چه برجامِ خوبی

مستقل آنلاین/گروه سیاسی- هرمز شریفیان - بیش از دو دهه پیش و در همین روزها، رئیس جمهور وقت آمریکا "بیل کلینتون" در راهروهای ساختمان سازمان ملل برنامه‌ریزی کرده بود تا روبه‌روی رئیس جمهور وقت ایران "سیدمحمد خاتمی" در آید و ضمن خوش‌وبش با او، مقدمات برقراری روابط بین ایران و آمریکا ایجاد شود. موضوعی که آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی درباره آن گفته بود: "قرار نیست روابط ما تا ابد قطع بماند". علاوه‌بر این در همان سال بود که سازمان ملل بحث "گفت‌وگوی" تمدن‌ها که توسط خاتمی مطرح شده بود را برای یک سال میلادی نام‌گذاری و از آن بحث استقبال کرد. در همان دوران روابط جمهوری اسلامی با پادشاهی عربستان در بهترین سطح در تاریخ دوکشور بود طوری که پادشاه فقید وقت سعودی یعنی "ملک فهد" با وجود بیماری و با ویلچر تا پای پلکان هواپیمای خاتمی رئیس جمهوری اسلامی ایران برای پیشواز آمد.
شرایط امروز اما با آن دوران کاملا متفاوت است، روسای جمهور ایران و آمریکا ظاهرا سایه هم را با تیر می‌زنند، جنگ بین ایران و عربستان به مویی بند است و "طرح صلح هرمز" که قرار است توسط "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران مطرح شود، قابلیت قیاس با طرح "گفت‌وگوی تمدن‌ها" را ندارد.
حالا شرطی برای دیدار روحانی - ترامپ از سوی طرف ایرانی گذاشته شده که "کریستین‌امانپور" خبرنگار با سابقه CNN به نقل از "محمدجواد ظریف" وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی در توئیتر خود نوشته است. هرچند که گفت‌وگو در جهان امروز یکی از اساس "مدنیت" و دیپلماسی است و باید از آن استقبال کرد اما، همین گفت‌وگو تا چندی پیش، غیرممکن و مردود بود و بابت همین، هزینه‌های بسیاری بر مردم ایران تحمیل شد و چه بهتر که از همان ابتدا این مذاکره صورت می‌گرفت و این شرط، مطرح می‌شد.
ای‌کاش روحانی طرح جدیدش(صلح هرمز) را درسخنرانی خود در صحن علنی سازمان ملل مطرح نکند چرا که در تناقض آشکار با سخنرانی‌های اخیرش به‌مناسبت‌های مختلف است.
حال باید دید آیا این شرط از سوی طرف آمریکایی پذیرفته می‌شود؟ و آیا دولت "ترامپ" حاضر است تحریم‌هایی که منجر به ارائه‌ی این "طرح " شده را تنها در برابر بازدید دائمی از تاسیسات هسته‌ای ایران، بردارد؟
با این همه، نفس مذاکره رفتار معقولی است حتی اگر مذاکرات نتیجه ندهد و به نقاط مشترک نرسد، باز نقطه‌ای امیدبخش برای جایگزینی منطق بر لجاجت است که می‌توان آن را گامی به جلو دانست.
 

