اپوزیسیون ایرانی داده است که با نسبت دادن این اقدامات به حاکمیت بهره خود را ببرد‌. متاسفانه از انتشار اولین اخبار در این حوزه علیرغم اظهارات صریح دونفر از نمایندگان قم مبنی بر عمدی بودن و امنیتی بودن این اقدامات با انکارهای گاه و بیگاه مسئولین کشور و به خصوص وزارت آموزش وپرورش بودیم.
رویکردهای حاکمیت در این موارد یک رویکرد بسته و امنیتی است که عملا اجازه مشارکت مردم و تشکل‌های اجتماعی و فعالین رسانه‌ای برای بررسی، تحلیل  و پیگیری اخبار این نوع اقدامات جنایتکارانه را نداده است. این رویکرد در فضایی که متاسفانه بارها سرمایه اجتماعی کشور به تاراج رفته است و اعتماد عمومی به  اطلاع رسانی‌های دولتی کاهش یافته، بازار شایعه و باور اخباری که با دروازه‌بانی اپوزیسیون انتشار پیدا می‌کند رونق می‌دهد. به نظر می‌رسد برای پیگیری اخبار این اقدامات جنایتکاران باید فضای رسانه‌ای کشور باز و فعالین رسانه‌ای بتوانند ابعاد بزرگ و فاجعه‌بار این اقدامات را به مردم اطلاع‌رسانی نمایند. از گمانه‌زنی‌های عمومی باید استقبال نمود و باید باور داشت که این گمانه‌زنی‌ها می‌تواند در شناسایی عاملین و راه‌های پیشگیری کمک نماید. حاکمیت باید خشم مردم را نسبت به خطر افتادن سلامتی و جان جگرگوشه‌هایشان درک نماید و با مشارکت دادن آن‌ها در مراحل پیگیری ضمن همدردی با مردم اعتماد آن‌ها را جلب نماید.
وقتی مثل روز روشن است که سرمایه اجتماعی کشور چه شرایطی دارد، حاکمیت باید با دعوت از تشکل‌های مردمی به خصوص مدافعین حقوق کودکان، اساتید دانشگاه و حتی احزاب سیاسی با اطلاع‌رسانی‌های شفاف از این میانجی‌های اجتماعی برای انتقال اخبار درست به مردم استفاده نموده و راه را بر آنچه سوء استفاده اپوزیسیون از وقایع است ببندد.
همه کارشناسان و متخصصین رسانه به خوبی می‌دانند، صرف انکار اتهاماتی که اپوزیسیون به حاکمیت نسبت می‌دهد برای مقابله با امواج رسانه‌ای متنوع آنان کافی نیست. ضرورت دارد دولت جمهوری اسلامی ایران با دعوت فوری از نمایندگان سازمان بهداشت جهانی، یونیسف و سازمان ملل متحد در رابطه با اقدامات انجام شده در مدارس با ارائه گزارش‌های شفاف حتی آن‌ها را دعوت به همکاری در امور درمانی و کشف موضوع نماید. چنین دعوتی موقعی اثرگذار و منجر به ایجاد موج رسانه‌ای خواهد گردید که در این نشست‌ها نمایندگان‌ سازمان‌های مردم نهاد مرتبط با کودکان، انجمن‌های صنفی معلمان، کانون وکلا، سازمان نظام پزشکی و حتی اساتید جامعه‌شناسی و کنشگران جامعه مدنی همراه باشد. چنین فضای رسانه‌ای شفافی قابل باور برای مردم خواهد بود. صداوسیما باید این حق را به والدین بدهد که عدم امنیت بچه‌هایشان در مدارس را با شدت نقد کنند. قرار دادن پلیس در مقابل والدین در مقابل مدارس یک اشتباه بزرگ دیگر است که می‌تواند منبع هر سوء استفاده‌ای گردد.
نهادهای امنیتی کشور باید فضای گفتگو در رابطه با این فاجعه را باز نموده واجازه دهند از انرژی مردم و کارشناسان و مراجع بین‌المللی برای کمک به کشف مسببین این جنایت‌ها استفاده شود.نهادهای امنیتی باید باور کنند می‌توانند با اطلاع‌رسانی‌های شفاف به میلیون‌ها ایرانی، میلیون‌ها چشم بیدار را برای رصد این واقعه ایجاد کنند و راه را برای کشف دقیق موضوع بگشایند.‌
سازمان‌ملل، سازمان بهداشت جهانی، یونیسف ضرورت دارد در سایه کسب اطلاعات درباره این موضوع مواضع شفاف خود را اعلام نموده و ظرفیت‌های هر نوع کمک تکنولوژیک و آزمایشگاهی را برای کشف ابعاد موضوع را در اختیار دولت ایران قرار دهند. اینکه بنشینیم و به اپوزیسیون نظام دشنام دهیم، فقط بستر را برای هجوم رسانه‌ای آن‌ها فراهم آورده‌ایم.
در این مسیر با توجه به تعدد موارد مسمومیت باید تجهیز مدارس برای کاهش اثرات این حملات مورد بررسی فوری قرار گرفته و دستور‌العمل‌های شفافی خطاب به دانش آموزان، کادر مدرسه و اولیاء و مربیان ابلاغ شود.‌ اگر گام‌های اصولی در این حوزه برداشته نشود و والدین از ترس این اقدامات تروریستی شیمیایی فرزندانشان را به مدرسه نفرستند عاملان این جنایت‌ها به هدف خود یعنی دورکردن دختران از محیط‌های آموزشی برسند. البته انجام این اقدامات تروریستی در چند مدرسه پسرانه نیز می‌تواند از یک سو مستندی برای تضعیف این فرضیه زن‌ستیزی باشد و از سوی دیگر تلاشی از طرف جنایتکاران برای پنهان کردن نیت اصلی شومشان و انحراف تحقیقات ملی باشد.