ذکرهایی که با خواندن آنها معجزه را خواهید دید / 3 ذکر مهم برای برآورده شدن حاجت

امام علی ( علیه السلام ) به کمیل فرمود: «ای کمیل: در برابر هر مشکلی بگو: «لاحول ولاقوّة الاّبالله» خداوند کفایت آن مشکل را می‎کند و هر زمان نعمتی به تو رسید بگو: «الحمدلله» تا باعث فزونی نعمت شود و هرگاه روزی تو به تأخیر افتاد، «استغفار کن» که باعث گشایش روزی است!» از سوی معلمی بزرگ ، همانند امام علی (علیه السلام ) برای شاگرد مستعدّی مثل کمیل، سه ذکر بسیار عالی و مهم برای سه هدف بزرگ بیان شده است.

•   ذکر لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم

معنای ذکر «لا حول و لاقوّة الا بالله» اینست هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‌. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[۲] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[۳] بنابر این، معنای عبارت فوق این است که: هیچ حرکت و قدرتی در جهان آفرینش جز به مشیت خداوند متعال و بزرگ وجود ندارد.

در اهمیت ذکر لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم باید گفت :

داروی نود و نه بیماری

از رسول خدا ( صل الله علیه و آله ) روایت شده‌است که فرمودند: گفتن ذکر «لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم» دارویی است که نود و نه بیماری را بهبود می‌بخشد که آسان‌ترین آنها اندوه است  [۴]

تاخیر زمان مرگ

امام صادق ( علیه السلام ) فرمودند: آن کس که هزار بار بگوید «لا حول ولا قوة الا بالله» خدای تعالی زیارت کعبه را روزی‌اش خواهد نمود و اگر مرگش نزدیک باشد، خدا آن را به تاخیر خواهد انداخت تا حج را روزی‌اش سازد.[۵]

اسم اعظم

امام رضا ( علیه السلام ) فرمود: هر کس پس از نماز صبح صد بار بگوید: «بسم الله الرحمن الرحیم، لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم»؛ به اسم اعظم خدا از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیک‌تر شده و به راستی که در مدار اسم اعظم قرار گرفته است.[۶]

برآورده شدن حاجت

امام صادق ( علیه السلام ) فرمودند: کسی که دعا می‌کند و در پایان می‌گوید «ماشا الله، لاحول و لا قوة الا بالله» حاجتش برآورده شود. [۷]

• ذکر الحمدلله

پیام ذکر «الحمدلله» اینست که با رسیدن به نعمتی مغرور نشده و نعمت را از جانب خدا بدانیم، در اینصورت نه تنها نعمت باقی می‎ماند، بلکه فزونی می‎یابد.

در اهمیت ذکر الحمدلله باید گفت :

تحمید الهی

یکی از اصحاب امام صادق ( علیه السلام ) از ایشان نقل می‌کند که فرمود: هر دعایی که پیش از آن حمد خدا نباشد، نیمه و بریده است، حمد خدا باید و سپس ستایش او. من گفتم: نمی دانم چه اندازه از تحمید و تمجید بس است؟

حضرت فرمود: بار خدایا! تویی آغاز و پیش از تو چیزی نیست و تویی انجام و پس از تو چیزی نیست، تویی آشکارا و فرازتر از تو چیزی نیست و تویی نهان و در برابر تو چیزی نه و تویی عزیز و حکمت دار [۸]

ذکر الحمدلله هنگام خواب

امام صادق ( علیه السلام ) فرمودند:کسی که هنگام خواب سه بار ذکر زیر را بگوید،مانند روزی که از مادر متولد شده است، از گناهان بیرون می‌آید:  «اَلْحَمْدُلِلَّهِ الَّذى عَلا فَقَهَرَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى بَطَنَ فَخَبَرَ وَالْحَمْدُلِلَّهِ الَّذى مَلَکَ فَقَدَرَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى یُحْیىِ الْمَوْتى وَ یُمیتُ الْاَحْیآءَ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ .»

