7 نشانه خطرناک که میگوید پیمانکار شما قابل اعتماد نیست
در بسیاری از پروژههای صنعتی، انتخاب پیمانکار نامناسب تنها یک اشتباه ساده نیست؛ تصمیمی است که میتواند آینده مالی، تولیدی و حتی اعتبار یک مجموعه را تحت تأثیر قرار دهد. ساخت سوله یا اسکلت فلزی جزو پروژههایی است که کوچکترین خطا در آن، هزینههایی چندبرابرِ برآورد اولیه ایجاد میکند. همین موضوع باعث شده مدیران صنعتی و کارفرمایان بیش از گذشته به دنبال معیارهایی باشند که بتواند پیمانکار قابلاعتماد را از پیمانکارهای پرریسک تشخیص دهد. در چنین فضایی، مجموعههایی مانندبه دلیل شفافیت در ارائه اطلاعات و سابقه پروژههای موفق، تبدیل به معیار مقایسه در ذهن بسیاری از کارفرمایان شدهاند.
اما سؤال اصلی اینجاست:
چطور پیش از امضای قرارداد، میتوان فهمید پیمانکار شما قابل اعتماد نیست؟
در این مقاله به ۷ نشانه جدی و هشداردهنده میپردازیم؛ نشانههایی که اگر آنها را مشاهده کردید، بهتر است پیش از ادامه همکاری، پروژه را بازنگری کنید.
۱) نبود مستندات فنی دقیق؛ پروژه بدون نقشه یعنی پروژه بدون آینده
پیمانکاری که نمیتواند دفترچه محاسبات، نقشههای مهندسی، جزئیات اتصالات، نوع فولاد و جدول بارگذاری را ارائه دهد، عملاً شما را وارد یک میدان ناشناخته میکند.
در پروژههای صنعتی، نبود مستندات شفاف میتواند تا ۳۰٪ افزایش هزینه نهایی به دنبال داشته باشد، زیرا خطاها معمولاً در مرحله اجرا نمایان میشوند و اصلاح آنها هزینهبر و زمانبر است.
جدول زیر نشان میدهد نبود مستندات فنی چه پیامدهایی برای پروژه دارد:
|
نوع مستندات |
پیامد نبود آن |
تاثیر احتمالی روی پروژه |
|
دفترچه محاسبات |
عدم اطمینان از استحکام سازه |
افزایش ریسک شکست سازه |
|
نقشههای اجرایی |
تصمیمگیری آنی و سلیقهای در کارگاه |
تأخیر ۱۰ تا ۲۰ روزه |
|
جدول بارگذاری |
انتخاب اشتباه تیرها و ستونها |
افزایش هزینه فولاد |
|
جزئیات اتصالات |
ضعف اتصالات در برابر نیروهای جانبی |
کاهش ۳۰٪ مقاومت سازه |
اگر پیمانکار شما این مدارک را بهصورت شفاف ارائه نمیکند، یعنی پروژه شما بدون ستون فنی در حال حرکت است.
۲) وعده قیمتهای غیرواقعی؛ ارزانترین گزینه همیشه گرانترین نتیجه را دارد
وقتی یک پیمانکار قیمت ساخت سوله را بهطور غیرعادی پایین اعلام میکند، معمولاً یکی از موارد زیر در پشت پرده قرار دارد:
- استفاده از فولاد نامرغوب
- کاهش ضخامت ورقها
- حذف بخشی از اتصالات ضروری
- اجرای ضعیف جوشکاری
- نبود نظارت مهندسی
مطالعات بازار ساختوساز صنعتی نشان میدهد پیمانکارانی که قیمت غیرواقعی ارائه میکنند، در ۷۷٪ پروژهها باعث افزایش هزینه نهایی میشوند؛ چرا؟ چون کارفرما مجبور به اصلاح یا بازسازی بخشهایی از سازه میشود که از ابتدا باید استاندارد اجرا میشدند.
۳) نداشتن نمونهکار معتبر؛ سابقه نامشخص یعنی ریسک بالا
اگر یک پیمانکار نتواند پروژههای اجرا شده، مشخصات کارفرماهای قبلی یا تصاویر واقعی از کارهای خود را ارائه دهد، باید نگران شد.
