یک ماجرای عجیب تاریخی؛ آثار جنگ سرباز ساسانی با ۱۹ رومی در ۲۰۰۰ سال پیش

این داستان شگفت‌انگیز در رشته توئیتی با تصاویر مربوط، به این ترتیب شرح داده شده است:

این داستان جانبازیِ یک سرباز ایرانی بر لب رود فرات، میان مرز عراق و سوریۀ امروزی، زیر دیوارهای دژی استراتژیک در 1766 سال پیش است. سرباز گمنامی که من او را «سربازِ دورا» می نامم.

دورا ارُپوس در نزدیکی روستای الصالحیة در سوریه امروزی قرار دارد. دژ دورا بر صفّه‌ای، محصور به رود فرات و دو درۀ عمیق است که تنها از سوی جنوب غربی به زمینهای هموار دسترسی دارد.

16 سال پیش از حماسۀ «سربازِ دورا» شاپور یکم، دومین شاه ساسانی بر تخت نشست و جنگ در مرزهای باختری مهمترین مسألهٔ پادشاهی او بود.

رومیان پس از شکست های سنگین از ساسانیان، پیمان صلح بربلیسوس را نقض و در دورۀ والریانوس به مرزهای باختری ایران تاختند.

سرانجام والریانوس در اِدِسا از شاپور یکم شکست خورده و اسیر شد. این نقطۀ عطف تاریخی به بهای قطع پشتیبانی نیروهای رومی از جمله، دژ دورا به دست آمد. دژی تسخیر ناپذیر که در سال 1930 در تونلی زیر دیوارهایش، اسکلت 19 سرباز رومی و 1 سرباز ایرانی یافته شد.

روبرت دومنسیل باستان شناس فرانسوی که نخستین کاوش ها را در دورا انجام و اسکلت ها را هم او یافت، نوشته است که تاکتیک ارتش ایران برای نفوذ به دیوارهای با پهنای یک مترِ دژ، حفر تونل از فاصلۀ 40 متری بود و در مقابل رومیان هم با حفر تونل تلاش می کردند آنها را در زیر زمین مهار کنند.

بازی موش و گربه ای که آن نوزده رومی را در مقابل آن یک ایرانی قرار داد. منسیل نوشته است که این نبرد نابرابر، پس از پیکارهای تن به تن، با نارنجک آتشزا/دودزای «سربازِ دورا» و مرگ همگی به پایان می رسد.

نبرد زیرزمینیِ «سربازِ دورا» شاید عامل اصلی یا حداقل یکی از عوامل مهم سقوط دژِ دورا و شکست نهایی رومیان در 260 میلادی بود که الریانوس امپراتور روم را به اسارت شاپوریکم در آورد و رومیان هرگز از این سرافکندگی تاریخی رها نشدند.

ایران اینگونه به ما رسیده است.

پاینده ایران