اعلام وضعیت سفید ۱۳۲ شهر توسط رئیس جمهور

مستقل آنلاین، محمد صادق ربانی عضو هیأت علمی بازنشستۀ دانشگاه تهران /

طبق آمار ۱۶ اردیبهشت سال جاری، مجموع بیماران کووید-۱۹ در کشور به ۹۹۹۷۰ نفر و مجموع جان باختگان این بیماری به ۶۳۴۰ نفر رسیده است. در سطح جهانی تا ۱۷ اردیبهشت نزدیک به چهار میلیون نفر، دقیقاَ 3754800 نفر، مبتلا و 258310 نفر جان‎باخته وجود دارد. آمریکا با 1237761 نفر مبتلا و 72275 نفر فوتی در ردیف اول مبتلایان و مرگ و میر قرار دارد. اسپانیا از 250561 مبتلا دارای 25613 فوتی و ایتالیا با مبتلایان کمتر، 213013 نفر، مرگ و میر بیشتری، 29315 نفر، نسبت به اسپانیا داشته است! بدون وارد کردن مناقشه‌ای در صحت آمارها، باید اذعان کرد که با شیوع کرونا همۀ کشورها در آزمون سختی قرار گرفته‎اند. با تفاوتی که کشورها از جهات مختلف با همدیگر دارند، الگوی مدیریتی متفاوتی هم در مواجهه با کرونا انتخاب کرده‌اند. با توجه به اینکه توفیق یا عدم توفیق در این آزمون، به بهای جان انسان‎های پر‎شماری تمام خواهد شد، تصمیم‌گیری‎ها در هر مرحله‎ای از مبارزه واجد اهمیت و مستلزم دوراندیشی و تدبیر بسیار است. کادر درمانی و سلامت کشورمان تاکنون، آزمون سخت و جانکاهی را با بذل جان‎های گرانقدری با موفقیت از سر ‎گذرانده است. مردم نیز به تناسب آگاهی خود از تلاش پیشگامان عرصۀ سلامت با رعایت‎های نکات بهداشتی، قدردانی کرده‌اند. حرکت‎های ایذایی آگاهانه و ناآگاهانه هم کم نبوده که فشار زیادی بر سیستم درمانی کشور وارد کرده است. متأسفانه یا خوشبختانه کووید-19 تمایزی میان غنی و فقیر، دانا و نادان، متدین و بی‎دین نمی‎گذارد. به همین جهت همۀ اقشار با هزینه‌هایی که خود یا نزدیکان و هم‌فکرانشان پرداخته‌اند، به اندازۀ کافی متنبه شده‌اند. با این حال سنگینی مسئولیت تصمیم‌گیری‎های اساسی و تأثیرگذار، بر عهدۀ مسئولان سلامت و رؤسای دولت‎هاست که ابزارهای کنترلی در امور مختلف را در اختیار دارند. رهبران و رؤسای جمهور کشورها، در گیر تصمیم‌های مهمی برای؛ هم حفظ سلامت مردم و هم در جهت تلاش برای راه‌اندازی چرخ‎های اقتصادی کشورهایشان هستند. ایجاد توازن میان این دو خواستۀ متقابل کاری ظریف و حساس است. این تقابل در مواردی میان رؤسای دولت‎ها از یک طرف و مسئولان سلامت، از طرف دیگر، بُروز و ظهور پیدا می‎کند. و به این ترتیب است که مدیریت‎های کارآمد و موفق در کشورهای متفاوت شناخته می‎شوند. گفته شده کشورهایی که دارای زمامداران زن بوده‌اند، شامل کشورهای تایوان، آلمان، نیوزیلند، دانمارک، نروژ، فنلاند و ایسلند در مبارزه با کرونا، موفق‎تر عمل کرده‌اند. شاید نخست وزیر 39 سالۀ نیوزیلند، خانم جاسیندا آردرن، Jacinda Ardern، مؤثرترین رهبر دنیا در کنترل کرونا شناخته شده است. رهبری موفق جاسیندا آردن، بنا بر اظهار نظر هلن کلارک، نخست وزیر پیشین همان کشور، مردم احساس می‌کنند که آردرن فقط موعظه نمی‌کند. اعتقاد دارند که او مردم را درست هدایت می‎کند. برای تعطیلی نیوزیلند