«گاه فراموشی» همایون شجریان منتشر شد

 

در نشست خبری انتشار آلبوم «گاه فراموشی» همایون شجریان از تصمیمات خود برای برگزاری کنسرت در تهران، پابرجا بودن تصمیم کنسرت رایگان، چگونگی همکاری مجدد با فردین خلعتبری توضیح داد.

به گزارش ایسنا، نشست خبری انتشار آلبوم «گاه فراموشی» با صدای همایون شجریان و آهنگسازی فردین خلعتبری روز پنجشنبه  ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ در تالار وحدت با حضور همایون شجریان، فردین خلعتبری، رضا موسوی (کارگردان هنری اثر)، رامین صدیقی (ناشر)، بابک ثقفی (اسپانسر اثر) برگزار شد.

چرا نوازندگان خارجی؟

در ابتدای این نشست، فردین خلعتبری در پاسخ به سوال ایسنا درباره علت استفاده از نوازندگان خارجی بیان کرد: این اثر به موسیقی‌ای مبتنی است که به نوازندگان خاصی نیاز داشت. «گاه فراموشی» با یک کوارتت آنسامبل چهار نفره به همراه همایون شجریان اجرا شد که رویکرد آن به گونه‌ای بود که موسیقی آن به بداهه نوازی یک گروه خاص نیاز داشت. همکاری ما حول محور دو نوازنده از جمله بیورن مه‌یر و کلاوس گزینگ بود که من با آثار آنها آشنا بودم، کنسرت‌های زیادی را از آنها دیده بودم و خواهش کردم که با ما همراه باشند. شخصیت موسیقایی این نوازندگان برای این اثر خیلی موثر بود، نمی‌گویم فرد دیگری نمی‌توانست این اثر را اجرا کند ولی اگر کوارتت دیگری آن را اجرا می‌کرد کار متفاوت می‌شد.

 

او همچنین درباره ارتباط آلبوم «امشب کنار غزل‌های من بخواب» با موسیقی نواحی گفت: اصرار من برای اینکه این مجموعه را بسازم این بود که مرتبط با موسیقی نواحی باشد گرچه رویکردم در کار قبلی موسیقی کلاسیک و دستگاهی بود. ولی این کار موسیقی نواحی منطقه صحنه است.

 

توضیحات خلعتبری درباره دلیل استفاده از اشعار خودش در آلبوم

او بیان کرد: اصراری به این کار نداشتم ولی وقتی آهنگساز خودش شعر می گوید یک قدم به ایده کلی نزدیک‌تر می‌شود. البته این امر موجب ایجاد این تصور نشود که ما نمی‌خواستیم از شعر کلاسیک استفاده کنیم، بلکه این مسیر تنها پیش آمد و آن را ادامه دادیم. من هیچگاه نقش خود را به عنوان آهنگساز، نقش شاعران و زحمتی که به آنها داده‌ام را فراموش نمی‌کنم. هیچ‌گاه خودم را در جایگاه یک شاعر نمی‌بینم و اگر هم روزی در جایگاه یک شاعر ایستادم سر تعظیم برای آنها فرود خواهم آورد.

این تجربه متفاوت برای من غنیمت بود

شجریان با بیان اینکه همکاری در این آلبوم برایش غنیمت و تجربه‌ای متفاوت بوده، درباره اثر توضیح داد: به طور کلی می‌توان گفت این کار ترکیبی از موسیقی ایرانی و جاز است. نقطه مشترک این دو نوع موسیقی بداهه خوانی و بداهه نوازی است که در این آلبوم به آن پرداخته شده است. فردین جان موسیقی را بر روی اشعار خود ساخته و شعر و موسیقی با هم شکل گرفته است. شاید در تاریخ موسیقی سنتی ما بزرگانی چون عارف و شیدا، شعر و آهنگ را خودشان سروده‌ و ساخته باشند. فکر می‌کنم برای چنین مواردی باید به جذابیت آن نگاه کرد. نوازندگانی که در این کار نواخته‌اند بسیار چیره دست هستند و از روز اول فردین جان برای این نوازندگان ملودی‌ها را طراحی می‌کرد و البته بخشی از کار هم با تکیه بر بداهه نوازی آنها بود و نتیجه کار آلبومی شد با چهار نوازنده، یک خواننده و یک آهنگساز با تکیه بر شعرهای فردین خلعتبری که تجربه‌ای متفاوت بود.

