کرونا و دانشگاه‌های ایران
مهرداد درواع
فعال دانشجویی
با توجـه بـه شـیوع ویـروس کرونـا و غیرحضوری شـدن دانشگاه‌ها در ایـران دو خطـر ایـن جریـان جامعه‌سـاز را تهدیـد می‌کرد. ابتــدا عــدم شــکل‌گیری حلقه‌هــای دانشــجویی و دوم گسسـت پیونـد بـا نسـل پیشـین ایـن جریـان..!
ایــن ویــروس شــرایطی را فراهــم آورده بــود کــه دانشگاه‌ها از جمعیـت خالـی گردنـد و چـه زمانـی بهتـر از حـالا کـه پروژه‌های تعدیـل نیـرو و کاهـش بودجه‌ی آموزشــی توامــان پیــش رود.
از آنجایـی کـه نویسـنده، خود ضمـن ارتبـاط مسـتقیم بـا دانشـجویان، از مشـکلات موجـود در ایـن ایـام مطلـع بـوده بـه شـرح برخـی از ایـن وقایـع خواهـد پرداخـت و ایـن موضـوع را از دو جهـت مـورد بررسـی قـرار خواهـم داد:
اول: کالاسـازی آمـوزش و خـروج تهیدسـتان از چرخـه آموزش
دوم: تــلاش بــرای خامــوش نگهداشــتن مبــارزات و فعالیت‌های دانشــجویی
آمـوزش رایـگان از معـدود امکاناتـی بـوده کـه طبقـه فرودسـت جامعـه بـه وسـیله آن بـه آینـده‌ای روشـن بـرای فرزنـدان خـود امیـد داشـته و بـا تصـور فرزنـدان در جایـگاه شـغل‌هایی غیـر از کارگری، بـه زندگـی سراسـر از خودبیگانـه خـود معنـا می‌دادند. امــا ایــن مشــکل زمانــی حــاد می‌شود کــه عرصــه آموزش، بـه مکانـی بـرای کاسـبی و مال‌انـدوزی تبدیـل گـردد. بــه عنــوان مثال، کنکــور کــه زمانــی مدعــی رقابتــی عادلانــه بــرای رســیدن بــه دانشــگاه برحســب شایستگی‌های تحصیلــی بــود عمــلا بــه بــازار آزاد رقابتـی تبدیـل شـد تـا برخوردارتریـن افـراد از امکانـات مالی، بهتریـن و پردرآمدتریـن کرسی‌های دانشـگاهی را تصاحــب نماینــد.
شـیوع کرونـا و تعطیلـی آمـوزش در بدتریـن شـرایط، از یکسـو موجـب داغ‌تر شـدن بـازار مافیـای آمـوزش و از سـویی خـارج سـاختن تهیدسـتان از چرخـه آمـوزش گردیـد. نبایــد ایــن نکتــه را فرامــوش کــرد کــه کالاشــدگی آموزش، تهیدســتان و ســاکنین مناطــق محــروم را در برابــر توّحــش بازار، بی‌دفاع کــرده اســت.
کرونــا خطرنــاک بــود و هست، واکسیناســیون انجــام شــده یــا نشــده بــه کنار، امــا تعطیــل نگــه داشــتن دانشـگاه تحـت عنـوان «برهـه حسـاس کنونـی» شـاید بهانـه‌ای باشـد جهـت خامـوش نگهداشـتن فعالیت‌هـا و مبـارزات دانشـجویان در فضـای آکادمیـک دانشـگاه، امـا فرامـوش نشـود کـه مطالبـه بازگشـایی دانشـگاه در ایــن مرحله، مطالبــه‌ای انحرافی است.
لیــلا حســین‌زاده، فعال صنفی_ دانشــجویی دانشــگاه تهـران کـه هـم اکنـون بـرای تحمـل دو سـال و نیـم حبـس در زنـدان بـه سـر می‌برد در یکـی از یادداشـت‌هایـش اینگونـه در ایـن بـاره پرسـش‌هایـی را مطـرح نمـوده اسـت: «درِ دانشـگاه را تختـه کـرده‌اند، نـه اینکـه آمـوزش را مجــازی کنند. کجاســت زیرساخت‌هایشان؟ کجاســت مشــارکت دانشــجو در ایــن آموزش؟ چنــد درصــد از دانشـجویان و دانش‌آمـوزان از اسـاس، از چنیـن آموزشـی محرومنــد؟ بــا کــدام معیــار می‌توان نــام آنچــه در جریــان اســت را بــا اغمــاض هــم کــه شــده آمــوزش گذاشـت؟ زیـر بـار هزینـه‌هـای کمرشـکن در حالـی کـه از اسـاس امـکان دسترسـی بـه فضـای فیزیکـی آمـوزش نیسـت چـرا ایـن همـه شـهریه اخـذ می‌کنند؟ تکلیـف میلیاردهـا تومـان اجـاره خوابگاه‌ها در تـرم پیـش کـه بــا تعطیلــی دانشــگاه‌هــا بــه دانشــجویان بازگردانــده نشـد چـه خواهـد شـد؟»
در واقع، بــه طــور کلــی بیشــترین دغدغــه جریــان دانشـجویی کشـور و فعـالان صنفـی ایـن عرصـه در ایـام کرونـا ایـن بـوده کـه احیانـا دانشـگاه از فضـای کرونـا بــرای حذف جریان‌های دانشــجویی غیروابســته و مسـتقل اسـتفاده نمایـد و محتـوای مدنظـر خویـش را بـه طـرق دیگـر بـا دانشـجویان بـه اشـتراک بگـذارد.
پرســش‌هایی کــه در ایــن بــاره مطــرح می‌شود ایــن اســت کــه در ایــام کرونــا تــا چــه انــدازه تشــکل‌های سیاســی و علمی، ســمینارها و گفتگوهــای خــود را برگـزار کـرده‌انـد؟ تـا چـه اندازه کانون‌های فرهنگـی دانشــگاه‌ها فعالیــت داشــته‌انــد؟ اصــلا رســانه‌های رســمی دانشــگاه‌ها، تا چــه انــدازه بــه برگــزاری گفتگوهایـی بـا موضوعـات مختلـف پرداختـه‌انـد؟ یـا بـه طـور مثال، شـوراهای صنفـی دانشـجویان تـا چـه حــد در ایــن مــدت فعــال بــوده و بــه دغدغــه‌هــای دانشــجویان پرداختــه‌انــد؟
بـه زعـم نگارنده، بایـد بـه تمـام ایـن پرسش‌ها پاسـخ داد تـا بتـوان بـه تاثیـر مثبـت و یـا مخـرب کرونـا در دو سـال گذشـته بـر فضـای دانشگاه‌های کشـور واقـف گردید!
ارسال نظر