فربه کردن مدارس طبقاتی

 رضا قاسم‌پور

فعال فرهنگی

 در کنار توفیقات غیر قابل انکاری که مدارس سمپاد کسب نموده‌اند، اشکالات اساسی نیز بر مدارس طبقاتی همچون سمپاد وارد است.

مدیران مدارس دولتی عمدتا بر این باورند که مدیریت بر مدرسه‌ای که دانش‌آموز و معلم و ساختمان و خلاصه همه چیزش خاص و ممتاز بوده و حساب مدرسه گردش مالی میلیاردی دارد، خیلی راحت‌تر از راهبری مدارس دولتی عادی پایین‌دست جامعه با جیب خالی می‌باشد.

 از طرفی توهم دانایی و ممتاز و متمایز بودنی که بر دانش‌آموزان و کارکنان سمپاد دمیده می‌شود نیز از عوارض این گونه مدارس می‌باشد.

 در آزمون سمپاد این بزرگ‌بینی و توهم دانایی در چهره برخی از شرکت‌کنندگان به وضوح قابل رصد بود.

 از دیگر آسیب‌های چنین مدارسی تهی کردن سایر مدارس دولتی از دانش‌آموزان ممتاز علمی و همچنین سرخورده کردن بخش قابل‌توجهی از دانش‌آموزان سمپاد در چنین مدارسی است. به طوری که کسانی که پس از دوپینگ وارد چنین مراکزی می‌شوند، چون اصالتاً تیزهوش نیستند در میانه راه ترمز بریده و دچار مشکلات عدیده و افسردگی‌های مزمن می‌شوند.

به نظر می‌رسد مهم‌ترین نقدی که بر مدارس خاص سمپاد وارد است، کشف و شناسایی نخبگان علمی در این مجموعه‌ها و تحویل دو دستی‌شان به آنسوی مرزها می‌باشد. نگاهی بر خروجی فارغ‌التحصیلان سمپادها خبر از فرار سیستماتیک و تأسف‌بار مغزها و نخبگان ما دارد.

 به هر حال به نظر می‌رسد که سیاست عمومی دولت‌ها گسترش مراکز خاص آموزشی، دامن زدن و تشدید مدارس طبقاتی و توسعه سمپادها بوده و باقی مدارس دولتی تقریبا رها می‌باشند، و دولت عملاً نیازمندی‌های خود را از خروجی چنین مراکزی گلچین کرده و سرنوشت اکثریت در مدارس دولتی به امان خدا سپرده شده است.

 از طرف دیگر برنامه‌های مدارس خاص برای دانش‌آموزان مستعد، از منظر عدالت آموزشی با چالش‌های جدی فلسفی و عملی روبروست.

حکومت با تأسیس و بالا بردن تب مدارس خاص بی‌طرفی خود را نقض کرده و نقض این بی‌طرفی و نتیجتاً خالی شدن مدارس دولتی از استعدادهای برتر، منجر به تشدید چرخه فلاکت فرهنگی خواهد شد. در مقابل عده‌ای نیز معتقدند که حضور دانش‌آموزان خاص در کلاس‌های عادی باعث تلف شدن استعدادها و دارایی‌های معنوی مملکت خواهد شد.

استاد شاه بیگ "رئیس سابق اداره سمپاد البرز" مدارس سمپاد را گارد ویژه آموزش و پرورش تلقی می‌کند. نهایتاً آنچه مسلم است در ارزیابی توفیقات و کامیابی‌های سمپاد باید پیامدها و نتایجی که برای ذی‌نفعان و مهم‌تر از آن در توسعه ملی داشته، نقد عالمانه و کنکاش واقع‌گرایانه صورت گیرد.

مطلب آخر اینکه کابینه تعلیم و تربیت دولت مستقر (با شعار عدالت‌گستری) در حال فربه کردن مدارس طبقاتی است.