جای خالی قبح‌زدایی مراجعه به روانشناسان

سابقه کم روانپزشکی در کشور

علیرضا نعمت‌زاده در این‌باره گفت: متاسفانه تا به امروز کار فرهنگی چندانی برای شناسایی بیماری روانی در جامعه انجام نشده است، صدا و سیما و یا رسانه‌های دیگر چندان به این مساله نپرداخته‌اند و قبح‌زدایی درباره این مهم انجام نشده است و تنها در موارد بسیار نادر شاهد قبح‌زدایی در خصوص بیماری‌های روحی و روانی هستیم اما در مقابل برای مراجعه به روانپزشک و روانشناسان هیچگونه فرهنگ‌سازی و قبح‌زدایی صورت نگرفته است که این خود در افزایش بیماری‌های روحی و روانی افراد بسیار تاثیر گذار می‌باشد.این روانشناس افزود: متاسفانه هنوز افرادی که مبتلا به بیماری‌های روحی و روانی هستند سعی بر پنهان کردن این مشکلات دارند و از مراجعه به روانپزشک و یا روانشناس سرباز می‌زنند. همچنین متاسفانه به‌هنگام تبلیغ روانشناسی و شناساندن این علم به مردم با افراط‌های بسیاری نیز مواجه هستیم.بدین معنا که امروزه مواجه شده‌ایم با یک نوع روانشناسی که در اصطلاح جدید به آن روانشناسی زرد اطلاق داده می‌شود.به‌گونه‌ای که در میان مردم این باور به‌وجود آمده است که روانشناسی علمی بسیار سهل، آسان و غیرتخصصی است.وی ادامه می‌دهد: امروزه با نگاهی گذرا به شبکه‌های اجتماعی به‌راحتی می‌توان به آن دست یافت که متاسفانه برخی از افراد بدون داشتن علم به اقدام به مشاوره و یا روان شناسی می‌پردازند که متاسفانه در بسیاری از موارد این اطلاعات اشتباه است و هیچ‌گونه نظارتی نیز بر فعالیت آنها انجام نمی‌شود و زمانی که افراد با مشکل مواجه می‌شوند این تفکر را دارند که به تمام راهکارها اشراف دارند.این روانشناس می‌گوید: متاسفانه امروزه تعریفی که از روانشناسی و روانپزشکی در میان مردم در حال رواج است که با واقعیت فاصله چشمگیری دارد که این خود می‌تواند عاملی برای عدم مراجعه افراد به مشاوران و روان‌پزشکان باشد.نعمت‌زاده در ادامه افزود: امروزه سیستم آموزشی کشور درباره تربیت روانپزشکان و روانشناسان عملکرد چندان مناسبی ندارد چرا که در بسیاری از کشورهای پیشرفته افرادی که جذب این رشته‌ها می‌شوند تنها از یک فیلتر آزمون رد نمی‌شوند بلکه این افراد از نظر سلامت روان نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند و تنها تعداد محدودی جذب این رشته‌ها می‌شود. به‌عبارت ساده‌تر از حساسیت‌های گروه‌های پزشکی برای رشته‌های روانشناسی و روانپزشکی نیز اعمال می‌شود، اما این در حالی است که در کشور ما متاسفانه به‌دلیل اینکه سیستم به سمت اینکه این رشته‌ها بیشتر دکوری هستند حرکت کرده است شاهد این مساله هستیم که بخش قابل توجهی از ظرفیت دانشگاه‌ها به این رشته‌ها اختصاص یافته است.نعمت‌زاده می‌گوید: همین مساله باعث شده تا افرادی که به درستی آموزش ندیده‌اند راهکارهای نامناسبی به مراجعه‌کنندگان ارائه دهند که این خود در افزایش بی‌اعتمادی مردم به روانپزشک و روانشناسان بسیار تاثیرگذار است و از طرفی حرف این روانشناسان با هم یکسان نیست. بدین معنا نسخه‌ای که به مراجعه‌کنندگان خود می‌دهند در برخی از موارد به‌طور کامل با همدیگر متفاوت است که این خود ناشی از سیستم غلط آموزشی است.

تعدد متولی و بروز مشکلات جدی

وی ادامه می‌دهد: متاسفانه امروزه در بخش روانشناسی دو متولی برای صدور مجوز وجود دارد. یکی سازمان نظام روانپزشکی است و دیگری سازمان بهزیستی که این خود نشان از اختلالات مسئولیت می‌باشد. از این‌رو آشفتگی که در سیستم سلامت روان در کشور ما وجود دارد به این مسائل دامن می‌زند. نعمت‌زاده در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه آیا استفاده از خدمات روانشناسی و روانپزشک می‌تواند باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی شود می‌گوید: روانشناسان به‌طور معمول افرادی هستند که به سراغ معلول می‌روند. بدین معنا که ما با افرادی مواجه هستیم که علت به وجود آوردن مساله آنها در جای دیگری است و روانشناسان بیشتر معلول را درمان می‌کنند. وی در ادامه افزود: زمانی که در بستر یک جامعه شرایط پیشگیری پس از بروز مسائل روانشناختی کمتر وجود دارد ما نمی‌توانیم روانشناسان را موثر دراین قضیه بدانیم. اما باید در نظر داشت که به هنگام مشاهده آسیب‌های اجتماعی مانند بزهکاری بسیاری از خلافکارها به اختلالات روانشناختی مبتلا هستند و این افراد به‌عنوان یک طبقه بیمار در روانشناسی مورد شناسایی و درمان قرار می‌گیرند که در این صورت بهتر و آمار بزهکاری کاهش پیدا خواهد کرد و یا اینکه درباره آسیب‌های اجتماعی به عنوان مثال اگر موضوع طلاق مورد بررسی قرار دهیم، متوجه این مساله خواهیم شد که بسیاری از مشکلات ریشه در اختلالات روانشناختی دارد.

هزینه بالای ویزیت روانپزشکان

نعمت‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: بالا بودن هزینه ویزیت روانشناسان روانپزشکان خود یکی دیگر از دلایل اصلی عدم مراجعه محسوب می‌شود، چرا که با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه در حال حاضر بسیاری از افراد توانایی پرداخت این هزینه‌های به نسبت بالا را ندارند.