یعنی: همه ثناها مخصوص خداوندی است که پیروز و غالب است، همه ثناها مخصوص خداوندی است که دانا به نهان و آشکار همه چیز است، همه ثناها مخصوص خداوندی است که مالک و تواناست، همه ثناها مخصوص خداوندی است که مردگان را زنده نموده و زندگان را می‌میراند و او بر هر چیزی تواناست. [۹]

• ذکر استغفرالله

ذکر سوم ( استغفرالله ) است. معنای استغفار اینست که اراده کرده ام دیگر به سراغ گناه نروم و “به معنای درخواست زبانی یا عملی از خداوند برای آمرزش گناهان است و هدف از آن، درخواست مصونیت از آثار بد گناه و عذاب الهی است. [۱۰]

اهمیت استغفار 

امام باقر ( علیه السلام ) از پدرانش نقل می‌نماید که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: خوشا به حال آن که روز قیامت در نامه عملش زیر هر گناهی استغفر الله باشد. [۱۱]

کلید آمرزش گناهان 

بعد از نماز عصر، استغفاری که از مصباح المتهجد به شرح زیر ذکر گردیده است را می خوانی:

أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ ذُو (ذَا) الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ‌ وَ أَسْأَلُهُ أَنْ یَتُوبَ عَلَیَّ تَوْبَةَ عَبْدٍ ذَلِیلٍ خَاضِعٍ فَقِیرٍ بَائِسٍ مِسْکِینٍ مُسْتَکِینٍ مُسْتَجِیرٍ  لاَ یَمْلِکُ لِنَفْسِهِ نَفْعاً وَ لاَ ضَرّاً وَ لاَ (مَوْتاً وَ لاَ حَیَاةً وَ لاَ نُشُوراً)  [۱۲] طلب آمرزش مى‌ کنم از خدایى که جز او خدایى نیست اوست زنده و پاینده ابدى اوست بخشنده و مهربان اوست صاحب جلال و بزرگوارى و درخواست مى ‌کنم که توبه ‌ام بپذیرى توبه این بنده ذلیل پست گداى پریشان روزگار بیچاره ‌زمین ‌گیر پناه آورنده به تو که از خود داراى هیچ نفع و ضررى نیست و مرگ و زندگى و حشر و نشرش هیچ به اختیار او نیست 

آثار ذکر خدا

«یاد خداوند» آثار و برکات فراوانی دارد که در آیات و روایات به آن اشاره شده است.

در این جا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

مورد یاد خدا قرار گرفتن

«فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُواْ لِی وَلاَ تَکْفُرُونِ» مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و کفران نورزید.

ذکر خدا معنای وسیع و مصادیق فراوانی دارد. انسانی که در تمامی لحظات زندگی به یاد ذات پاکی است که سرچشمه تمام خوبی‌ها و نیک‌ها می‌باشد و به این وسیله روح و جان خود را پاک و روشن می‌سازد، خداوند نیز در تمامی مراحل زندگی و در اوج مشکلات و سختی‌ها او را تنها نمی‌گذارد.

همنشینی با خدا

کسی که همواره به یاد خدا باشد، خداوند همنشین و جلیس او خواهد بود چنان که در حدیث قدسی به حضرت موسی ( علیه السلام ) فرمود: ای موسی؛ من همنشین کسی هستم که مرا یاد کند، موسی (علیه السلام) سؤال کرد: روزی که هیچ پناهی نیست جز پناه تو چه کسی در پناه تو خواهد بود. فرمود: آنها که مرا یاد می‌کنند و من نیز آنان را یاری می‌کنم، و با هم دوستی می‌کنند در راه من، پس دوست دارم آنها را، اینان کسانی هستند که وقتی بخواهم به اهل زمین بدی برسانم، آنها را یاد کرده و به خاطر آنان بدی را دفع می‌کنم.

محبت خداوند

انسانی که پیوسته به یاد خداست، حب الهی در قلبش جای می‌گیرد. چنانچه در زندگی روزمره نیز چنین است که اگر انسان در تمامی ساعات و در تمامی افکار خود شخص خاصی را در خاطر داشته باشد، کم کم محبت او در قلبش حاکم می‌شود. در روایت نیز آمده است. «من اکثر ذکر الله احبه» هر کس زیاد خدا را یاد کند، محبت خداوند در قلبش حاکم می‌شود. پس اموال و اولاد تا آنجا که از آنها در راه خدا و برای نیل به حیات طیبه کمک گرفته شود، از مواهب الهی هستند و مطلوب می‌باشد

فلاح و رستگاری

از نظر قرآن کریم ذکر خدا زمینه رستگاری انسان را فراهم می‌سازد: «وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» خدا را بسیار یاد کنید، باشد که رستگار شوید.