او همچنین درباره نحوه ضبط کار توضیح داد: چند سال قبل با فردین نشستی داشتیم و ایده‌های او را بررسی و پخته کردیم. اول این بحث مطرح بود که همه هنرمندان برای ضبط یک جا جمع شوند و کل کار مانند یک کنسرت طی چند روز ضبط شود، ولی بعداً به خاطر کرونا و شرایط موجود مجبور شدیم که جدا ، جدا کار را ضبط کنیم. فردین جان ماکتی را برای من درست کردند که خیلی واضح نبود و من با الهام از خداوند یک چیزی را روی آن خواندم که البته خدا را شکر بعدا آن ماکت حذف شد و صدای من را برای نوازندگان بردند و آنها هم روی آن کار کردند تا اینکه کار ضبط شد.

 

این آلبوم را بدون ذهنیت قبلی گوش دهید

این هنرمند پیشنهادی برای گوش دادن به این کار مطرح کرد و گفت: برای آثار این شکلی طبیعتاً شنوندگان سلایق مختلفی دارند و قطعا یک عده آن را می‌پسندند، عده‌ای نمی‌پسندند و برخی هم تا حدی دوست خواهند داشت. ولی کاری که من برای گوش دادن به یک اثر انجام می‌دهم و آن را به شما هم پیشنهاد می‌کنم، این است که با فضایی که موسیقی همراه شعر ایجاد می‌کند، بدون هیچ ذهنیت و قضاوتی همراه شویم تا ببینیم خوشمان می آید یا نه؟

از شجریان سوال شد که آیا آلبوم «امشب کنار غزل‌های من بخواب» که با خلعتبری کار کرده را موفق می‌داند که اکنون باری دیگر در همکاری با او اثری منتشر کرده است؟

پاسخ داد: کار قبلی را به شخصه خیلی دوست دارم و فکر می‌کنم در یکی دو سال اخیر بیشتر دیده شد. مقیاسه ذهنی من این است که آلبوم «گاه فراموشی» پخته‌تر است.

یکی از نقاط قوت کار قبلی شعرهای افشین یدالهی بود که وقتی آلبوم منتشر شد او دیگر در قید حیات نبود و شاید اگر در قید حیات بود در این کار هم با او همکاری می‌کردیم. ایده آلبوم «گاه فراموشی» جالب بود؛ اینکه فردین طی سال‌های خیلی زیاد شعر گفته، سعی کرده اشعارش را پخته‌تر کند، شعر و موسیقی را با هم پیش ببرد و با هم صیقل دهد. برای من هم گاهی پیش می‌آمد که از قبل روی اشعار فکر کنم تا بیشتر متوجه دیدگاه فردین شوم. این آلبوم اثری است که مخاطب با چند بار گوش دادن به آن می‌تواند ارتباط بیشتری برقرار کند. به نظر من این دو آلبوم آثار موفق فردین است و خود من این دو کار را خیلی دوست دارم.

شجریان کنسرت برگزار نمی‌کند؟

همایون شجریان درباره برنامه خود برای برگزاری کنسرت، تاکید کرد که وظیفه اخلاقی اش ایجاب می کند که پی کنسرت‌هایی که در داخل و خارج از ایران به خاطر کرونا لغو شدند را بگیرد و سپس سراغ کنسرت‌های جدید برود.

او تاکید کرد، طی صحبت‌هایی که صورت گرفته به احتمال زیاد تیرماه در تهران کنسرت برگزار خواهد کرد.

این خواننده درباره قیمت‌گذاری کنسرت‌هایش بیان کرد: تلاش می‌کنیم برای برگزاری کنسرت مشکلی به مشکلات مردم اضافه نکنیم و حداقل قیمت را در نظر بگیریم. البته که شنیده‌ام که اخیرا قیمت اجاره سالن‌ها خیلی بالا رفته است و باید با توجه به تورم قیمت گذاری کرد ولی با این حال من همیشه سعی کرده‌ام متعادل‌ترین قیمت را برای کنسرت‌هایم داشته باشم.

 

این هنرمند که چند سال پیش قول برگزاری کنسرت رایگان خیابانی را داده بود، درباره این وعده بیان کرد: برای کنسرت رایگان همچنان پای حرفی که زده بودم هستم. دو سه سال قبل پیشنهاد دادم بدون هیچ محدودیتی کنسرت خیابانی برگزار کنم. درست است که باید برای یک جمعیت بالا به گونه‌ای برنامه ریزی شود که مشکلی پیش نیاید ولی چون دیدم که امکان پذیر است این پیشنهاد را دادم حتی اگر قرار بود هزاران نفر هم حضور داشته باشند. خیلی‌ها گفتند چند شب اجرای رایگان داشته باشم ولی این هدفی نبود که در ذهن من بود و می‌خواستم طیف وسیعی که امکان حضور در کنسرت را ندارند و حتی شاید این مسئله به ذهن‌شان هم خطور نکند، به این کنسرت بیایند. وقتی این حجم از خیران به گونه‌های مختلف کمک می‌کنند، دیدم که من نفر آخر در بین آنها هستم و باید کاری کنم که مختص به خود من است.

