رویدادبزرگ جام جهانی درقطر

محمدطاهرربّانی 

سفیر اسبق ایران در قطر

دولتمردان قطری با درک برخی واقعیت‌های موجود، در این دوره حساس از میزبانی بازی‌های جام جهانی و با آگاهی نسبی از میزان حساسیت‌های مردم منطقه تلاش زیادی دارند تا با حفظ سنت‌های رایج عربی و خلیجی، نمادهای اصیل فرهنگی، دینی و تاریخی خود را با شیوه‌ای زیبا و دلپسند به نمایش بگذارند. قطری‌ها هر چند قهرمان بزرگ معلّق‌بازی و سیاسی‌کاری در جهان عرب به‌شمار می‌روند و شگرد خاص و محتاطانه‌ای در تعامل با ما و همسایگان خود دارند لیکن در مقایسه با معدودی از کشورهای حوزه خلیج فارس و دنیای عرب و فارغ از پشتیبانی لجستیکی پایگاه نظامی العدید، این روزها با تدارک این رویداد بزرگ جهانی به جای سیر در زمین در آسمان‌ها پرواز می‌کنند. قطری‌ها در ظاهر مردمانی خوش‌رفتار، هوشمند، مقتصد و در پیشینه تجارت آزاد از شمّ اقتصادی فوق‌العاده‌ای برخوردارند. آنان مهمترین شریک اقتصادی ما، در حوزه انرژی پارس جنوبی هستند. اما در تعامل دقیق و حساب شده با ما، با ایجاد کمترین حساسیتی سعی دارند تا با استحصال بی‌حساب و کتاب از گاز مشترک، قراردادهای بلندمدتی را با فروش گاز LNG با کشورهای بزرگ و توسعه یافته منعقد نمایند و به‌رغم وعده‌ها و تبلیغات دوجانبه‌ای که شده بود تا کشورمان بتواند اندکی از امتیازات جام جهانی و سهم گردشگری برخوردار باشد اما این بار نیز، با بی‌عرضگی ما، همانند گذشته قطری‌ها با زیرکی خاصی سعی کردند حتی از تعارف یک قاشق مربّاخوری هم ما را از مزایای این رویداد بزرگ محروم کنند.

* آن‌ها اولین کشور عربی بودند که از اوایل دهه ٧٠ درخفا با رژیم اشغالگر قدس اقدام به دادوستد تجاری کردند و در عین حال با رهبران گروه‌های مبارز فلسطینی ارتباط گسترده و تعامل نزدیک برقرار کردند. حتی در جریان جنگ‌های ٣٣ روزه و ٢٢ روزه، در اتحادیه عرب و سازمان همکاری‌های اسلامی نامشان را به نیکی ثبت کردند و با خروج از مناقشه نظامی و بی‌حاصل سعودی‌ها با حوثی‌های یمن، این بار در شطرنج بازگشت طالبان افغانستان به صحنه قدرت بخوبی ایفای نقش کردند.

زمانی که شیخ حمد پدر امیر فعلی قطر به عنوان تنها امیر قهرمان با حضور در میان مردم جنگ‌زده لبنان و غزّه با صرف مبالغی هنگفت اقدام به بازسازی اماکن تخریب شده کرده بود، شدیداً مورد غضب حکام سعودی و علمای وهابی مسلک آن کشور قرار گرفت و اقدامات توسعه‌طلبانه وی را برنتافتند. قطری‌ها این بار تلاش زیادی کردند تا با لطایف‌الحیلی با اعطای نقش هدایتی سعودی‌ها را وارد بازی کنند و به همین منظور برای جلب رضایت آنان با ساخت بزرگترین مسجد این کشور بنام (محمدبن‌عبدالوهاب پایه گذار آئین وهابیت) پای آنان را برای مشارکت در پیشبرد اهداف سلفی‌ها در قطر باز کردند و اجازه دادند تا این مسجد به‌عنوان مرکزی برای تبلیغ سلفی‌گری و ترویج آئین وهابیت در قطر فعالیت کنند. در عین حال با پذیرش و دعوت از اندیشمندان و اساتید صاحب‌نام و مبارز مصری و فلسطینی که اغلب آنان از اعضا و هواداران اخوان‌المسلمین محسوب می‌شوند و در رأس آنان به شیخ یوسف القرضاوی جواز اقامت دائمی دادند تا بتواند به‌عنوان پدر معنوی اخوانی‌ها و شاخص‌ترین مفتی جهان اسلام و با سمت رئیس و دبیرکل اتحادیه علمای مسلمین در قطر به فعالیت خود ادامه دهد. همچنین سعی کردند تا با ایجاد نوعی توازن و ایفای نقش در واگذاری اماکن عبادی و مساجد به علمای وهابیت و مراکز فرهنگی و آموزشی به اخوانی‌ها آن‌ها را در مدیریت دینی، فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای کشور سهیم کنند و با بهره‌برداری از تخصص علمی و رسانه‌ای اخوانی‌ها در شبکه بین‌المللی الجزیره و سایر اقدامات سودمند اقتصادی توانستند علاوه بر میزبانی جام جهانی نام و جایگاه کشورشان را در ردیف باصطلاح کشورهای توسعه یافته در غرب آسیا ثبت و با مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق، توانمندی‌های خود را به رخ جهانیان بکشند.

افسوس که قطری‌ها در بازی زودهنگام با سنگال با گل ٣ بر یک به نفع رقیب خود باختند و از دور رقابت‌های جام جهانی حذف شدند. هر چند یک بازی تشریفاتی دیگری با هلندی‌ها در پیش خواهند داشت. براستی قطر چه بازیگر عجیبی است!

اما خداوکیلی حذف زودهنگام میزبان با این همه تدابیر عالی امنیتی و صرف هزینه‌های سرسام‌آور ٢٢٠ میلیارد دلاری به نوعی ناشکری و ناسپاسی از سوی فیفا و ستارگان فوتبال تعبیر نخواهد شد!؟