آیا اسرائیل حین مذاکرات ایران و آمریکا، به ایران حمله خواهد کرد؟

فواد ایزدی: امروز نهادهای نفتی و بانکی ایران به دلایل غیر از هسته‌ای هم تحریم شده‌اند پس با توافق هسته‌ای لغو تحریم‌ها اتفاق نمی‌افتد

گروه سیاسی- در آستانه برگزاری دور پنجم مذاکره بین ایران و آمریکا در روز جمعه 2 خرداد شبکه «سی‌ان‌ان» اواخر هفته گذشته به نقل از مقام‌های آمریکایی مدعی احتمال حمله اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران شد.

این مقام‌ها که نامشان فاش نشد به سی‌ان‌ان گفتند: «ما اطلاعاتی به دست آورده‌ایم که نشان می‌دهد اسرائیل در حال آماده شدن برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران است».

در این گزارش آمده است: «اگر اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، این به منزله جدایی کامل از رئیس جمهور ترامپ خواهد بود. هرچند هنوز مشخص نیست که آیا سران اسرائیل تصمیم نهایی را در مورد این حمله گرفته اند یا خیر».

سی‌ان‌ان به نقل از این مقام‌های آمریکایی گزارش داد: «حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران می‌تواند آغازگر یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر در خاورمیانه باشد».

در ادامه این گزارش آمده است: «در داخل دولت آمریکا اختلاف نظر عمیقی در مورد احتمال تصمیم اسرائیل برای حمله وجود دارد. تصمیم اسرائیل برای حمله احتمالاً به دیدگاهش درمورد مذاکرات واشنگتن با تهران بستگی خواهد داشت».

این منابع ادامه دادند: «ما تلاش‌های خود را برای جمع‌آوری اطلاعات تشدید می‌کنیم تا در صورت تصمیم سران اسرائیل برای حمله، به آنها کمک کنیم. اسرائیل بدون کمک آمریکا توانایی نابودی برنامه هسته‌ای ایران را ندارد».

سی‌ان‌ان در ادامه به نقل از یک منبع مطلع افزود: «بعید است واشنگتن در حال حاضر به اسرائیل در حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران کمک کند. واشنگتن ممکن است در صورت اقدام تحریک‌آمیز بزرگ از سوی تهران به اسرائیل کمک کند».

این در حالی است که برخی رسانه‌ها بر این باورند که احتمال این حمله بدون همراهی آمریکا امکان پذیر نیست.

به دنبال انتشار این خبر خبرگزاری بلومبرگ هم در گفت وگو با دو کارشناس خودش در این رابطه نوشت: «گمانه‌زنی‌ها درباره حمله اسرائیل اغلب با هدف ترساندن ایران، در جریان مذاکرات با واشنگتن بر سر برنامه هسته‌ای‌اش، مطرح شده‌ است.»

دینا اسفندیاری و زیاد داوود، تحلیلگران مؤسسه بلومبرگ اکونومیکس، گفتند: «گزارش‌ها درباره حمله قریب‌الوقوع اسرائیل به ایران احتمالاً اغراق‌آمیز هستند. این افشاگری به‌نظر می‌رسد تلاشی از سوی ایالات متحده برای افزایش فشار بر ایران پیش از دور بعدی مذاکرات باشد.»

با این حال، این احتمال وجود دارد که صبر اسرائیل نسبت به تهران واقعاً لبریز شده باشد و مقامات آمریکایی برای جلوگیری از حمله، این برنامه‌ها را افشا کرده‌اند.

در حالی‌که ترامپ تهدید کرده که به ایران حمله نظامی خواهد کرد، گفته این کار تنها در صورتی انجام می‌شود که مذاکرات دیپلماتیک شکست بخورد. او همواره گفته که می‌خواهد به‌عنوان کسی در یادها بماند که خاورمیانه را باثبات کرده و به درگیری‌های آن پایان داده است.

کارولین گلیک، مشاور امور بین‌الملل نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، می‌گوید هدف اسرائیل جلوگیری از هرگونه غنی‌سازی توسط ایران است. جمهوری اسلامی می‌گوید این خط قرمز است و تأکید دارد که باید برای مقاصد غیرنظامی اجازه غنی‌سازی در سطح پایین را داشته باشد.