در ادامه هم اسپانسر این آلبوم اعلام آمادگی کرد که در صورت موافقت خلعتبری و شجریان به مدت ۱۰ شب به صورت قرعه کشی برای مردم به صورت رایگان کنسرت برگزار کند که این پیشنهاد مورد موافقت آنها واقع شد.

البته خلعتبری پس از طرح این پیشنهاد عنوان کرد: این روند درست نیست که وقتی در مملکتی وضعیت معیشتی و اقتصادی با مشکل مواجه می‌شود و مردم نمی‌توانند به سینما یا تئاتر بروند بار آن روی دوش هنرمندان بیفتد. این مشکلات باید از اساس درست شود و وضعیت به گونه‌ای باشد که مردم به راحتی بتوانند از این امکانات بهره ببرند ولی تا زمانی که وضعیت اینگونه پیش برود این امر امکانپذیر نخواهد بود.

با صدا و سیما قصد همکاری ندارم

همایون شجریان ضمن تأکید بر اینکه برنامه‌ای برای همکاری با صدا و سیما ندارد، درباره علت اینکه در کنسرت دبی خود از ایران خواند گفت: آنچه در کنسرت انجام دادم تحت تاثیر هیچ حرکتی نبود و من خود تصمیم گرفتم که در کنسرت دوبی بدون توجه به حواشی از ایران بخوانم. این در حالی است که در آنجا بنده هیچ محدودیتی برای برگزاری و اجرای این قطعه در دوبی نداشتم.

 

تنها من میراث‌دار آواز ایرانی نیستم

همچنین از شجریان سوال شد که در این سال‌ها چقدر حافظ میراث موسیقی و همگام با سلیقه مردم بوده است؟ بیان کرد: خواننده‌های بسیاری داریم که مسئولیت میراث‌دار آواز ایرانی بودن را بر دوش آنها نیز می توان گذاشت و من هم بخش کوچکی هستم. به هر حال زمانه و زندگی ما مدام در حال تغییر شکل است و حتی سلیقه شنیداری ما در حال تغییر است و کرونا هم در این امر اثر داشت و مردم از طریق اینستاگرام به تک‌ترک‌هایی که منتشر می‌شد دسترسی داشتند. من هم در این دو سال فکر کردم که شاید بهتر است تک ترک منتشر کنم؛ حال چه برای سریال‌ها، چه با هزینه شخصی و اسپانسر.

او ادامه داد: تغییر شکل جامعه را نمی‌توان کاری کرد و دیگر همچون زمان گذشته نیست که با کاست و ضبط موسیقی گوش کنیم. امروز همه با موبایل موسیقی گوش می‌کنند و خوب یا بد بودن این امر را نمی‌توان کاری کرد. ما هم سعی می‌کنیم خود را با وضعیت، حوصله و سلیقه جامعه تطبیق دهیم. نوع موسیقی که کار کرده‌ام تا حدی به علاقه من در تجربه فضاهای متفاوت برمی‌گردد و از طرفی سعی کرده‌ام که موسیقی ارائه دهم که مخاطب داشته باشد. امروز نسبت به سی سال گذشته کمتر می‌بینیم که یک آلبوم کلا ساز و آواز باشد و البته که شاید روزی دوست داشته باشم باز هم این تجربه را داشته باشم.

این اثر با اشعار فردین خلعتبری در هشت قطعه به نام‌های: «در شب بی تو، گاه فراموشی، مشتاق توام، پی در پی، خواب خاکی، با تو مست، نشان، محرم به اسرار» طی حدود دو سال تولید شده است.

رامین صدیقی، رضا موسوی، کاوه عابدین و سحر فروزان از دست‌اندرکاران تولید این اثر و بیورن مه‌یر، کلاوس گزینگ، کارلو نیدرهاوزر و فردریک ژیل نوازندگان این اثر بوده‌اند.

همایون شجریان و فردین خلعتبری طی سال‌های اخیر آثاری در قالب آلبوم موسیقی منتشر کرده‌اند که آخرین آن سال ۱۳۹۸ به شکل آلبوم «امشب کنار غزل‌های من بخواب» بر اساس اشعار زنده یاد افشین یداللهی منتشر شده است.

این اثر در استودیوهای صبا (ایران) و ویوگاردن (اتریش) ضبط شده و صاحب امتیاز آن موسسه هنری ۱۴۰۰ آریا است.