رویکرد ماهرانه‎ای داشت و زمان زیادی برای پرسش‎های رسانه‎ای در نظر گرفت. در حالی‎که بعضی از رهبران، از جمله بوریس ‎جانسون نخست‎وزیر انگلستان، به رهنمود دادن بسنده می‎کنند؛ آردرن با بیان عمق فاجعه، همدلانه به رهنمودهای کارشناسانه‎ای می‎پردازد. رئیس جمهور روحانی، در اظهار نظراتی معتقد است "همه فهمیدند هم باید جان را حفظ کنیم و هم باید نان را آماده کنیم." او به درستی معتقد است نمی‌شود بیش از کرونا، روزی چند برابر، مردم از گرسنگی بمیرند. اما در نقل قولی که از یک پزشک در نیویورک می‎کند، تصویر کاملی از وضعیت آمریکا در خصوص کرونا ارائه نمی‎دهد. شاید به این ترتیب موفقیت‎های کشورمان برجسته‌تر نمایانده شود. پزشک مورد اشاره، برای انجام تست کرونا از صبح در صف بلندی چهار الی پنج ساعت مانده تا نوبتش بشود. پس از تست گرفتن ۶ روز طول کشیده تا به او خبر بدهند که تست مثبت است یا منفی. فلان مبلغ هم برای تست پول داده است. ظاهراَ پزشک مذکور به رئیس جمهور توضیح نداده که معمولا هزینۀ تست را بیمه‎ها می‎پردازند. و باز توضیح نداده است که وزارت بهداشت آمریکا رأساً روزانه صدها هزار تست مجانی صورت می‎دهد و هنوز کارشناس عالیرتبۀ سلامت آمریکا میزان تست‎های لازم را میلیون‎ها میلیون برآورد می‎کند‎ تا بتواند مبتلایان به کرونا را مشخص کند و آن‎ها را تحت کنترل قرار دهد. به موازات آن بخش خصوصی هم برای کسانی مانند پزشک مورد بحث، هزینه دریافت می‎کنند. لازم به یادآوری است که پس از همه گیری کرونا وتلفاتی که ایجاد کرده است بسیاری از مردم، دچار نگرانی شده‌‌اند و گاهی بدون هرگونه علایمی برای اطمینان خاطر به پزشک مراجعه می‎کنند. بخش خصوصی به چنین مراجعانی خدمات لازم را عرضه می‎کند. با توجه به محدودیت‎های بیمارستان‎ها و کادر پزشکی بخش خصوصی، خدمات رسانی به چنین مراجعانی همراه با مشکلاتی‎ است که رئیس جمهور محترم با ذکر صف‎های طولانی از آن یاد کرده‌اند. در ایران هم محدودیت‎هایی برای تست داوطلبانه برای افراد معمولی! وجود دارد که البته با توجه به امکانات موجود قابل توجیه و پذیرفتنی است. طبق نظر کارشناسان سلامت، که در گفتار رئیس جمهور نیز انعکاس داشته، زمان پایان کرونا، داروی کرونا، واکسن کرونا، مشخص نیست. نظر بدبینانه‌تری هم وجود دارد مبنی بر این‎که از این پس، بشر با کرونا باید به نحوی همزیستی داشته باشد. با اعلام وضعیت سفید ۱۳۲ شهر به وسیلۀ رئیس جمهور و بازگشایی قریب الوقوع مدارس، دانشگاه‎ها، مساجد و نمازجمعه‎ها، هرچند با قید ضمنی رعایت نکات بهداشتی، مسئولان وزارت بهداشت طبعاَ به دلیل محدودیت امکانات و نیروی کار، نمی‎توانند از این اعلام وضعیت سفید خرسند باشند. به نظر می‎رسد که رئیس جمهور هم تحت فشارهایی به این خواسته تن داده است. چون در این تجمعات "نان" مورد نظر رئیس جمهور تولید نمی‎شود در حالی که احتمال خطرپذیری "جان" به صورت کامل، منتفی نیست. این تصمیم تحت هر فشاری که صورت گرفته باشد، به نام رئیس جمهور مهر خواهد ‎خورد.