احتمال حذف مقام ریاست جمهوری وجود دارد
در حالی انتخابات سرنوشت ساز ۱۴۰۰ نزدیک می‌شویم که به نظر می‌رسد گروه‌های مختلف اجتماعی، دلسرد از اصولگرایان و ناامید از اصلاح‌طلبان، قویا می‌گویند که در انتخابات شرکت نخواهند کرد.
زیرا کلیه جریان‌های سیاسی کشور اعم از اصلاح‌طلب تا اصولگرا و اعتدالی را آزموده و در نهایت چیزی جز احساس ناکامی و ندامت نصیبشان نشده است. آنگونه که از صحبت مردم کوچه و بازار بر می‌آید، عملکرد دولت روحانی خاصه در دوران دوم ریاست جمهوری‌اش که با عدم تحقق وعده‌های انتخاباتی و افزایش شدید فشار اقتصادی بر مردم همراه بوده، نقش مهمی در دلسردی مردم و حداقل پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان برای شرکت در انتخابات داشته است. تجربه انتخابات گذشته در ایران نشان می‌دهد، دوقطبی شدن انتخابات می‌تواند موج هیجانی به فضای انتخابات بدهد.
در خصوص انتخابات ۱۴۰۰ اما وضعیت اجتماعی بسیار متفاوت است. دکتر علی‌اصغر غروی پژوهشگر دینی و فعال ملی_ مذهبی و مفسر قرآن در گفتگو با مستقل، انتخابات ۱۴۰۰ را با نگاهی به مسئله سردی فضای انتخابات و خاصه ریزش پایگاه اجتماعی رای اصلاح‌طلبان را بررسی می کند.
++شواهد حاکی از آن است که در آستانه هر انتخابات سرنوشت‌ساز، ایجاد فضای دوقطبی توانسته مردم را مجاب به همکاری در تعیین سرنوشت سیاسی خود نماید، آیا این‌بار شاهد برپایی این موج خواهیم بود؟
مردم، توده‌ای همدست و همگن نیستند. عده‌ای که به روحانیت، فتوا و مطالبات آن‌ها اعتقاد و ایمان دارند اگر مراجع اعلام کنند که باید در انتخابات شرکت کنید، چون این کار را تکلیف شرعی خود می‌دانند، رای هم می‌دهند. البته تعداد و آمار این گروه مشخص نیست. بقیه مردم هم افکار و نظریات مختلفی دارند که عملکردشان متاثر از نوع دیدگاهشان در آستانه انتخابات متفاوت خواهد بود؛ اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد که مردم کوچه و بازار اعتقادی به تاثیرگذاری انتخابات ندارند و تصمیم دارند مشارکت نکنند اما اینکه آیا مجدد موجی به راه خواهد افتاد که مردم تصمیم خود را تغییر دهند، قابل پیش بینی نیست.
++ پایگاه رای جریان اصلاح‌طلبی را چگونه می‌بینید و انتخابات ۱۴۰۰ تا چه اندازه به احیای این جریان کمک می‌کند؟
به عقیده من از الان نمی‌توان به صراحت در این خصوص نظر داد زیرا جریان اصلاح‌طلبی در هر صورت وجود دارد اما باتوجه به تضعیف شدید پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان، اینکه مثلا مجددا فردی مانند آقای خاتمی بیاید و از کاندید اصلاح‌طلبان حمایت کند و مردم به خاطر ایشان در انتخابات شرکت کنند، امر بعیدی است.
++ آیا مانند آنچه در خصوص مجلس اتفاق افتاد، رئیس جمهور آینده نیز رئیس جمهور اقلیت خواهد بود؟
با توجه به ناامیدی مردم و قهر آن‌ها از اصلاح طلبان و اعتدالیون و اینکه تجربه زیسته‌شان آنان را به این باور رسانده که اساسا پیروز انتخابات هرکس که باشد، در وضعیت زندگی آن‌ها تفاوتی ایجاد نمی‌شود، این احتمال را تقویت کرده که تجربه انتخابات مجلس در انتخابات ریاست جمهوری نیز تکرار شود، انتخابات مجلس در واقع آزمون و نمونه‌ای برای انتخابات بزرگتر و مهم‌تر یعنی ریاست جمهوری ۱۴۰۰ بود.
