قانون اساسی ما صراحتا تجمعات اعتراضی را به رسمیت شناخته است

سرویس سیاسی

اعتراضات معیشتی اخیر باعث شد برخی سوالات دوباره ذهن جامعه را درگیر خود کند که چرا هنوز مکان مشخصی برای اعتراض مردم در نظر گرفته نشده است، تا مردم دچار آشوب و سرگشتگی در خیابان‌ها و احیانا در مواردی موجب آسیب به اموال و جان یکدیگر شوند.

طرحی که در مجلس دهم تکمیل شد اما در نهایت به اجرا در نیامد و حالا فقدان آن بسیار جدی احساس می‌شود.

 به جهت بررسی موضوع فوق و اقدامات مجلس دهم در خصوص این طرح گفتگو کردیم با سید حسین نقوی حسینی، نماینده‌ی اصولگرای سه دوره مجالس هشتم، نهم و دهم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

 در آغاز درباره شکل‌گیری طرح تعیین مکان برای تجمعات در مجلس دهم توضیحاتی بفرمایید.

بعد از اتفاقاتی که در سال ۹۶ رخ داد و اعتراضات به خیابان‌ها کشیده شد و تنش‌های زیادی رخ داد و خسارات جانی و مالی به کشور و مردم وارد شد هم مجلس شورای اسلامی و هم هیئت دولت به طور موازی هر دو تلاش کردند طرحی تهیه کنند که مکان‌های مشخصی برای اعتراض‌ها و تجمعات در نظر گرفته شود تا این خسارات به این شکل وارد نشود و تنش‌ها به خیابان‌ها کشیده نشود. به همین جهت هیئت دولت در خرداد ۹۷ مصوبه‌ای را با پیشنهاد وزارت کشور به تصویب رساند که در آن محل تجمعات در تهران و سایر شهرستان‌ها مشخص می‌شود. 

 مشخصا در کدام نقاط تهران و شهرستان‌ها مکان‌های اعتراض مشخص شد؟

در تهران پیشنهاد شده بود این تجمعات در سه مکان می‌تواند صورت بگیرد.

مکان اول چند ورزشگاه بود که نام آن‌ها نیز در مصوبه آمده است و چند پارک و بوستان تهران نیز برای این کار در نظر گرفته می‌شد که کسانی که می‌خواهند اعتراض کنند در این بوستان‌ها جمع شوند.

همچنین ضلع شمالی مجلس شورای اسلامی چند مکان مدنظر برای اعتراضات بود. در شهرستان‌ها نیز تعیین مکان تعجمات به عهده شورای تامین شهرستان‌ها گذاشته شده بود تا مکان تجمعات در شهرستان‌ها نیز تعیین شود، منتهی ضوابطی نیز برای شهرستان‌ها گذاشته شده بود.

این طرح در مجلس چه روندی را طی کرد؟ آیا اختلاف نظرات سیاسی درون مجلس بر آن تاثیر گذاشت؟

همزمان با هیئت دولت در کمیسیون شوراها هم طرحی به نام تعیین مکان برای تجمعات و اعتراضات تعیین شد که با امضای ۴۳ نفر از نمایندگان پیگیری می‌شد و ترکیب نمایندگان نیز جناحی نبود.

از اصولگرایان و اصلاح‌طلبان در آن حضور داشتند مثلا احمد مازنی از اصلاح‌طلبان و از آن طرف نیز ابوالفضل ابوترابی پیگیر این طرح بودند و هر دو با امضای جمعی از نمایندگان این طرح را دنبال کردند.

کلیات طرح آن‌ها نیز در کمیسیون شوراها به تصویب رسید و در دستور کار مجلس قرار گرفت. 

