تعداد زیادی از افراد فقط به بیماری ‌هایی که به شکل فیزیکی و جسمی ظاهر می‌ شوند اعتقاد دارند. اما واقعیت این است که مشکلات و بیماری ‌ها در سه سطح مختلف انسان رخ می ‌دهند: سطح جسمی، روانی و روحی. بسیاری از مردم، مشکلات روانی و روحی را جدی نمی ‌گیرند یا حتی اصلا آن ها را درک نمی ‌کنند، در حالی که هرگونه تنش و ناخوشی در سطح روحی و روانی ممکن است به بیماری ‌های جسمی منجر شود. آشنایی با مراحل بحران در روانشناسی به شما کمک می کند تا بتوانید به خوبی آن ها را مدیریت کنید.

اصلا بحران روحی چه وضعیتی است؟

بحران چیست؟ بحران روحی یا فروپاشی عصبی اصطلاحی است که به شکل عمومی برای توصیف یک دوره کوتاه از پریشانی شدید روانی استفاده می شود. این وضعیت می تواند ناشی از استرس شدید، ضربه یا سایر رویدادهای زندگی باشد. علائم بحران روحی می تواند شامل اضطراب، افسردگی، بی خوابی، مشکل در تمرکز و افکار خودکشی باشد. اگر دچار بحران روحی هستید، مهم است که به دنبال کمک حرفه ای باشید. درمان ممکن است شامل کمک از مشاوره، دارو یا ترکیبی از هر دو باشد.

چند نوع بحران روحی داریم؟

مراحل بحران در روانشناسی با شناخت انواع بحران روحی تعیین می شود. انواع مختلفی از بحران های روحی وجود دارد که گریبان گیر افراد است، اما برخی از رایج ترین آنها عبارتند از:

1. بحران اضطرابی

این نوع بحران زمانی رخ می دهد که فرد دچار اضطراب شدید و ناگهانی می شود که می تواند منجر به علائمی مانند تپش قلب، تنگی نفس، سرگیجه و ترس از مرگ شود. این بحران در مواقع شدید با حملات پنیک نیز همراه می شود.

2. بحران افسردگی

این نوع بحران زمانی رخ می دهد که فرد دچار افسردگی شدید و ناگهانی می شود که می تواند منجر به علائمی مانند غم و اندوه عمیق، از دست دادن علاقه به فعالیت ها، بی خوابی یا پرخوری و افکار خودکشی شود.

3. بحران سایکوتیک

این نوع بحران زمانی رخ می دهد که فرد دچار توهم یا هذیان می شود. توهمات ادراک چیزهایی است که وجود خارجی ندارند، در حالی که هذیان ها باورهای نادرستی هستند که علیرغم شواهد خلاف آن، ثابت می شوند.

4. بحران خودکشی

این نوع بحران زمانی رخ می دهد که فرد به طور جدی به خودکشی فکر می کند یا آن را انجام می‌ دهد.

5. بحران ناشی از ضربه

این نوع بحران زمانی رخ می دهد که فرد یک رویداد آسیب زا مانند تصادف رانندگی، حمله یا فاجعه طبیعی را تجربه می کند.

علائم و شدت بحران های روحی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است فقط چند علامت را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم شدیدتر و ناتوان کننده ای داشته باشند. بررسی مراحل بحران در روانشناسی و مدیریت آن ها بسیار حائز اهمیت است.

عمده بحران ‌های روحی که فرد در محل کار به آن‌ ها مبتلا می شود

مبحث بحران های روحی که فرد در محل کار به آن ها مبتلا می شود بسیار وسیع است. از آنجایی که ما در این مطلب با محدودیت مواجه هستیم، در این بخش تنها مهم ترین بحران ها را به صورت موردی در اختیار شما قرار می دهیم.

1. اضطراب شغلی:

• ترس از اخراج یا عدم امنیت شغلی
• فشار کاری زیاد و حجم کاری بالا
• مهلت‌ های تنگاتنگ و اضطراب ناشی از عدم اتمام کار به موقع

2. افسردگی شغلی:

• احساس بی ‌ارزشی و عدم رضایت از شغل
• بی ‌انگیزگی و خستگی مداوم
• غم و اندوه و ناامیدی
• تغییر در اشتها و الگوی خواب

3. فرسودگی شغلی:

• خستگی و فرسودگی جسمی و روحی
• احساس بی‌ علاقگی به شغل
• کاهش تعهد و کارایی
• ضعف در تمرکز و حافظه

شاید ذکر است که برخی از این مشکل مربوط به تروماهای کودکی است که در ضمیر ناخودآگاه به جای مانده است. از این رو، برای مدیریت مراحل بحران در روانشناسی، مهم است که از فردی متخصص در این زمینه کمک گرفته شود.

آشنایی با مراحل بحران در روانشناسی

برای مدیریت بحران لازم است با مراحل آن آشنا باشید. مراحل انواع بحران در روانشناسی شامل 5 مقطع مختلف است که فرد در هر مرحله در وضعیت خاص و متفاوتی قرار دارد.

1. شوک و انکار

• فرد در این مرحله گیج و مات و مبهوت است.
• احتمالا انکار کند که اتفاقی افتاده است.
• احساسات و هیجانات به شدت بالا و ناپایدار هستند.

2. خشم

• فرد به دنبال مقصر می ‌گردد.
• ممکن است از خود، دیگران یا شرایط عصبانی باشد.
• احساس بی‌عدالتی و نا امیدی می‌ کند.

3. چانه‌ زنی

• فرد سعی می ‌کند حتی با خدا یا معجزه معامله کند تا از بحران نجات پیدا کند. در این وضعیت فرد هر طور که شده می خواهد از این وضعیت نجات پیدا کند، البته این مرحله در 90 درصد مواقع کارساز نیست و منجر به بروز افسردگی می شود.
• ممکن است به دنبال راه‌ هایی برای تغییر گذشته باشد که عملا بی فایده است.

4. افسردگی

• فرد احساس غم و اندوه عمیقی می‌ کند.
• ممکن است از دنیا و آینده ناامید باشد.
• علائم جسمی مانند بی‌ خوابی و بی ‌اشتهایی نیز ممکن است بروز کند.

5. پذیرش

• فرد در این مرحله بحران را می ‌پذیرد. البته این مرحله در صورتی رخ می دهد که فرد بتواند افسردگی خود را کنترل کند.
• به دنبال راه‌ هایی برای سازگاری با شرایط جدید می ‌گردد.
• شروع به برنامه ‌ریزی برای آینده می ‌کند.

مهم است که بدانید 5 مرحله ذکر شده زمانی در یک فرد به اتمام می رسد که آن شخص از گذشته دچار مشکلات روحی جدی نباشد. در صورتی که فرد در یک دوره افسردگی باشد و سپس وارد یک بحران شود، وضعیت بسیار سخت تر خواهد بود.

جمع‌ بندی

همان طور که مطالعه کردید، مراحل بحران در روانشناسی به صورت کلی شامل 5 مقطع مختلف است. برخی از افراد می توانند این مراحل را به خوبی پشت سر بگذارند و برخی دیگر نیز ممکن است در این مسیر کمی نا امید شده و شکست بخورند. مهم است که از یک فرد متخصص در رابطه با طی کردن این مراحل کمک بگیرید و در صورت نیاز از داروهای خاص استفاده کنید.