پیشنهاد برای دیدار روحانی - ترامپ

"کریستین امان‌پور"، مصاحبه‌کنتده ارشد خبرگزاری CNN، دیروز یک‌شنبه به نقل از "محمدجواد ظریف"، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، خبر داد که "حسن روحانی" به شرط جایگزینی نظارت دائمی بر تاسیسات هسته‌ای ایران با تحریم‌ها، حاضر است در جریان سفر خود به نیویورک با "دانلد ترامپ" دیدار کند.
امان‌پور ضمن انتشار عکسی از گفت‌وگوی تلویزیونی خود با ظریف در محل نمایندگی جمهوری اسلامی ایران، در صفحه توییتر خود نوشت: «ظریف امروز به من گفت که رئیس جمهور روحانی حاضر است این هفته در نیویورک با رئیس جمهور ترامپ ملاقات کند به شرطی که ترامپ آمادگی داشته باشد آنچه ضروری است را انجام دهد و نظارت دائمی بر تاسیسات هسته‌ای ایران را جایگزین تحریم‌ها کند».
این خبرنگار ایرانی‌تبار همچنین در توییت دیگری از قول ظریف نوشت: «شاخه زیتون همیشه روی میز بوده است، اما ما دوباره آن را نشان می‌دهیم».
اعلام آمادگی روحانی برای دیدار با ترامپ آن هم از زبان ظریف، هشت روز پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی مطرح شد، حمله‌ای که آمریکا و عربستان سعودی، به صراحت جمهوری اسلامی ایران را مسئول آن دانستند.

همزمان دانلد ترامپ‌، رئیس جمهوری آمریکا، روز یک‌شنبه با بیان اینکه «هیچ برنامه‌ای برای دیدار با مقام‌های ایران در سازمان ملل ندارم اما هیچ گزینه‌ای به طور قطعی منتفی نیست»، گفت: «۱۵ملاقات در نیویورک با سران کشورهای دیگر هماهنگ شده اما ملاقات با مقام‌های ایران در میان آن‌ها نیست».
او همچنین به شبکه فاکس‌نیوز گفت که انعطاف پذیر است و برنامه خاصی برای دیدار ندارد اما «آن‌ها را می‌بینم اگر بخواهند».
رئیس جمهوری آمریکا همچنین گفت: «دوست دارم ببینم که ایران کشور موفقی است، دوست دارم ببینم که ایران کشوری موفق و غنی باشد، ایران قابلیت‌ها و مردم فوق العاده‌ای دارد و پتانسیل‌های فوق‌العاده‌ای دارد. ببینیم چه پیش می‌آید».
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، که پیش‌تر بارها تاکید کرده بود در صورت اثرگذاری تحریم‌ها بر صادرات نفت ایران، صادرات دیگر کشورهای منطقه نیز ممکن نخواهد بود، روز یک‌شنبه ۳۱ شهریور، هشت روز بعد از حمله به تاسیسات نفت عربستان سعودی که هم آمریکا و هم عربستان سعودی جمهوری اسلامی را مسئول آن معرفی کردند، گفت که «ابتکار صلح هرمز» را با خود به سازمان ملل می‌برد.
روحانی طی سخنانی در مراسم رژه نیروهای مسلح با بیان این‌که «به همه همسایگان دست رفاقت دراز می‌کنیم و آماده‌ایم از خطاهای گذشته آن‌ها بگذریم»، گفت: «امسال با شعار ائتلاف امید و ابتکار صلح هرمز در سازمان ملل حضور خواهیم یافت».
او گفت: «ما طرحی را در روزهای آینده در سازمان ملل پیش روی جهانیان خواهیم گذاشت که ایران با همکاری کشورهای مختلف می‌تواند و اعلام می‌کند که امنیت خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز را با کمک کشورهای منطقه ایجاد کند و به دنیا اعلام می‌کند حضور نیروهای خارجی برای منطقه و آبراهه‌های خارجی و امنیت کشتیرانی و امنیت نفت و انرژی مشکل‌زا و خطرناک است».
امان‌پور درحالی به نقل از محمدجواد ظریف از اعلام آمادگی روحانی برای دیدار با ترامپ خبر داده است، که مقام رهبری روز سه‌شنبه ۲۶ شهریور، گفتند: «مسئولان کشور از رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه و دیگران، یک‌صدا اعلام کردند که با آمریکا مذاکره نخواهیم کرد نه مذاکره دوجانبه نه چند جانبه. مذاکره یعنی نمایش موفقیت سیاست فشار حداکثری آمریکا و ما در مقابل باید ثابت کنیم که سیاست فشار حداکثری در مقابل ملت ایران پشیزی ارزش ندارد».