جوانان را قانع کنید و به انتقادات احترام بگذارید

سرویس سیاسی مستقل: بعد از ناآرامی‌های هفته‌های اخیر شاهد ریشه‌یابی این مطالبه‌گری‌ها هستیم و هر کسی بنا بر دیگاه خود این پدیده را بررسی می‌کند ولی تاکنون آنچنان که باید به پیامدهای این اعتراضات توجهی نشده و برای برون رفت از وضعیت کنونی راه‌حلی مطرح نشده است. نسلی که در قالب اعتراضات و مطالبه‌گری‌های مدنی در خیابان‌ها حضور داشتند عمدتا نسل جوان و دهه هشتادی‌ها هستند که می‌خواهند جامعه و فضای زندگی خودشان را به شکلی بسازند که هم به پیشرفت جامعه کمک کنند و هم با رساندن صدای اعتراضشان فضای انتقادی کشور را باز کنند.

در این مورد که اعتراضات هفته‌های اخیر چه پیامدهایی را برای جامعه به‌همراه خواهد داشت با دو فعال سیاسی گفتگو کردیم که یکی محمدتقی فاضل میبدی فعال اصلاح‌طلب و دیگری امیررضا واعظی آشتیانی اصولگرا می‌باشد. ابتدا گفتگوی ما با فاضل میبدی را می‌خوانید:

حرف‌های جامعه منتقد را بشنویم

فاضل میبدی از چهره‌های اصلاح‌طلب معتقد است پیامدهای این اعتراضات می‌تواند ابعاد گسترده‌ای را در بر بگیرد و باعث شود تا نسلی که حالا برای اعتراض به خیابان آمده‌اند از چهارچوب‌های قانونی عبور کنند. در سوی دیگر آشتیانی هم ضعف مدیریت مسئولان را عامل شکل‌گیری این اعتراضات می‌داند که اگر این بحران بر طرف نشود در آینده با انباشت مطالباتی روبه‌رو خواهیم بود که نمی‌توان به همه آن‌ها رسیدگی کرد.

وعده‌های شکست خورده، جوانان را سرخورده کرده است

«محمدتقی فاضل میبدی»، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال که اعتراضات اخیر چه پیامدهایی می‌تواند در آینده برای فضای سیاسی و اجتماعی کشور به وجود بیاورد، به «مستقل» می‌گوید: 

«امروز نسل جوان خواسته‌های نظری و علمی متفاوتی دارند که باید آن‌ها را در ساختارهای مذهبی، سیاسی، اقتصادی و ... بررسی کنیم و به‌سوال‌هایی که این جوانان از فضای حاکم به جامعه دارند پاسخ دهیم. این پاسخ‌ها باید به گونه‌ای باشد که آن‌ها را قانع کند نه این تنها با وعده و وعید بخواهیم آنان را با عملیات پلیسی به خانه بفرستیم و در واکنش به سوالاتشان خنثی عمل کنیم و پلیس را به جای متفکران دانشگاهی و مذهبی وارد میدان کنیم. باید به‌جای اینکه مداوماً شاهد ابراز عقیده و تاکید مسئولانی که تریبون در اختیار دارند باشیم به‌طرف روبه‌رو ‌هم اجازه صحبت و ابراز عقیده بدهند. توجه داشته باشید که این تک‌روی در پرداختن به مسائل مذهبی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و ... فضایی را ساخته که جوانان می‌گویند حاکمیت در برابر نسل جدید قرار گرفته است و نه تنها صدایشان را نمی‌شنود بلکه می‌خواهند نظر خودشان را به جامعه تحمیل کنند. در روزهای اخیر و بعد از شروع ناآرامی‌ها همواره کارشناسان و مسئولان در مورد دلایل و ریشه‌های این اعتراضات صحبت کرده‌اند در صورتی که باید به پیامدهای آن توجه داشته باشیم.»

او در همین مورد و با تاکید بر رسیدگی به مطالبات دهه هشتادی‌ها ادامه می‌دهد: «ما حالا با نسلی روبه‌رو هستیم که تنها از حاکمیت وعده‌های شکست‌خورده شنیده‌ است. دهه هشتادی‌ها با وعده «مسکن جوانان»، «تسهیلات ازدواج»، «ایجاد اشتغال»، «تورم»، «مذاکرات برجامی» و ... روبه‌رو هستند که باید همه آن‌ها را شکست خورده و رنگ باخته بدانیم. البته باید به وعده‌هایی که در مورد «عدالت عمومی»، «آزادی»، «مبارزه با فساد» و ... هم اشاره کنیم که باعث سرخوردگی جامعه شده است. 

آنچنان که مشخص است نسل جدید به این موضوعات بسیار حساس هستند ولی در مقابل می‌بینیم که پاسخی به آن‌ها داده نشده است. شاید به‌همین دلیل می‌بینیم که در سال‌های اخیر نوع اعتراض‌ها خشن‌تر و البته غیرقابل پیش‌بینی‌تر شده است. حاکمیت هنوز وقت آن را دارد که از متفکران اسلامی- دانشگاهی و حتی آن‌هایی که به‌نوعی منتقد شرایط کنونی محسوب می‌شود استفاده کند و اجازه ابراز عقیده را به آن‌ها بدهند و حتی از خود جوانان و دانشجویان بخواهند که نظراتشان را بدون سانسور و چهارچوب‌های سختگیرانه مطرح کنند. اینکه می‌گویند عوامل آمریکایی، اسرائیلی و ... اعتراضات را منحرف کرده‌اند می‌تواند اقتدار نظام را زیر سوال ببرد که چرا نتوانسته‌اند امنیت داخلی را حفظ کنند. به این موضوع هم باید اشاره کنیم که اعتراضات اخیر به‌نوعی به رسمیت شناخته شده است و می‌بینیم که رئیس جمهور هم به این موضوع واکنش مناسبی نشان داده است، ولی همانطور که عرض کردم باید فضای تندروی بین دو طرف که در مسیر باریکی حرکت می‌کنند و برخوردهای خشنی به همراه دارد باید از جانب دوطرف محکوم شود.»