سوله و اسکلت فلزی قابل مقایسه با شغلهای تئوری نیستند؛ کیفیت فقط از طریق مشاهده پروژههای واقعی قابل قضاوت است.
پیمانکاران معتبر معمولاً:
- لیست پروژههای سالهای مختلف دارند
- عکسهای واقعی از مراحل ساخت ارائه میکنند
- امکان بازدید حضوری پروژه را فراهم میکنند
- اطلاعات دقیق کارفرماهای قبلی (نه فقط اسامی کلی) ارائه میدهند
نبود نمونهکار یعنی کارفرما باید بر پایه اعتماد «ناتمام» تصمیم بگیرد؛ چیزی که در پروژههای صنعتی خطر بزرگی محسوب میشود.
۴) نبود تیم مهندسی ثابت؛ پروژهای که فقط با استادکار پیش میرود
اجرای سوله بدون نظارت مهندسی مثل پرواز بدون کنترل است.
برخی پیمانکاران فقط یک تیم اجرایی دارند و فاقد تیم مهندسی مستقل هستند؛ این یعنی:
- محاسبات وزن سازه دقیق نیست
- نوع فولاد و اتصالات بر اساس تجربه و نه استاندارد انتخاب میشود
- پروژه مستندسازی اصولی ندارد
- اصلاحات لحظهای باعث افزایش هزینه میشود
گزارشهای سالانه صنعت ساختوساز نشان میدهد پروژههایی که بدون مهندس ناظر اجرا میشوند، ۳ برابر بیشتر دچار خطاهای ساختاری میشوند.
۵) تأخیرهای مکرر در تحویل؛ نشانه آشفتگی پشت پرده
اگر پیمانکار قبل از شروع پروژه وقتشناسی ندارد، در زمان اجرا نیز همین رفتار ادامه پیدا خواهد کرد.
تأخیرهای مکرر معمولاً نشانه یکی از مشکلات زیر است:
- نبود برنامه منظم تأمین مصالح
- کمبود نیروی متخصص
- مدیریت ضعیف کارگاه
- عدم تطابق زمانبندی با توان واقعی شرکت
- مشکلات مالی پنهان
در پروژههای صنعتی، هر روز تأخیر میتواند بین ۵ تا ۱۵ میلیون تومان هزینه غیرمستقیم (تعطیلی تولید، هزینه نگهداری کارگاه و...) ایجاد کند.
۶) نبود قرارداد شفاف؛ هر پروژهای که «سفید امضا» باشد پایان خوشی ندارد
قرارداد ساخت سوله باید شامل موارد زیر باشد:
- جزئیات فنی و محورهای مهندسی
- جدول زمانبندی
- شرایط پرداخت مرحلهای
- ضمانت حسن انجام کار
- مشخصات مصالح
- نحوه برخورد با تغییرات پروژه
اگر پیمانکار از شفافسازی این موارد طفره میرود، یعنی در ادامه پروژه قصد دارد تصمیمات را بدون چارچوب مشخص پیش ببرد؛ این موضوع در بسیاری از پروژهها باعث اختلافات حقوقی شده است.
بر اساس آمار اتحادیه سازههای فلزی، ۵۸٪ اختلافات حقوقی در پروژههای صنعتی ناشی از قراردادهای مبهم است.
۷) نبود شفافیت مالی؛ نشانهای که اغلب نادیده گرفته میشود
پیمانکاری که نتواند فاکتور رسمی، گردش مالی شفاف یا جزئیات هزینهها را ارائه دهد، ریسک جدی برای پروژه محسوب میشود.
عدم شفافیت مالی معمولاً نشانه:
- بدهیهای پنهان
- نبود ساختار حسابداری
- خرید مصالح نامشخص
- احتمال استفاده از مواد اولیه غیراستاندارد
استفاده از فولاد نامرغوب میتواند تا ۴۵٪ مقاومت سازه را کاهش دهد؛ موضوعی که گاهی تا سالها پنهان میماند و تنها در زمان زلزله، بارگذاری یا تغییر کاربری آشکار میشود.
