اردوغان بیش از ۵۰۰ نفر را بازداشت کرد

به گزارش مستقل آنلاین،خبرگزاری رویترز نوشت:

مخالفان اصلی رجب طیب اردوغان با سرکوب بی‌سابقه‌ای مواجه شده‌اند که طی آن، تنها در نه ماه گذشته، بیش از ۵۰۰ نفر بازداشت شده‌اند. این نتیجه‌ی بررسی خبرگزاری رویترز از یک تحقیق گسترده است که در روزهای اخیر به‌طور چشمگیری شدت گرفته است.

رئیس‌جمهور ترکیه می‌گوید این تحقیقات با هدف مقابله با آنچه او "شبکه‌ای فاسد" می‌نامد، انجام می‌شود؛ شبکه‌ای که به گفته او "مانند یک اختاپوس، شاخک‌هایی در سراسر ترکیه و خارج از کشور دارد."

این تحقیقات که از استانبول آغاز شده و به سراسر کشور گسترش یافته، تنها شهرداری‌هایی را هدف قرار داده است که تحت اداره حزب اصلی مخالف، یعنی حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) هستند؛ حزبی که بنیان‌گذار ترکیه‌ی سکولار، مصطفی کمال آتاتورک، آن را تأسیس کرد.

حزب CHP این اتهامات فساد را رد کرده و آن را تلاشی آشکار برای حذف گزینه‌ای دموکراتیک برای مردم ترکیه می‌داند؛ ادعایی که دولت رد می‌کند.

این سرکوب، قدرت دو دهه‌ای اردوغان را تقویت می‌کند؛ آن هم در زمانی که نفوذ ترکیه در خاورمیانه و اروپا افزایش یافته است. به همین دلیل، دیپلمات‌ها و تحلیلگران می‌گویند واکنش کشورهای غربی نسبت به این تهدید علیه دموکراسی نسبتاً ملایم بوده، حتی با وجود اعتراضات خیابانی در بهار.

بر اساس بررسی پرونده‌های قضایی و اطلاعات رسمی، تاکنون ۱۴ شهردار منتخب از حزب CHP – از جمله اکرم امام‌اوغلو شهردار استانبول – و بیش از ۲۰۰ عضو یا مقام محلی این حزب تا زمان دادگاه در بازداشت به سر می‌برند.

از زمان کودتاهای دهه‌های ۱۹۶۰، ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تاکنون، هیچ‌گاه رهبران سیاسی مطرحی تا این حد بدون ارائه مدارک مشخص از سمت خود کنار گذاشته نشده‌اند؛ وکلای متهمان نیز این مدارک را ساختگی می‌دانند.

ارتغرول گونای، وزیر سابق فرهنگ و گردشگری که بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ در دولت اردوغان حضور داشت و پس از اعتراضات پارک گزی در سال ۲۰۱۳ از حزب حاکم استعفا داد، گفت:

«این تحقیقات، ابزاری برای تضعیف سیاسی هستند، نه بررسی واقعی یک رویداد مشخص.»

او گفت که این اقدامات نشانه "اضطراب و هراس حزب حاکم از انتخابات بعدی" است.

اردوغان و وزرایش بارها این انتقادها مبنی بر دخالت در روند قضایی را بی‌اساس خوانده‌اند و گفته‌اند که دادگاه‌های مستقل برای بررسی مدارک به زمان نیاز دارند.

اردوغان روز چهارشنبه در پارلمان خطاب به نمایندگان حزب خود گفت:

«این یک روند حقوقی است، نه سیاسی. ما هیچ دخالتی در آن نداریم.»

بیش از ۲۲۰ نفر زندانی شده‌اند

در مرکز این تحقیقات، امام‌اوغلو، شهردار ۱۷ میلیونی استانبول قرار دارد که در ماه مارس بازداشت شد. او نامزد احتمالی ریاست‌جمهوری از طرف CHP است و بازداشتش منجر به بزرگ‌ترین اعتراضات از زمان پارک گزی و سقوط ارزش لیر شد.

اما فراتر از او، از آغاز تحقیقات در اکتبر سال گذشته تاکنون بیش از ۵۰۰ نفر بازداشت و بازجویی شده‌اند؛ دست‌کم با ۲۰۲ نفر تنها در هفته گذشته برخرود شده است.از میان این افراد، بیش از ۲۲۰ نفر زندانی یا تحت بازداشت خانگی قرار گرفته‌اند.

