تابستان ۱۴۰۴ و یک واقعیت تلخ: آب نیست!

طبق اعلام وزارت نیرو، ظرفیت ذخیره آب سدهای کشور اکنون تنها ۴۶ درصد پر است. این یعنی بیش از نیمی از منابع آبی پشت سدها خالی مانده‌اند.در پایتخت، سه سد بزرگ تهران تنها ۴۱۴ میلیون مترمکعب آب در اختیار دارند؛ در حالی که ظرفیت کامل آنها ۹۲۵ میلیون مترمکعب است. 

این افت محسوس نه فقط تهرانی‌ها، که ساکنان بسیاری از شهرهای بزرگ را به مصرف «آب ذخیره‌ای» و به عبارتی استفاده از مخازن شخصی و پمپ خانگی سوق داده است؛ آنچه این روزها در محاوره عمومی با عنوان «آب کیسه‌ای» شناخته می‌شود، نیز ممکن است به زودی به شکل عملی محقق شود. 

عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو با لحنی کم‌سابقه از وضعیت بحرانی سخن گفته و تأکید کرده :«ذخایر سدهای کشور نسبت به میانگین بلندمدت حدود ۳۵ درصد کاهش یافته است.»

عددها چه می‌گویند؟

طبق گزارش رسمی وزارت نیرو: میزان بارش کشور در سال آبی جاری (مهر ۱۴۰۳ تا مرداد ۱۴۰۴) حدود ۱۳۶ میلی‌متر بوده؛ در حالی که میانگین بلندمدت ۲۲۶ میلی‌متر است. یعنی بیش از ۳۹٪ کاهش نسبت به نرمال.در برخی استان‌ها مثل تهران و اصفهان، این کاهش تا ۴۵ درصد هم رسیده است.

سرانه آب تجدیدپذیر ایران نیز اکنون به کمتر از ۱۵۰۰ مترمکعب در سال رسیده است؛ عددی که طبق استانداردهای جهانی، ایران را رسماً در رده‌ی کشورهای دچار تنش شدید آبی قرار می‌دهد.

بحران آب فراتر از عدد

بحران آب، تنها آمار و ارقام خشک نیست. در روستاهای سیستان و بلوچستان، وضعیت حاد شده و برخی خانوارها از تانکرهای سیار یا چاه‌های کم‌عمق آب برمی‌دارند و برخی دیگر با هزینه‌های گزاف، آب بطری می‌خرند.

در مناطق شهری هم وضعیت بهتر نیست. کاهش فشار آب در طبقات بالای ساختمان‌ها، قطعی‌های چندساعته در تابستان داغ، و هزینه های مخزن‌گذاری و استفاده از پمپ ، چهره‌ای جدید از مصرف روزمره آب ساخته‌اند. 

در کشوری که ۹۲ درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی صرف می‌شود و راندمان آبیاری در برخی استان‌ها زیر ۴۰ درصد است، بحران نه‌فقط محتمل، بلکه اجتناب‌ناپذیر بوده است بحران فعلی صرفاً یک مقدمه است؛ مقدمه‌ای برای تنشهای آبی، مهاجرت، و شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور، تقابل‌های جدی منطقه ای.مسئولان دقیقا چه برنامه و چشم اندازی دارند؟/چندثانیه