چگونه یک پیمانکار مطمئن انتخاب کنیم؟
پاسخ کوتاه است:
با بررسی دقیق همین ۷ نشانه.
اما انتخاب یک پیمانکار قابل اعتماد، صرفاً انتخاب یک مجری برای ساخت یک سازه نیست؛ انتخاب یک شریک فنی و اقتصادی برای سالها آینده پروژه است. هر تصمیمی که در این مرحله گرفته میشود، میتواند به شکل مستقیم بر دوام سازه، ایمنی نیروهای انسانی، هزینههای آینده و حتی اعتبار صنعتی یک مجموعه اثر بگذارد. به همین دلیل، کارفرمایان باتجربه معمولاً فرایند انتخاب پیمانکار را بسیار جدیتر از مرحله اجرای پروژه دنبال میکنند.
اولین معیار، شفافیت فنی است. پیمانکار حرفهای در همان مرحله ابتدایی، تمام اطلاعات فنی شامل نقشههای سازهای، نوع اتصالات، جزئیات بارگذاری و مشخصات فولاد را به شکل شفاف ارائه میدهد. چنین رفتاری نشان میدهد شرکت برای کیفیت ساخت ارزش قائل است و چیزی برای پنهان کردن ندارد. در مقابل، پیمانکاری که تنها به توضیحات کلی و وعدههای غیرمستند بسنده میکند، عملاً کارفرما را وارد پروژهای با ریسک بالا میکند.
معیار دوم، ردپای پروژههای موفق است. پیمانکار مطمئن پروژههایی دارد که بتوان از آنها بازدید کرد، با کارفرمای قبلی صحبت کرد یا حداقل مستندات روند ساخت را مشاهده نمود. وجود پروژههای واقعی نهتنها کیفیت اجرا را ثابت میکند، بلکه نشان میدهد شرکت توان مدیریت پروژه در مقیاسهای مختلف را داشته است. نبود چنین مستنداتی معمولاً به معنای تجربه اندک، ساختار غیرحرفهای یا ضعف در سابقه اجرایی است.
سومین معیار، برنامهریزی قابل سنجش است. پیمانکار مطمئن زمانبندی دقیق ارائه میدهد؛ زمانبندیای که شامل مراحل، نقاط کنترل، زمان تهیه مواد اولیه، زمان مونتاژ و تاریخ تحویل است. وجود چنین ساختاری نشاندهنده بلوغ مدیریتی و توان پیشبینی چالشهای پروژه است. پروژههایی که با برنامهریزی ضعیف آغاز میشوند، معمولاً در نیمه راه با تأخیر، هزینههای اضافه و تغییرات ناخواسته مواجه خواهند شد.
از سوی دیگر، نوع مصالح مصرفی نیز یکی از مهمترین شاخصهای انتخاب پیمانکار است. شرکتی که کیفیت فولاد، استاندارد ورقها، فرآیند کنترل کیفیت جوش و نحوه تست مقاومت را شفاف اعلام میکند، در واقع مسئولیتپذیری خود را ثابت میکند. کارفرما باید بهخوبی بداند چه چیزی قرار است در سازه او بهکار برود، چرا انتخاب شده و مطابق چه استانداردی است.
در نهایت، تعهد سازمانی و پاسخگویی نقشی اساسی دارد. پیمانکار مطمئن تنها در مرحله مذاکره دقیق نیست؛ در زمان اجرا، بررسیهای دورهای، گزارشدهی مستمر و شفافیت مالی را نیز رعایت میکند. شرکتی که در ارتباطات دقیق و پاسخگو است، احتمالاً در تحویل پروژه نیز دقیق خواهد بود. در همین نقطه است که مجموعههایی مانند شرکت سازههای فلزی تاورلند نزد بسیاری از کارفرمایان صنعتی به عنوان الگوی حرفهای مطرح میشوند؛ زیرا کیفیت فنی، مدیریت پروژه و شفافیت را در کنار هم ارائه میکنند.
ارسال نظر