++در این صورت، شرایط سیاست داخلی، رویه‌ها و سیاست‌گذاری‌ها به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
دور از ذهن نیست که آقایان به شعارهای سال‌ها پیش برگردند یعنی بگویند مشروعیت نظام امری الهی است و مقبولیت آن با مردم نیست، در نتیجه اساسا نیازی به رای مردم نیست.
اینکه رئیس جمهور با چه تعداد آرا بر سرکار می‌آید هیچ اهمیتی ندارد زیرا او اساسا کاره‌ای نیست، اختیاراتی ندارد و تنها یک نماد است. حتی این احتمال وجود دارد که مجلس فعلی تا زمان انتخابات، مقام ریاست جمهوری را حذف و مانند لبنان، پارلمان نخست وزیر را تعیین کند و او هم تنها به رهبری پاسخ‌گو باشد.
++پیروزی اصولگراها در انتخابات ۱۴۰۰ و یکدست شدن ساختار سیاسی، آیا تاثیر مثبتی بر پیشرفت کشور و زندگی مردم خواهد داشت؟
این بحث یکدست شدن همواره وجود داشته حتی زمانی که مجلس خروج از توافقات هسته‌ای را تصویب کرد، آقای روحانی گفت: «بسیار خوب! شما بیاید و به برجام برگردید» یعنی این احتمال قوی وجود دارد که مجلس‌تشینان مایل باشند ارتباط با آمریکا، بازگشت به برجام و برداشتن تحریم‌ها به اسم آن‌ها و نه دولت فعلی تمام شود. بنابراین ممکن است در صورت یکدست شدن نظام سیاسی، مسیر مذاکره با آمریکا و احیای برجام نیز هموارتر شود.
++در بین اصلاح‌طلبان صحبت از مهره‌هایی مانند محمدجواد ظریف است و افرادی چون تاج زاده از حضور او حمایت می‌کنند، آیا ظریف در صورت ثبت نام، شانسی خواهد داشت؟
تجربه چند دهه گذشته نشان داده که از اوایل انقلاب به این سو قدرتِ نهاد ریاست جمهوری و شخص رئیس جمهور به شکل فزاینده‌ای روبه کاهش بوده، در زمان آقای روحانی مردم دیدند که حتی برجامی که به عنوان بزرگترین دستاورد از آن یاد می‌شد،در نهایت به جایی نرسید. بنابراین مردم با چه امیدی به آقای ظریف رای دهند؟ وقتی رئیس جمهور اساسا کاره‌ای نیست و قدرت در جای دیگر متمرکز است، آقای ظریف حتی در صورت موفقیت، چه اقدام موثری می‌تواند انجام دهد؟
++ اصلاح طلبان خود نیز مدام تکرار می‌کنند که دلیل ناکارآمدی و عدم موفقیت ما، فقدان قدرت و اختیارات است، آن‌ها که می‌دانند و ادعا دارند اساسا کاره‌ای نیستند، چرا از صحنه سیاست کنار نمی‌روند؟
دلیل این حضور علی رغم اشراف بر ناتوانی، این است که نمی‌خواهند پایگاه‌های قدرت را از دست دهند. آن‌ها بر این باورند که باید به هر شکل ممکن در حاکمیت حضور داشته باشند و صحنه را خالی نکنند چون اگر به عنوان موی دماغ حضور نداشته باشند، جناح مقابل هر کاری که بخواهد بدون هیچ مانع و مشکلی انجام می‌دهد.
گفتگو از مرضیه حسینی
ارسال نظر