رویترز همچنین دریافت که دست‌کم ۳۶ نفر – عمدتاً از بخش خصوصی که با شهرداری‌ها همکاری داشتند – پس از بازداشت، در زندان و تحت قانون «توبه مؤثر» اظهاراتی به دادستان ارائه دادند که منجر به آزادی ۳۲ نفر از آنان با نظارت قضایی شد. این اظهارات، مظنونان جدیدی را نیز معرفی کرده است.

از سه‌شنبه‌ی هفته‌ی گذشته، دامنه تحقیقات به شهرهای ازمیر، آنتالیا، آدانا و آدیامان نیز گسترش یافته است؛ همه شهرهایی که در انتخابات شهرداری سال گذشته توسط حزب CHP از حزب عدالت و توسعه (AKP) اردوغان گرفته شدند.

شاخک‌های اختاپوس

اردوغان پیش‌تر در ماه مه پیش‌بینی کرده بود که بازداشت‌های بیشتری در راه است. چند روز بعد از اظهار نظر او درباره اختاپوس، پنج شهردار منطقه‌ای در استانبول و آدانا به اتهام فساد دستگیر شدند.

دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه ادعای تمرکز تحقیق فقط بر CHP را رد کرده و لیستی از شهرداران سابق حزب AKP که به‌دلیل اتهامات مشابه محکوم شده‌اند منتشر کرده است. البته اکثر آن‌ها پس از پایان مسئولیتشان و بدون بازداشت محاکمه شده‌اند.

بررسی رویترز نشان می‌دهد که هیچ اقدام قانونی در ۱۴ منطقه از ۳۹ منطقه استانبول که تحت اداره AKP هستند، انجام نشده است.

وکیل امام‌اوغلو، مهمت پهلوان، که ماه گذشته به اتهام عضویت در گروه‌های مجرمانه بازداشت شده، به رویترز گفته که این تحقیقات برای اولین بار تلاش می‌کند «حق دفاع قانونی» را جرم‌انگاری کند. او می‌گوید: «هیچ مدرک مشخصی علیه شهردار وجود ندارد.»

در یکی از اسناد پلیس به طول ۱۲۱ صفحه که رویترز به آن دست یافته، آمده است که امام‌اوغلو متهم شده با گروهی در یک کافه دیدار داشته‌اند تا درباره پرداخت رشوه گفتگو کنند. پلیس از او پرسیده چرا تلفنش ۱۵۰ بار به همان دکل موبایل متصل شده است که آن افراد نیز متصل شده بودند. امام‌اوغلو پاسخ داده خانه‌اش نزدیک همان کافه بوده است.دادستان هنوز در این خصوص کیفرخواستی صادر نکرده است.

حزب CHP تمام اتهامات فساد را رد کرده اما اعلام کرده که پس از پخش ویدئویی توسط شبکه TRT ترکیه – که در آن معاون شهردار منطقه ماناوگات در حال گرفتن رشوه دیده می‌شود – موضوع را بررسی خواهد کرد.

انتخابات آینده

ترکیه پیش‌تر نیز با موج‌هایی از بازداشت گسترده رهبران کرد، فعالان مدنی، افسران نظامی و اعضای گروه‌های غیرقانونی روبرو بوده است؛ به‌ویژه در دوران قدرت‌گیری فزاینده اردوغان.

اما حزب CHP تا حد زیادی از این سرکوب‌ها در امان مانده بود، با اینکه از سال ۲۰۰۲ تاکنون بارها در انتخابات شکست خورده است.

گرچه انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری قرار است در سال ۲۰۲۸ برگزار شود، اما اگر اردوغان بخواهد بار دیگر نامزد شود، باید زودتر برگزار شود یا قانون محدودیت دو دوره‌ای را تغییر دهد.

شهرداران CHP، از جمله ۱۴ نفر زندانی و یک نفر در بازداشت خانگی، تمام اتهامات فساد، رشوه و تروریسم را رد کرده‌اند. برخی از آن‌ها از سمت خود تعلیق شده‌اند.

اوزگور اوزل، رهبر CHP، در سخنرانی روز یکشنبه گفت این شهرداران «قربانی کودتایی علیه حزب آتاتورک» شده‌اند؛ سخنرانی‌ای که خود منجر به تحقیقات قضایی جداگانه به اتهام «توهین به رئیس‌جمهور» شده است.