فاطمی بدون وکیل مدافع، در دادگاهی فاقد صلاحیت محکوم به اعدام شد

دکتر فاطمی در یکی از آخرین نامه‌هایش پس از صدور حکم اعدام می‌نویسد: «در این موقع که یک ساعت از صدور رای دستوری می‌گذرد، یک ذره ناراحت نیستم. زیرا اگر آن افتخار را پیدا کنم که در راه وطنم این نیمه‌ جان را بگذارم، درست در راه حقیقی خودش صرف شده است. حالا منتظریم ببینیم بازی تجدید نظر به کجا می‌کشد. قطعا یک چنین رایی در آنجا هم صادر خواهند کرد و بیشتر از سابق خودشان را مفتضح و رسوا خواهند کرد، درخواستی که از حضرتعالی دارم اینست که خواهرم را تسلی بدهید که نگران نباشد زیرا آن بدبخت خیلی ناراحت بود و...».
سرهنگ محمود خلعتبری که وکالت مهندس رضوی را در دادگاه تجدید نظر نظامی به عهده داشت، مشاهدات خود را از دادگاه دکتر فاطمی اینگونه بیان می‌کند:
«وکیل دکتر فاطمی در دفاع از موکل خود صحبت کرد، فاطمی نیز در همان برانکارد، خوابیده از خود دفاع می‌کرد، دادگاه به استناد مواد ۳۱۶ و ۳۱۷ کیفر خواست دکتر فاطمی را به اعدام و شایگان و رضوی را به حبس ابد محکوم کرد. در دادگاه تجدیدنظر دکتر فاطمی به روال گذشته چندبار صحبت کرد و بسیار قاطع و مستدل از اقداماتش دفاع نمود. گاه از دکتر بهره‌ور درخواست می‌کرد به نفع وی صحبت کند و او نیز مختصری! از او دفاع کرد. در حقیقت فاطمی بدون وکیل مدافع، در یک دادگاه فاقد صلاحیت محاکمه و محکوم شد. آخرین جلسه دادگاه تجدید نظر روز یکشنبه ۷ آبان ۱۳۳۳ تشکیل شد. وکلای مدافع و آقایان دکتر فاطمی، دکتر شایگان و مهندس رضوی آخرین مدافعات خود را بیان کردند، سپس دادگاه به شور رفت. شایگان و رضوی هر یک به ده سال زندان با کار و دکتر فاطمی به اعدام محکوم شد. دکتر فاطمی، روی برانکارد، حکم صادره را با خودنویسی که منشی دادگاه به او داده امضا کرد و تقاضای فرجام نمود».
بر طبق آیین دادرسی ارتش شاهنشاهی، حق رسیدگی یک محکوم در دادگاه نظامی، منوط به اراده شخص شاه بود و محمدرضا شاه ناجوانمردتر از آن بود که ظاهر امر را رعایت کند و با درخواست قانونی یک وزیر دولت مصدق موافقت نماید. شاه حتی تاریخ اجرای حکم اعدام دکتر حسین فاطمی را خود تعیین کرد!

خاطرات و مبارزات دکتر حسین فاطمی-بهرام افراسیابی، ص ۳۴۱-۳۴۲
مصدق و سال‌های مبارزه- سرهنگ غلام رضا نجاتی، جلد دوم ص۳۰۳-۳۰۵