افزایش برکت و حضور ملائکه

از روایات استفاده می‌شود خانه‌ای که ذکر خدا در آن بسیار شود، برکتش بسیار می‌شود و ملائکه در آن خانه حاضر و شیطان‌ها دور می‌گردند، و آن خانه برای اهل آسمان‌ها آن چنان درخشنده است که ستارگان برای اهل زمین، و خانه‌ای که در آن قرآن خوانده نشود و ذکر خدا در آن نشود، برکتش کم است و ملائکه از آن خانه گریزان می‌شوند.

آرامش

آرامش و اطمینان گمشده انسان امروزی است که در آرزوی به دست آوردن آن می‌باشد قرآن کریم راه رسیدن به آرامش را به بشر معرفی می‌نماید: « أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ » همانا با یاد خدا دل‌ها آرام می‌گیرد.

دوری از شیطان

آنان که به یاد خدا هستند از وسوسه‌های شیطان متأثر نمی‌شوند و یاد خدا سلاحی است که از آنها در برابر شیطان محافظت می‌نماید.

«إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ»

پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه‌های شیطان شوند، به یاد خدا و پاداش و کیفر او می‌افتند؛ و (در پرتو یاد او، راه حق را می‌بیند و) ناگهان بینا می‌شوند.

غذای روح

حضرت علی (علیه السلام ) می‌فرماید: «مداومت بر ذکر الهی غذای روح و کلید رستگاری است.» با توجه به اهمیت «ذکر الهی» و نقش سازنده آن در پیشرفت معنوی انسانهای مؤمن، خداوند مؤمنان را از توجه به اموری که انسان را از یاد خدا باز می‌دارد بر حذر می‌دارد:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ»

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا باز ندارد و هر کس چنین کند از زیانکاران است.

بدیهی است توجه به مال و زندگی دنیوی در صورتی نهی شده است که انسان را از ذکر و یاد خدا باز دارد و به عبارت دیگر؛ هدف انسان در زندگی توجه به آنها باشد ولی در صورتی که انسان مراقب نفس خویش باشد و از اینها به عنوان وسیله برای رسیدن به سعادت ابدی استفاده کند، نه تنها مذموم نیست بلکه سفارش هم شده است.

پس اموال و اولاد تا آنجا که از آنها در راه خدا و برای نیل به حیات طیبه کمک گرفته شود، از مواهب الهی هستند و مطلوب می‌باشد اما اگر علاقه افراطی به آنها سدی در میان انسان و خدا ایجاد کند، بزرگترین بلا محسوب می‌شود و خسرانی بزرگ است که در آیه شریفه به همین معنا اشاره شده است.

تعبیر خاسرون

اهمیت دانستن تعبیر «خاسرون» در اینست که حب دنیا چنان انسان را سرگرم می‌کند که سرمایه‌های وجودی خویش را در راه لذت ناپایدار و اوهام و پندارها صرف می‌کند و با دست خالی از دنیا می‌رود در حالی که با داشتن سرمایه‌های بزرگ برای زندگی جاودانه‌اش کاری نکرده است.

در حالات عالم بزرگ «شیخ عبدالله شوشتری» از معاصرین مرحوم علامه مجلسی نوشته‌اند: او فرزندی داشت که بسیار مورد علاقه او بود، این فرزند سخت بیمار شد، پدرش مرحوم شیخ عبدالله، هنگامی که برای ادای نماز جمعه به مسجد آمد پریشان بود، هنگامی که طبق دستور اسلامی، سوره «منافقین» را در رکعت دوم تلاوت کرد و به این آیه رسید، چندین بار آیه را تکرار کرد! پس از فراغت از نماز، بعضی یاران علت این تکرار را سؤال کردند، فرمود: «هنگامی که به این آیه رسیدم به یاد فرزندم افتادم، و با تکرار آن به مبارزه با نفس خود برخاستم، آن چنان مبارزه کردم که فرض کردم فرزندم مرده، و جنازه‌اش در برابر من است و من از خدا غافل نیستم، آنگاه بود که دیگر تکرار نکردم.»

پی نوشت:

[۱].ایران کوئست نت

[۲].مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج‌ ۲، ص ۳۱۸، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش.

[۳] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص ۶۹۳، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدار الشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

[۴]مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۳۹۶

[۵] مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۳۹۶

[۶] سفینة البحار، ج ۱، ص ۶۶۱

[۷] ثواب الاعمال، ص ۲۳

[۸] اصول کافی، ج ۶، ص ۱۱۵

[۹] ثواب الاعمال، ص ۳۲۹

[۱۰] ویکی شیعه

[۱۱] ثواب الاعمال، ص ۳۵۵

[۱۲] سوره فرقان، آیه ۳