ساداتیان: برای آینده مقتدی صدر سه سناریو محتمل است

سرویس بین‌الملل

صدای گلوله عراق را ترک نمی‌کند و همواره شاهد بحران‌های سیاسی و اجتماعی در این کشور هستیم. حالا مقتدی صدر بازی را شروع کرده است و طرفداران او منطقه سبز بغداد را هدف اغتشاش قرار داده‌اند. مقتدی صدر در یک حرکت سیاسی اعلام کرد که از سیاست کناره‌گیری می‌کند. اما این اقدام او سابقه‌ای در گذشته نیز دارد و بنظر برخی از کارشناسان احتمالا با هماهنگی‌ها و برنامه‌ریزی‌های قبلی صورت گرفته است. استعفای آیت الله حائری نیز صدر را در موقعیت سختی قرار داده و مشخص نیست برای عبور از این بحران تا چه حد موفق عمل خواهد کرد. به هر صورت عراق وارد دوره جدیدی از بحران شده است که بنظر نمی‌رسد به زودی روی آرامش را ببیند.

 سید جلال ساداتیان کارشناس روابط بین الملل در آغاز درباره اهداف سیاسی صدر از ایجاد تنش در عراق به روزنامه مستقل گفت:

او دنبال رهبری می‌گردد و می‌خواهد رهبر سیاسی عراق شود. وقتی او اکثریت را در پارلمان عراق بدست آورد فکر می‌کرد بقیه با او همراهی می‌کنند. خیلی هم دنبال اعتراض نبود و به استناد همین برتری پارلمانی اکثریت مطلق را بدست آورد. او ۱+۵۰ را نداشت اما نمایندگان قابل توجهی همراه او بودند و دیگران کرسی‌های کمتری داشتند. با این وجود او فکر می‌کرد با این تعداد برتری می‌تواند کابینه را تشکیل دهد و امر و نهی داشته باشد. حاضر هم نبود با احزاب شیعی ائتلاف کند وقتی دید به نتیجه نمی‌رسد، پارلمان و دولت هم شکل نمی‌گرفت، نهایتا به طرفداران خود گفت که استعفا دهند و انتظارش این بود که نازش را بکشند و از او خواهش کنند که به راه حل دست یابند. رئیس مجلس نیز بی‌اعتنایی کرد تا با بقیه نمایندگان مجلس را تشکیل دهد و دولت ائتلافی تشکیل شود. او وقتی دید که داستان اینگونه پیش رفته کار را دست دیگری سپرده است که او نیز بیشتر تخریب می‌کند. این جناح سیاسی فکر می‌کردند اگر وضعیت عراق را بهم بریزند مورد توجه قرار می‌گیرند، آقای حائری که استعفا داد در حقیقت نوعی واکنش در مقابل اقدامات مقتدی صدر بود و مقتدی در منگنه قرار گرفت که تا الان می‌گفت مرجعیت با آقای حائری است اما حالا گیر کرده است.

سفیر سابق ایران در انگلیس در ادامه درباره تکرار رفتارهای این چنینی صدر در عراق افزود: 

مقتدی صدر چند سال قبل هم که با آمریکایی‌ها درگیر شد و ایشان بست‌نشینی کرد و آقای سیستانی او را نجات داد و در نهایت گفت من از فعالیت‌های سیاسی کناره می‌گیرم. در همان موقع هم عده‌ای گفتند ایشان خلاف می‌گوید و دنبال این است که نوعی مرجعیت برای خود درست کند. می‌خواهد به حوزه با این هدف بازگردد، در سال‌های اخیر هم دیدیم که کاملا در منظر و مسیر همین مسئله‌ی مرجعیت دینی قرار گرفته است. البته مرجعیت نه به مفهوم مرجع صاحب رساله بلکه برای او یک قداستی قائل شوند و موقعیت بالای مذهبی برای خود درست کند تا بتواند نقش رهبر سیاسی را هم ایفا کند. خیلی هم در این مسیر تلاش کرد اما با استعفای آقای حائری دست او بسته شد و به چنین موقعیتی نرسید. لذا این‌ها دست به حرکت برنامه‌ریزی شده‌ای زدند که از قبل در سر داشتند اما قبل از اینکه بتوانند گام به گام نقشه خود را پیش ببرند عجولانه وارد فضای فعلی شدند و بهم‌ریختگی که در عراق ایجاد کردند مقاومت‌هایی را در مقابل او شکل می‌دهد. یعنی گروه‌های کرد که تا حدودی از او حمایت می‌کردند آن‌ها هم امروز در مقابل او موضع‌گیری کردند دولت هم خود را جمع کرده تا مقابل صدر ایستادگی کند و با تیراندازی‌هایی که اتفاق می‌افتد و تصرف برخی مکان‌ها عملا برخی شهرها را گرفته‌ و به کاخ ریاست جمهوری و پارلمان وارد شده‌اند. بنظر می‌آید که بخواهند بگویند کل حاکمیت در اختیار ماست و سلاح‌های خمپاره‌انداز به کار گرفته‌اند و در نتیجه بنظر می‌آید که این رفتارها برنامه‌ریزی قبلی دارد و دولت نیز حالا با این وضعیت مقابل آن‌ها ایستاده است. صدر هم با استعفای آقای حائری جنگ را عجولانه شروع کرده است البته پیروزی او جای تردید دارد الان آن‌ها عراق را به جنگ کشانده‌اند.

ساداتیان سپس درباره اهداف صدر در تقابل با ایران اشاره کرد:

از این اتفاقات و حوادث زیاد است شاید بتوانند جمع و جور کنند اما برنامه در این حد هست که نیروهای ایران هم اقداماتی انجام دهند. طرف مقابل تلاش می‌کند به ایران فشار وارد کنند.

او در ادامه نسبت به احتمال درگیری ایران با طرفداران مقتدی صدر افزود:

بالاخره اگر منافع ایران را هم مورد تعرض قرار دهند مثلا خدای نخواسته به سفارت ایران حمله کنند و خسارت‌های جانی به ایرانی‌ها در عراق وارد کنند بدون پاسخ نخواهد ماند. هرچند تمامی مرزها بسته شده و اعلام شده هیچ مسافری به عراق نرود و متقابلا هم هواپیماهای عراقی مسافرین عراقی که در ایران هستند را می‌تواند منتقل کند. سفارت ایران نیز درگیر است که از زوار حفاظت کند و تاکنون گزارش منفی شنیده نشده اما اگر بخواهند به منافع ایران خسارت وارد کنند ایران نیز مسلما از منافع خود دفاع خواهد کرد.

سید جلال ساداتیان در پایان درباره راهکارهای پایان بحران فعلی عراق گفت:

مشخص نیست این ماجرا کی تمام می‌شود. صدر بازی را شروع کرده است که بتواند قدرت خود را حفظ کند.

چند سناریو نیز مطرح است برخی معتقدند صدر باید ترور شود تا بازی تمام شود دومین سناریو این است که دولت کنار بکشد و سوم اینکه درگیری‌ها ادامه یابد تا جایی که منجر به شکست یکی از طرف‌ها شود که امیدواریم این اتفاق نیفتد. زیرا تخریب‌های شدیدی ایجاد خواهد شد ولی سناریویی که صدر دست بردارد و تسلیم شود بنظر نمی‌آید چنین شود. اگر آیت الله سیستانی مردم را به آرامش دعوت کند می‌توان امیدوار بود در چند هفته آینده فضای عراق آرام شود.