گلیک گفت که حمله اسرائیل می‌تواند بدون منجر شدن به تشدید عمده تنش یا درگیر کردن ایالات متحده انجام شود.

او در تماس تلفنی گفت: «اگر اسرائیل مجبور شود برای جلوگیری از غنی‌سازی ایران اقدام کند، این باعث آغاز جنگ نخواهد شد.» او با اشاره به نگرانی‌هایی که برخی مفسران آمریکایی مطرح کرده‌اند افزود: «این [نگرانی‌ها] مبتنی بر یک فرض اشتباه هستند. ما درباره یک عملیات محدود صحبت می‌کنیم.»

گلیک چند روز پیش از گزارش سی‌ان‌ان صحبت کرده و هیچ نشانه‌ای از حمله‌ای قریب‌الوقوع ارائه نداده بود.

اما در ایران هم واکنش ها درباره احتمال حمله اسرائیل ادامه دارد. به عنوان مثال فواد ایزدی کارشناس اصولگرا در رابطه با مذاکره ایران و آمریکا همچنین احتمال خطر جنگ گفت: « توافق هم، احتمال جنگ را از بین نمی‌برد.»

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره پیامد به نتیجه رسیدن مذاکرات یادآور شد: جنگ ربطی به مذاکرات ندارد، به این ربط دارد که هزینه اش برای آمریکا چقدر باشد. اگر هزینه اش بالا باشد حتی با وجود شکست مذاکرات، جنگ نمی شود اما اگر آمریکایی ها احساس کنند هزینه جنگ برای شان قابل تحمل است حتی با وجود به نتیجه رسیدن مذاکرات، هم حمله می کنند و هم خواهان مذاکره می شوند.

وی افزود: البته فشار حداکثری ادامه پیدا می کند، چهار سال قبل بود و الان هم است. در زمان ریاست جمهوری بایدن هم وجود داشت اما بایدن زورش نرسید. نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که توافق هم شود، تعلیق تحریم ها خیلی سخت شده است چون طرف مقابل از زمان برجام 10 سال فرصت داشت خلاها در اجرای تحریم ها را پر کند. امروز نهادهای نفتی و بانکی ایران به دلایلی غیر از هسته ای هم تحریم شده اند بنابراین با توافق هسته ای لغو تحریم ها اتفاق نمی افتد.

او گفت: هیچ کارشناس آمریکایی و غیرآمریکایی غنی سازی 3.67 درصدی را بخشی از مسیر ساخت سلاح هسته ای تعریف نمی کند بنابراین وقتی آمریکایی ها این سطح از غنی سازی را مشکل ساز می خوانند معلوم می شود تکرار داستان لیبی در ایران را دنبال می کنند که این پذیرفته شدنی نیست.

وی افزود: غنی سازی 3.67 درصد راهی برای راستی‌آزمایی ادعای آمریکایی هاست، اگر آنها همچنان به عدم غنی سازی در ایران اصرار کنند معنا و مفهومش آن است که می خواهند سناریوی لیبی را در ایران پیاده کنند که تهران این را نمی پذیرد اما اگر کوتاه بیایند مشخص می شود ادعای اول شان مبنی بر اینکه فقط می خواهند ایران سلاح هسته ای تولید نکند، درست است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران غنی سازی صفر را نمی‌‍پذیرد چون قرار نیست لیبی شود، یادآور شد: ابتدا آمریکایی ها داخل خودشان اختلاف داشتند اما قرائن و شواهد نشان می دهد که جریانات ضدایرانی در آمریکا دست بالا را فعلا پیدا کرده اند و روی عدم غنی سازی در ایران اصرار دارند.

وی با اشاره به راهکار ضمانت صلح آمیزبودن غنی سازی در ایران افزود: اگر توافق حاصل شود آنقدر نظارتها افزایش پیدا می کند که حتی اگر ایران غنی سازی اش را افزایش دهد سریع آمریکایی ها می فهمند. جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی کارتهای مختلفی دارد مثلا آقای عراقچی به دلیل حضور در مذاکرات هسته ای نتوانست در جلسه وزرای خارجه بریکس شرکت کند بنابراین اگر مذاکرات هسته ای وارد پروسه اتلاف وقت شود کارهای مهمتر دیگر جا می ماند.