اما مصوبه هیئت دولت را هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در ۲۶ شهریور ۹۸ باطل اعلام می‌کند و مغایر با اصل ۲۷ قانون اساسی و فعالیت احزاب می‌داند. چون در قانون احزاب تعیین مکان تجمعات به عهده کمیسیون احزاب گذاشته شده است و هیئت عمومی دیوان این مصوبه را رد کرد زیرا در اصل ۲۷ تجمعات قانونی آزاد اعلام شده است و کسی نمی‌تواند محدودیتی برای آن ایجاد کند. بنابراین مصوبه هیئت دولت باطل اعلام شد و ظاهرا مجلس نیز این مصوبه را از دستور کار خارج کرد و تا جاییکه من یادم هست به صحن علنی نیامد.

همزمان با این دو نهاد، شورای شهر تهران هم در همین دوران یک مصوبه دارد که طرحی را با ده امضا تهیه می‌کنند و در صحن علنی شورای شهر تهران نیز کلیات آن تصویب می‌شود و تقریبا محتوای همه این مصوبه‌ها نزدیک به هم است البته مصوبه شورای شهر فقط برای شهر تهران بود و اعلام می‌کند که در شهرستان این مسئله به عهده وزارت کشور است.

 آیا تجربه این طرح در کشورهای دیگر نیز بررسی شد؟

هر کشوری شرایط سیاسی و مدیریت داخلی خاص خود را دارد. البته حتی در کشورهایی هم که مکان‌هایی را برای اعتراض اعلام می‌کنند گاهی وقت‌ها این اعتراضات به خشونت کشیده می‌شود و تنش‌های زیادی به وجود می‌آید. مثلا در چند سال اخیر در فرانسه شاهد بودیم که جلیقه زردها بیش از یکسال در خیابان‌های فرانسه درگیر بودند و افراد کشته می‌شدند و مغازه‌ها و ماشین‌ها آتش زده می‌شد.

بالاخره فرانسه یک کشور مدعی دموکراسی و آزادی است ولی باز هم این اتفاقات خیلی شدید رخ می‌داد و به آسیب‌های جانی و مالی منتهی می‌شد.

بنابراین در کشورهای دیگر نیز همین اتفاقات می‌افتد اما فکر می‌کنم در کل اگر مکان‌هایی تعریف شود و چارچوب برای اعلام اعتراضات و تجمعات وجود داشته باشد بهتر از رها بودن آن است.

 با وقوع اعتراضات اخیر فقدان این طرح امروز تا چه اندازه حس می‌شود؟

این بحث در حال حاضر نیز مطرح است بالاخره در حیات سیاسی و زندگی سیاسی جوامع همیشه تجمعات و اعتراضات قانونی به رسمیت شناخته شده است. قانون اساسی ما هم صراحتا تجمعات را به رسمیت شناخته ولی باید مکانیسم قانونی خود را طی کند و مجوز بگیرد و بعد از مجوز آن تجمعات برگزار شود. امروز در تمام جهان این طرح‌ها به رسمیت شناخته شده است ولی اینکه مکانی برای آن در نظر گرفته شود تا اعتراضات در آن برگزار شود همیشه در ذهن دولت و مجلس و مردم بوده است. فکر می‌کنم اگر مجلس به این طرح ورود پیدا کند و طرحی تهیه شود که به تجمعات سامان دهد چون حق جامعه است که اگر جایی لازم باشد اعتراض کند، بنابراین اگر مکان‌هایی در این زمینه پیش بینی شود شاید به سامان‌دهی تجمعات بینجامد و کاهش تنش‌ها و درگیری‌های خشونت آمیز و حتی خونین در برخی مواقع که قبلا نیز شاهد آن بودیم اتفاق نیفتد. حتی مسئولین امنیتی و نظارتی نیز می‌توانند این تجمعات را مدیریت کنند و امنیت آن را تامین کنند تا به کسی آسیب جانی و مالی وارد نشود.

 با وضعیت فعلی و برآوردتان از مجلس یازدهم تا چه حد امکان دارد این طرح دوباره در مجلس مطرح شود؟

من تا الان نشنیدم در مجلس یازدهم چیزی در این زمینه مطرح شود و ندیدم که نماینده‌ای روی این موضوع بحث و گفتگو داشته باشد.