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با تاکید بر اینکه نباید به جامعه منتقد بدبین بود اضافه می‌کند: «مسئولان ما باید قبل از هرچیزی عینک بدبینی را بردارند و با واقعیت‌های جامعه روبه‌رو شوند. این مسیری که در پیش گرفته‌ایم پیش‌بینی آینده را با چالش مواجه خواهد کرد. در انتخابات ریاست جمهوری گذشته مشاهده کردیم که آرای باطله قابل توجه بود. تک‌نظری‌های نهادها فضای بین مردم و حاکمیت را وارد فاز لجبازی کرده است و احتمال آن وجود دارد نسل جوان که نتوانسته‌اند از ما پاسخی دریافت کنند به انتخابات اهمیتی ندهند. این پیام می‌تواند ابعاد چالش‌ آفرینی را به وجود بیاورد. اگر روند کنونی ادامه داشته باشد بی‌شک با نسل «عصبانی‌تر»، «خشن‌تر»، «معترض‌تر» و «عبور کرده از چهارچوب‌های اسلامی- ایرانی» روبه‌رو خواهیم بود.»

بی‌تدبیری مدیران پیامدهای پرچالشی به همراه دارد

«امیررضا واعظی آشتیانی»، سیاستمدار اصول‌گرا در پاسخ به این سوال که اعتراضات اخیر چه پیامدهایی می‌تواند در آینده برای فضای سیاسی و اجتماعی کشور به وجود بیاورد، به «مستقل» می‌گوید:

«همانطور که مقام معظم رهبری به همه دولت‌ها سفارش می‌کنند که باید مطالبات مردم را جدی گرفت و هنگامی که هیات دولت می‌خواهد وعده‌ای بدهند ابتدا به موقعیت و توانایی که در اختیار دارند توجه کنند. بخشی از اعتراضات اخیر مربوط به‌همین وعده‌هایی است که محقق نشده و در این مورد باید بگوییم که اگر به این مطالبات رسیدگی نشود همین روند ادامه خواهد داشت و شاهد تجمیع مطالبات عقب مانده خواهیم بود و با اعتراضات بیشتر روبه‌رو خواهیم شد. اگر فردی می‌خواهد نماینده مجلس، شورای شهر و حتی رئیس جمهور شود ابتدا باید با اتکا بر ساختارهای رایج وعده بدهند تا محقق شوند. یکی از ریشه‌های اعتراضات اخیر همین مورد است که مدیریت ضعیف و گاهی بی‌تدبیر مسئولان باعثش شده است. اگر همین نگاه را پی بگیریم مشاهده خواهیم کرد که مشکلات عمیق‌تر و پر هزینه‌تر خواهد بود. در بین معترضان چهره‌های جوان و عمدتا دهه هشتادی‌هایی را مشاهده می‌کنیم که با انباشت مطالبات‌شان به‌دنبال راه‌حل می‌گردند. باید صدایشان شنیده شود تا بتوانیم مشکلات آن‌ها را در چهارچوب قانون برطرف کنیم.»

این فعال سیاسی در همین مورد ادامه می‌دهد: «در سال‌های اخیر مشاهده می‌کنیم که مطالبه‌گری در چهارچوب قانون اساسی نتیجه‌بخش بوده است. مانند اعتراضات و مطالبه‌گری معلمان و البته بازنشستگان که در نهایت توانستند به آنچه می‌خواستند برسند. این نشان دهنده آن است که اگر مطالبات در مسیر درستی حرکت کند نه‌تنها کسی آن را زیر سوال نمی‌برد بلکه به‌نوعی می‌تواند به مسئولان کمک هم بکند تا در ادامه مدیریت آسان‌تر و کم تنش‌تری را داشته باشند. ما در ابتدا برای رسیدن به نتیجه مطلوب بهانه به دست رسانه‌های خارجی ندهیم تا هرچه خودشان می‌خواهند بگویند و کشور را وارد بحران کنند. البته باید به این موضوع هم تاکید کنیم که بخشی از همین معترضان که به خیابان آمده بودند هم دیگر اعتمادی به این رسانه‌های خارجی ندارند. باید فضایی ایجاد شود که بتوانیم حرف‌ها را بشنویم و به انتقادات احترام بگذاریم. اگر می‌خواهیم از پیامد‌های چالش برانگیز، عدم توجه به مطالبات جامعه پیشگیری کنیم باید ابتدا مسئولان با درایت و با برنامه و البته پاکدست را معرفی کنیم که بتوانند با شنیدن صدای مردم در کنار جامعه حضور داشته باشند و مشکلات و چالش‌ها را بدون بهانه تراشی برای دشمنان خارجی برطرف کنند. ما با مدیرانی روبه‌رو هستیم که اول می‌آیند برای جامعه و کشور هزینه‌تراشی می‌کنند و بعد از اینکه با اعتراض مردم روبه‌رو می‌شوند به فکر حل چالش‌ها می‌افتند.»