هشدار دیپلمات‌ها: فعال‌شدن مکانیسم ماشه ممکن است جرقه جنگ باشد!
آیا بازگشت خودکار تحریم‌ها مسیر جنگ را هموار می‌کند؟
با شدت گرفتن اختلافات هسته‌ای و هشدارهای پیاپی اروپا و آمریکا، فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران به موضوعی داغ در محافل دیپلماتیک بدل شده است. آیا ایران در آستانه فشارهای جهانی جدید قرار گرفته؟
به گزارش مستقل آنلاین، در پی افزایش تنش‌های هسته‌ای میان ایران و غرب، بحث بازگشت خودکار تحریم‌ها و فعال‌سازی مکانیسم ماشه بار دیگر در محافل سیاسی و رسانه‌ای بین‌المللی داغ شده است. از زمان خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، کشورهای اروپایی بارها هشدار داده‌اند که اگر ایران به تعهدات هسته‌ای خود پایبند نماند ممکن است مکانیسم ماشه را فعال کنند.
تلاش‌های دیپلماتیک اخیر فرانسه، آلمان و بریتانیا برای نجات برجام نیز با هشدارهایی درباره امکان اجرای مکانیسم ماشه همراه بوده است. به گفته مقامات اروپایی، اگر ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد یا از ارائه اطلاعات به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خودداری کند، شرایط برای بازگشت خودکار تحریم‌ها مهیاست. در این میان، دولت آمریکا نیز با وجود حضور نداشتن رسمی در برجام، بارها از متحدان اروپایی خود خواسته که مکانیسم ماشه را به عنوان ابزار فشار بر تهران در دستور کار قرار دهند.
واکنش ایران به فعال شدن مکانیسم ماشه
واکنش ایران به این تهدیدها، تند و صریح بوده است. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرده که تهران بازگشت خودکار تحریم‌ها را فاقد مشروعیت حقوقی می‌داند و اجرای مکانیسم ماشه را نقض صریح برجام تلقی می‌کند. او همچنین هشدار داده که استفاده از مکانیسم ماشه می‌تواند روند همکاری ایران با آژانس را به‌طور کامل متوقف کند و تبعات جدی امنیتی در منطقه به‌دنبال داشته باشد. ایران معتقد است مسیر بازگشت خودکار تحریم‌ها بهانه‌ای برای افزایش فشارهای سیاسی است، نه مکانیزمی برای حفظ توافق.
چشم‌انداز آینده توافق هسته‌ای بار دیگر در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. اگر اروپایی‌ها تصمیم بگیرند مکانیسم ماشه را فعال کنند، احتمال بازگشت خودکار تحریم‌ها و انزوای بیشتر ایران بسیار بالا خواهد رفت. برخی تحلیل‌گران معتقدند که حتی بدون تصویب قطعنامه‌ای جدید در شورای امنیت، بازگشت خودکار تحریم‌ها می‌تواند به افزایش تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه علیه ایران منجر شود. در هر حال، مکانیسم ماشه به یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های دیپلماتیک در مناسبات هسته‌ای ایران و غرب تبدیل شده است.
مذاکره با آمریکا
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، گفته است که جمهوری اسلامی به‌شدت مایل به گفت‌وگو است اما او هیچ عجله‌ای برای مذاکره با تهران ندارد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، نیز روز جمعه ۲۷ تیر در کانال رسمی‌اش نوشت در صورت آمادگی طرف اروپایی برای «توافق هسته‌ای عادلانه، متوازن و مبتنی بر منافع متقابل» مذاکرات هسته‌ای با اروپا را از سرخواهد گرفت.
عراقچی تاکید کرد: «اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی می‌خواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند و از سیاست فرسوده تهدید و فشار، از جمله تهدید به اجرای سازوکار «اسنپ بک» که فاقد هرگونه مبنای اخلاقی و حقوقی برای آن هستند، دست بردارند.»
این گفتگوها در حالی انجام می‌شود که به گزارش رویترز بریتانیا، فرانسه و آلمان به توافق رسیده‌‌اند که اگر تا نهم شهریور توافقی با جمهوری اسلامی حاصل نشود، مکانیسم ماشه برای بازگرداندن خودکار تحریم‌های بین‌المللی را فعال کنند.
علی لاریجانی با بیان اینکه «در مذاکره هیچ عجله‌ای نباید کرد»، گفت: «مذاکره یک تاکتیک است و باید اجازه دهیم رهبری هر جایی که لازم می‌داند از آن استفاده کند.» او با اشاره به جنگ ۱۲ روزه ادامه داد: «آمریکا با ما جنگ کرده و اول باید بگوید چرا جنگیده است.»
در همین حال رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی گزارش داد، وزرای خارجه سه کشور اروپایی باقی‌مانده در برجام و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تماس تلفنی با وزیر خارجه جمهوری اسلامی خواستار ازسرگیری فوری دیپلماسی برای توافقی معتبر و بادوام شدند. آنها تهدید کردند در صورتی که تا پایان تابستان پیشرفت ملموسی در این زمینه حاصل نشود، از مکانیسم ماشه استفاده می‌کنند.
براساس این گزارش، این نخستین تماس تلفنی بین وزرای خارجه سه کشور اروپایی و عباس عراقچی پس از حمله‌های اسرائیل و آمریکا در خردادماه است.
ایران به میز مذاکره برنمی‌گردد؟
مکانیسم ماشه تحریم‌های بین‌المللی را به‌طور خودکار بازمی‌گرداند و برای فعال شدن آن یک ماه زمان لازم است. تاریخ انقضای این مکانیسم آبان‌ماه امسال است. پیش‌تر اکسیوس گزارش داده بود که آمریکا و اروپا ضرب‌الاجل نهم شهریور را برای همکاری جمهوری اسلامی درنظر گرفته‌اند.
خبرها حاکی از این است که تهران حاضر به ورود به مذاکرات جدید با آمریکا بر اساس چارچوب و دستور کار پیشین نیست و از تجربه مذاکرات قبلی درس گرفته است.
یک مقام مسئول که نامش ذکر نشده در مصاحبه با پرس تی‌وی، گفته است: «در حال حاضر هدف مذاکرات را خلع سلاح ایران برای جبران ضعف اسرائیل در جنگ بعدی می‌دانیم.»
این مقام افزوده: «اطلاعات ما نشان می‌دهد واشینگتن به‌دنبال تدارک جنگ است نه صلح و در این صورت به‌جای مذاکره باید برای درگیری آماده شویم. ما باید تضمین‌هایی دریافت کنیم که ویتکاف میانجی‌گری برای راه‌حل است، نه آتش‌افروزی برای جنگ. ارائه چنین تضمین‌هایی بسیار دشوار است، اما آماده‌ایم یک بار دیگر فرصت بدهیم و ببینیم آمریکا در این خصوص چه می‌گوید و چه اقدامات عملی انجام می‌دهد.»
ارسال نظر