تنها به کویر نروید!

دکتر ناصر رضایی، استادیار پژوهش پژوهشکده گردشگری؛ پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گفتگو با سیناپرس درباره اهمیت افزایش امکانات امنیتی در مناطق کویری ایران گفت:

چالش‌های امنیت در اکوتوریسم (گردشگری طبیعی) ایران نه تنها در مناطق بیابانی و کویری مشهود است، بلکه مناطق جنگلی و دریایی هم چنین چالش هایی برای گردشگران دارد؛ بنابراین برنامه ریزی مشخص و تعیین مسیر، راهکار اصلی برای گذر از این چالش ها است. در واقع اگر گردشگران بدون برنامه به طبیعت گردی بروند، به طور قطع مشکلات زیادی برای آن ها به وجود می آید.

وی افزود: با توجه به ماهیت ژئومورفولوژیکی (شکل زمین) مناطق بیابانی در ایران، این نواحی شرایط زیستی نامطلوبی دارد که دوام افراد را در مدت زمان طولانی کم می کند، به همین دلیل جز مناطق ویژه محسوب می شود؛ در حالیکه در دیگر مناطق کشور میزان دوام‌آوری افراد بیشتر است؛ علاوه بر آن طبیعت بسیار شکننده‌ای هم دارد که نیازمند محافظت چند برابری نسبت به دیگر مناطق است.

عضو هیات مدیره انجمن علمی گردشگری ایران گفت: نواحی مناطق کویری ایران به دلیل شرایط اشاره شده به لحاظ امنیتی هم بسیار حساس تر از دیگر مناطق است. شناسایی کامل تمام نقاط سفر در این مناطق یکی از مهمترین اقداماتی است که باید از سوی گردشگران و مسافران انجام شود. خوشبختانه این امر با ابزار ماهواره ای به راحتی امکان پذیر است؛ چراکه می توان شناخت خوبی نسبت به وضعیت تپوگرافی منطقه پیدا کرد.

به گفته این پژوهشگر؛ تعریف مسیرهای گردشگری و تعیین زمان مناسب و پرهیز از سفرهای انفرادی راهکارهای جدی برای حفظ امنیت گردشگران است.  

به هر جایی سفر نکنید

وی گفت: باید مناطقی که آسیب پذیر است از لیست گردش حذف شود  و به راحتی برای گردشگران اجازه دسترسی داده نشود. در غیر این صورت هم برای محیط و هم برای انسان خطرساز می شود؛ در واقع هم به محیط زیست آسیب وارد می شود و هم ایمنی و امنیت افراد به خطر می افتد.

رضایی تاکید کرد: نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از مکان‌های دنیا احتمال اینکه بخشی از مناطق کویری و بیابانی محل تردد قاچاقچیان و حتی گروه های تروریستی باشد، زیاد است. به همین دلیل اگر مسافران بدون اطلاعات کافی از محیط به آن منطقه سفر کنند، قطعا با مشکلات عدیده ای در بحث امنیت مواجه می شوند. بنابراین تنها با شناسایی دقیق و بررسی ظرفیت آن منطقه و تعیین مسیرهای گردشگری است که می توان اجازه تردد گردشگران به چنین مناطق داده شود. همانگونه که پیشتر هم گفته شد، افراد نباید انفرادی به چنین مناطقی سفر کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که وظیفه نهادهای حکومتی در ایجاد امنیت مناطق بیابانی و کویری چیست؟ گفت: همواره امنیت کلیه مناطق کشور به دوش نیروهای امنیتی سپاه، ارتش و نیروی انتظامی و در لایه های پنهان نیروهای اطلاعاتی است؛ اما اعمال امنیت در تمامی مناطق کویری منجر به صرف هزینه زیادی می شود؛ بنابراین نیازی نیست که تمامی این نهاد ها برای امنیت این مناطق وقت و انرژی صرف کنند؛ گفتنی است، یکی از مولفه های مهم در برنامه ریزی سفر این است که بدانیم کدام منطقه از پوشش امنیتی برخوردارند؛ در این شرایط می توانیم تا حدزیادی از خطرات احتمالی بکاهیم.

او با اشاره به اهمیت ارائه خدمات مخابراتی در این مناطق گفت: امروزه با توجه به پیشرفت هایی که دنیا در بحث های ارتباطی داشته است، می توان گفت ارائه خدمات مخابراتی به مناطق کویری ایران به ویژه برای گردشگران از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و توسعه امکانات ارتباطی و مخابراتی در مسیرهای مشخص می تواند از بروز خطرات انسانی و محیطی تا حد زیادی بکاهد.

به گفته این پژوهشگر؛ ایجاد امکانات مخابراتی در تمام مناطق کویری نه تنها برای گردشگران مفید نیست بلکه منجر به صرف هزینه زیادی هم می شود. در کل توسعه امکانات گردشگری در مناطق بیابانی یکی از رویکرد های مهم صرفه اقتصادی این صنعت است که می توان بر اساس آن بخشی از آسیب های پاندمی کرونا را مرتفع کرد.

اینکه تنهایی سفر کردن به کویر تا چه اندازه خطرناک است همیشه مورد تاکید بوده و این نشان میدهد که طبیعت خاص کویر با تمام زیبایی و جذبه اش با کسی شوخی ندارد و می تواند مرگ در یک قدمی را برایتان رقم بزند.