برای ما دموکرات‌ها با جمهوری‌خواهان فرق ندارند، در هر حال تحریم‌ها بیشتر می‌شود

امیرحسین جعفری

یک ماه اخیر برای دولت رئیسی چالش‌های فراوانی در داخل و خارج به همراه داشته است بخصوص در حوزه مذاکرات برجامی که مشخص نیست در چه وضعیتی قرار دارد و اظهار نظرات ضد و نقیض طرفین هم به ابهام بیشتر آن دامن زده است.

از یک سو طرفین اروپایی زمزمه شکست سر می‌دهند و از سوی دیگر وزیر امور خارجه از سیگنال آمریکا سخن می‌گوید.

در نهایت دولت رئیسی ناچار است برای بهبود وضعیت معیشتی و آرام کردن فضای داخل مسیری کارآمد در حوزه اقتصادی بیابد که این مسیر از نظر دولت از بلوک شرق می‌گذرد.

به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با محمد مهاجری روزنامه‌نگار و فعال سیاسی اصولگرا که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

برداشت شما از وضعیت فعلی جاری در مذاکرات چیست؟ از یک سو وزیر امور خارجه گفته است که سیگنال‌هایی از طرف آمریکا ارسال شده، از سوی دیگر طرف غربی زمزمه‌های شکست را اعلام می‌کند. در این بین برجام در چه وضعیتی قرار دارد؟

من خبری امروز دیدم که ظاهرا دولت آمریکا هم به مقامات خود در سنا یا کنگره اطلاع داده که مذاکرات شکست خورده است و درواقع شکست نهایی را اعلام کرده‌اند. البته نهاد آن را به خاطر ندارم اما آنچه مشخص است این است که مذاکرات به نتیجه نرسیده. منتهی به آقای رئیسی و امیرعبدالهیان هم حق می‌دهم که بگویند ما شکست نخورده‌ایم، چون بالاخره از لحاظ بازخورد داخلی شکست مذاکرات برای آن‌ها اصلا خوب نیست. من منکر حرف وزیرخارجه نیستم اما گویا دوستان وزارت خارجه نشانه‌های منفی را مثبت تلقی می‌کنند؛ به هر حال بنظر می‌آید که دیپلماسی ایران در مقابل برجام کاملا و کاملا و کاملا شکست خورده است.

با این وجود مسیر بعدی چه خواهد بود؟ پلنB برای ایران و آمریکا چگونه شروع خواهد شد؟

ما باید منتظر تحریم‌های بیشتر باشیم، برخی از اهالی سیاست منتظر انتخابات ماه آینده آمریکا هستند و فکر می‌کنند آنجا معجزه رخ می‌دهد و دموکرات‌ها در سنا می‌بازند و اتفاقات دیگری می‌افتد. ضرب‌المثلی داریم که می گوید از این ستون به آن ستون فرج است؛دوستان فکر می‌کنند اگر در انتخابات کنگره اتفاقی بیفتد ما از آن بهره‌برداری خواهیم کرد. اما چه دموکرات‌ها چه جمهوری‌خواهان پیروز شوند برای ما تفاوتی نخواهد کرد، شاید برای دیگر کشورها فرق کند اما برای ما تغییری ایجاد نمی‌شود. فعلا نیز چاره‌ای نداریم جز بستن کمربندها برای تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی بیشتر!

بنظر شما دولت رئیسی با وجود مشکلات اقتصادی فعلی و مشکلات احتمالی پس از شکست برجام چه خواهد کرد؟ بحث ارتباط با شرق تا چه حد می‌تواند راهگشا باشد؟

دولت بدنبال پیوند زدن اقتصاد کشور با شرق است و روی پیمان شانگهای مانور می‌دهند، اما این پیمان نیز امامزاده‌ای نیست که معجزه کند. این پیمان امنیتی است و به نفع چین وروسیه، بقیه نخودی هستند. حضور ما نیز در این پیمان هیچ منفعت اقتصادی تا ده سال آینده نخواهد داشت. اگر قرار بود این پیمان نانی داشته باشد برای کشورهای دیگر عضو در آن داشت کدامیک از کشورهای عضو این پیمان بهره اقتصادی برده‌اند؟ جدیدا نیز کشورهای عضو این پیمان در سمرقند جلسه داشتند اما ارتش کشورهایشان با هم جنگ داشتند و سربازهای هم را می‌کشتند. پیمان شانگهای که دو عضو آن با هم سازگار نیستند فکر می‌کنید برای ما وضع اقتصادی را بهتر می‌کند؟

تنها راه باقیمانده پیمان اقتصادی با چین و روسیه است روس‌ها هم درگیر جنگند و فقط چین می‌ماند.

بنظر من اگر می‌خواهند با چین هم ارتباط بگیرند باید روشن اعلام شود که می‌خواهیم اقتصاد را با چین ببندیم و ما اگر می‌خواهیم با چین ارتباط داشته باشیم از بلاتکلیفی فعلی بهتر خواهد شد. بالاخره صاحبان صنایع و سرمایه می‌دانند که مسیر پیش رو چیست. آقای رئیسی نیز در بلاتکلیف گذاشتن وضعیت اقتصادی و سیاست خارجی قهرمان است و تخصص دارد.

 اعتراضات اخیر تا چه حد نظر طرفین خارجی را نسبت به مذاکرات را تحت تاثیر قرار داده است؟

من بعید می‌دانم موثر باشد. اولا بنظرم حجم تحولات داخل آنقدر بزرگ نیست که روی روابط خارجی کشور تاثیر بگذارد، ثانیا خارجی‌ها در این مواقع دنبال منافع خود هستند و منافعشان برخورداری از یک کشور آرام است تا در یک شرایط آرام نفع خود را ببرند. اینکه برخی مقامات غربی دنبال این هستند که از بخشی از جامعه حمایت کنند بخاطر امتیازگیری و تضعیف حاکمیت است وگرنه در برجام تاثیری ندارد.

 حل ارتباط با غرب حتی در صورت شکست مذاکرات به عنوان یک مطالبه جدی در افکار عمومی جریان خواهد داشت؛ بنظر شما ممکن است این مطالبه مانند سال ۹۲ به عاملی دولت‌ساز تبدیل شود و در رقابت‌های انتخاباتی در سال‌های آینده دوباره مطرح شود؟

بنظرم خیلی زود است درباره صورت‌بندی دولت بعدی صحبت کنیم که دنبال رابطه با آمریکا خواهد بود یا خیر. اما نکته مهم این سوال این است که وضعیت فعلی ما ارتباط با غرب را مفید می‌داند یا خیر؟ که بنظر من مفید است. ما نمی‌توانیم در برجام به توافق برسیم و می‌خواهیم با شرق ببندیم، درحالیکه داشتن رابطه با آمریکا همیشه می‌تواند به عنوان یک امتیاز در دست ما باشد که اجازه ندهیم چین و روسیه استعمارگری خودشان را انجام دهند. آن‌ها اگر احساس کنند ما بخاطر هرگونه برخورد استعماری آن‌ها به سمت غرب می‌رویم قطعا از مواضعشان کوتاه خواهند آمد. در شرایط فعلی نیز ارتباط رسمی و غیررسمی با غرب به نفع ماست گرچه من معتقدم ارتباط رسمی به نفع کشور است.