ما و حمله روسیه به اوکراین

حسین علایی

استاد دانشگاه تهران 

سرانجام پس از ماه‌ها تمرکز قوای روسیه در اطراف اوکراین، ارتش روسیه حمله همه جانبه‌ای را به اوکراین انجام داد تا آن کشور را به تدریج ضمیمه خاک خود کند. روسیه با اطمینان از اینکه آمریکا و غرب و ناتو هیچگونه واکنش نظامی در برابر اشغال اوکراین از خود بروز نخواهند داد، با تمام قوا از مرزهای اوکراین عبور کرد تا خود را به اروپا نزدیک کند. 

اما ایران بخوبی تهاجم روسیه را به یک کشور دیگر بخوبی درک می‌کند زیرا ظرف دویست سال گذشته روسیه تزاری سرزمین بزرگ قفقاز را از ایران جدا کرد و شوروی هم در جنگ صدام با ایران، از عراق حمایت کرد. 

الان هم در مذاکرات هسته‌ای، روس‌ها سعی دارند زمام‌ مذاکرات با آمریکا را به دست خود بگیرند و اقتدار ایران را در موضوع هسته‌ای مخدوش کنند. متأسفانه روس‌ها تأثیرگذارترین کشور در مهم‌ترین موضوع امنیت ملی (برجام)، شده‌اند که برای جمهوری اسلامی بسیار ناگوار است. 

از طرفی روس‌ها مانع رسیدن گاز ایران به اروپا هستند و یک رقیب جدی برای ایران در حوزه نفت و گاز هستند. 

روس‌ها در عین درگیر شدن با سیاست‌های آمریکا و اروپا سعی دارند انتقال گاز روسیه به آلمان را حفظ کنند و بازار خود در اروپا را توسعه دهند. روس‌ها بیشترین بهره را از شکاف بین ایران و غرب تا کنون از کارت ایران داشته‌اند. 

در هر صورت تهاجم روسیه به اوکراین فرصت مناسبی برای جمهوری اسلامی ایران است تا سیاست درست «نه شرقی نه غربی» را (که برآمده از انقلاب اسلامی است) در سیاست خارجی دنبال کند و ضمن توسعه روابط با روسیه و‌ چین، تنها به آن‌ها تکیه نکند بلکه روابط اقتصادی متوازنی را با کشورهای غربی هم برقرار کند و قدرت اقتصادی خود را تقویت کند. از طرفی تجربه تلخ تجاوز به یک کشور همسایه را برای مردم کشورهای جنگ زده در نظر داشته باشد. 

گرچه به نظر می‌رسد که کار اوکراین تمام است ولی باید به آینده توجه کرد و به هوش بود.