آیا توقف مذاکرات امری موقت و تاکتیکی است؟ / مذاکره ایران و آمریکا گیر غنی‌سازی اوانیوم افتاد
طبق گزارش نیویورک تایمز، از ایران خواسته شده که به‌طور کامل غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم (شراکت) منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای مطرح شده که ایران، عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی و ایالات متحده آمریکا را در بر می‌گیرد/ این نخستین باری است که از آغاز مذاکرات در اوایل آوریل، استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا، پیشنهاد مکتوبی ارائه می‌دهد
بنظر می‌رسد توقف موقت مذاکرات امری تاکتیکی و در جهت مقابله با مواضع اروپا می‌باشد
گروه سیاسی- شامگاه روز شنبه به وقت ایران و هم‌زمان با انتشار گزارشی محرمانه از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران، روزنامه نیویورک تایمز از پیشنهادی خبر داد که آمریکا به ایران داده است.
«بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان روز شنبه با سفر به تهران، سند مکتوب این پیشنهاد را به عباس عراقچی تحویل داد.
روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مقامات آگاه آمریکایی نوشت که این پیشنهاد به‌صورت فهرستی از نکات کلیدی تنظیم شده و هنوز پیش‌نویس کامل یک توافق به‌شمار نمی‌رود.
طبق این گزارش، در این سند، از ایران خواسته شده که به‌طور کامل غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم (شراکت) منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای مطرح شده که ایران، عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی و ایالات متحده آمریکا را در بر می‌گیرد.
این نخستین باری است که از آغاز مذاکرات در اوایل آوریل، استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا، پیشنهاد مکتوبی ارائه می‌دهد.
وبگاه آکسیوس نیز به نقل از منابع آمریکایی نوشت که پیشنهاد جدید این کشور با هدف «شکست بن‌بست ایجاد شده» در پی اصرار ایران برای غنی‌سازی داخلی ارائه شده است.
اکسیوس نوشت: مقام‌های آمریکایی می‌گویند پیشنهاد مکتوب ایالات متحده به ایران تلاشی است برای حل مسئله‌ای که موجب بن‌بست در مذاکرات شده است؛ غنی سازی.
به گفته یکی از مقامات آمریکایی و یک منبع مطلع از موضوع، یکی از ایده‌هایی که از سوی عمان مطرح شد و توسط آمریکا پذیرفته شده، تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای است که غنی‌سازی اورانیوم برای اهداف صلح‌آمیز هسته‌ای را تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایالات متحده انجام دهد.
اما یک پرسش مهم باقی است: تأسیسات غنی‌سازی این کنسرسیوم کجا قرار خواهد داشت؟ منبع مطلع می‌گوید ایالات متحده می‌خواهد این تأسیسات در خارج از ایران قرار داشته باشند.
ایده‌ی دیگر این است که آمریکا حق غنی‌سازی اورانیوم ایران را به رسمیت بشناسد، در حالی که ایران به‌طور کامل غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق کند.
به گفته منابع آگاه، پیشنهاد به‌روزشده آمریکا نتیجه‌ی پنجمین دور مذاکرات بین ایران و ایالات متحده در رُم در حدود یک هفته پیش بوده است.
ایرانی‌ها پس از آن‌که استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، در دور چهارم مذاکرات، پیشنهاد شفاهی ارائه داد و در دور پنجم آن را با جزئیات بیشتری توضیح داد، از واشنگتن خواستند موضع رسمی خود را به‌صورت مکتوب ارائه کند.
مقام‌های آمریکایی می‌گویند که هدف اولیه آن‌ها دستیابی به یک «توافق اصولی» با ایران است که اصول کلی توافق هسته‌ای را مشخص کند.
اگر چنین توافقی حاصل شود، تیم‌های فنی از هر دو طرف وارد عمل خواهند شد تا یک توافقنامه‌ی تفصیلی و دقیق را تنظیم کنند.
پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم در حالی است که اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه ایران در تاریخ پنج خرداد به خبرنگاران گفت: «از هر روندی که مبتنی بر مشارکت کشورهای منطقه برای غنی‌سازی و تولید سوخت مورد نیاز برای طرح‌های هسته‌ای صلح‌آمیز باشد، حمایت می‌کنیم، اما این ابتکار قاعدتاً به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین بحث غنی‌سازی در داخل ایران باشد.»
در سال ۲۰۰۶ نیز ایران پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم بین‌المللی برای غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود را مطرح کرد. این پیشنهاد بر اساس مدل‌های پیشنهادی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) برای فعالیت‌های چندملیتی سوخت هسته‌ای بود.
اتحادیه اروپا این پیشنهاد را امیدوارکننده ارزیابی کرد، اما کشورهای گروه ۱+۵ به دلیل عدم تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی توسط ایران، آن را رد کردند.
اما در خصوص پیشنهاد جدید آمریکا، روز شنبه 10 خرداد عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) از تحویل این سند خبر داد و اعلام کرد که وزیر خارجه عمان ــ که نقش میانجی‌گر را ایفا می‌کند ــ آن را به تهران رسانده است.
کاخ سفید نیز بعداً این موضوع را تأیید کرد.کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ به‌روشنی اعلام کرده که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. نماینده ویژه، آقای ویتکاف، پیشنهادی دقیق و قابل‌قبول به رژیم ایران ارسال کرده و پذیرش آن به سود آن‌هاست.
دولت آمریکا به‌دلیل احترام به روند جاری مذاکرات، از اظهارنظر درباره جزئیات این پیشنهاد در رسانه‌ها خودداری می‌کند.»
سید عباس عراقچی اعلام کرده است که ایران به پیشنهاد آمریکا «بر پایه اصول، منافع ملی و حقوق ملت ایران» پاسخ خواهد داد. در هفته‌های اخیر، مقام‌های ایرانی به‌صراحت خواستهٔ آمریکا برای توقف کامل غنی‌سازی هسته‌ای را رد کرده و تأکید کرده‌اند هرگز از حق خود برای تولید سوخت هسته‌ای غیرنظامی صرف‌نظر نخواهند کرد.
بنظر می‌رسد توقف موقت مذاکرات امری تاکتیکی و در جهت مقابله با مواضع اروپا می‌باشد.
با این اوصاف به نظر می‌رسد که برگزاری دور ششم مذاکره بین ایران و آمریکا بستگی به پاسخ ایران دارد که وزیرخارجه عمان حامل آن است. پیشتر در گزارشی نوشتیم که دور ششم مذاکرات تا حد بسیار زیادی تکلیف دو طرف مذاکره را مشخص خواهد کرد.
ارسال نظر