تنها راهی که می‌توانست ایران را از بحران دور کند، برجام بود که حالا باید تمام شده قلمداد شود

سرویس سیاسی مستقل: مذاکرات هسته‌ای متوقف شده و تبعات ناآرامی‌های ایران و افزایش تعداد شهروندان اروپایی بازداشت شده در این کشور، روابط با قدرت‌های اروپایی را بیش‌تر تیره کرده است.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، حمایت [ادعایی] ایران از روسیه در جنگ اوکراین، صدای کسانی را که در پایتخت‌های اروپایی به طور سنتی به دنبال روابط قوی‌تر با تهران بوده‌اند، خاموش کرده است. هر اقدامی در راستای تحریم سپاه پاسداران نشانه روشنی است دال بر این‌که اتحادیه اروپا در حال رویگردانی از تعامل گسترده با تهران است –سیاستی که برای سال‌ها هدایت‌کننده سیاست اروپا در قبال تهران بود.

با این حال، مقامات اتحادیه اروپا هشدار داده‌اند که قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی با موانع قانونی قابل توجهی مواجه است که می‌تواند آن‌ها را مجبور به بررسی گزینه‌های جایگزین کند. با این همه به نظر می‌رسد در درون اتحادیه اروپا نوعی اختلاف نظر در این زمینه وجود دارد.

مهدی مطهرنیا در گفتگو با مستقل با اشاره به احتمال تحریم سپاه از جانب اتحادیه اروپا اظهار داشت:

ایران در طول ۴۴ سالی که از حیات جمهوری اسلامی می‌گذرد، همیشه نگاهی منفی به کشورهای اروپایی داشته و اساساً ساختار سیاسی حاکم بر کشورهای اروپایی را قبول ندارد. در چنین حالتی طبیعی است، اروپایی‌ها هم در رفتارشان ایران را به عنوان کشوری رقیب ببینند. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه گفت:

اما اگر بخواهیم انگیزه اتحادیه اروپا برای تحریم سپاه را بررسی کنیم، به مسأله پهپادها می‌رسیم. یعنی زمانی که معلوم شد، روسیه در جنگ با اوکراین از پهپادهای ایرانی استفاده کرده است، قابل حدس بود که نظام بین‌الملل و به ویژه اتحادیه اروپا به این موضوع واکنشی تند و تیز بدهد. به همین دلیل، نتیجه چیزی جز این نمی‌تواند باشد که «ارسال پهپاد به روسیه» دلیل اصلی عزم اروپایی‌ها برای تحریم سپاه پاسداران ایران است.

او افزود: نکته دیگر در این مسأله این است که ایران چه برخوردی با این تصمیم جنجالی اتحادیه اروپا خواهد داشت؟ بی‌شک ساختار سیاسی جمهوری اسلامی در قبال تحریم یکی از نهادهای مهم حاکمیتی سکوت اختیار نخواهد کرد و همانطور که نمایندگان مجلس و همچنین چهره‌های شاخص نظامی در این چند روز اظهار کرده‌اند، مقابله به مثل کمترین کاری است که اروپایی‌ها باید منتظرش باشند. با این توضیح که این فضا نشانه‌ای آشکار از تشدید چالش بین طرفین است. موضوعی که هم برای ایران تبعات منفی به همراه خواهد داشت و هم اروپایی‌ها را به هرحال با محدودیت‌هایی روبرو خواهد کرد.

مطهرنیا تصریح کرد: اگر سپاه تحریم شود، برجام تمام می‌شود. یعنی در شرایطی که ایران و آمریکا همچنان با یکدیگر فاصله کهکشانی برای رسیدن به تفاهم دارند، توافق هسته‌ای فقط با اقدامات اتحادیه اروپا قابل احیا بود که در صورت تحریم احتمالی سپاه، این روزنه امید هم به کل از بین می‌رود. همچنین می‌توان گفت، اگر اتحادیه اروپا تصمیم جنجالی خود را عملی کند، به این معنی است که به کل از توافق با ایران و بازگشت به برجام ناامید شده و قید هرگونه تعامل با ایران را زده بودند. چرا که می‌دانند، به هم ریختگی رابطه ایران، احتمال تفاهم با ایران را به صفر می‌رساند.

وی همچنین توضیح داد: شرح این شرایط روزهای بسیار دشواری را برای ایران ترسیم می‌کند. در حالیکه کشور درگیر تنش‌های داخلی است و همچنین اقتصاد گره‌های زیادی را تجربه می‌کند، تنها کاری که می‌توانست ایران را از بحران دور کند، برجام بود که حالا باید تمام شده قلمداد شود. اینجاست که باید از تندروهایی که در زمان دولت روحانی در مذاکره‌ها سنگ‌اندازی کردند، باید پرسید آیا همین شرایط را برای کشور می‌خواستید؟ آیا می‌دانید، جامعه را با چه موقعیت دشورای روبرو کرده‌اید؟ آیا می‌دانید، مسبب اصلی فقر و گرفتاری مردمی که دیگر توان تامین نیازهای حداقلی خود را ندارند، افراط و تفریط‌های شما است؟

مهدی مطهرنیا در پایان گفت: دولت آقای رئیسی به خودی خود ضعف‌های آشکاری دارد و از تجربه و تخصص لازم محروم است. پس باید به مردم حق داد، در شرایطی که سختی‌های زیادی دارند کمترین امیدی هم به اصلاح امور و در نتیجه «آرامش» نداشته باشند.