طلای سیاه؛ سرگردان میان عامل ژئوپلیتیک و تجارت

چشم انداز اقتصاد کلان خوب به نظر نمی رسد.

تحلیلگران و کارشناسان انرژی بر این باورند که هرچند نگرانی در خصوص جنگ تجاری بین آمریکا و چین و کاهش رشد اقتصاد جهانی بر نوسان بهای نفت تاثیرگذار بوده، اما شاید بیش از همه، توافق کاهش تولید نفت توسط کشورهای تولید کننده نفت (اوپک) و هم پیمانان آنها و نیز تحریم های ایالات متحده بر برخی از تولید کنندگان نفت باعث شد تا بهای نفت برنت که شاخص جهانی نفت است، ۲۹ درصد افزایش یابد.

تحلیلی در این زمینه به نقل از رویترز، حاکی است که اگرچه بواسطه این عوامل، طی این هفته بهای نفت تا مرز 70 دلار هر بشکه، خود را بالا کشید، اما تحلیلگران معتقدند تاثیر این تنش بر بازار نفت محدود است.

این در حالی است که همزمان، خالد الفاضل، وزیر نفت کویت، دیروز (دوشنبه، ششم خردادماه) اعلام کرد که با کاهش سطح ذخیره‌سازی نفت در جهان و استمرار رشد تقاضای آن، بازار نفت تا پایان سال جاری میلادی به توازن می‌رسد، اما این به معنای پایان مأموریت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیست.

با این همه، وی گفت که به دلیل نگرانی‌ها درباره تأثیر جنگ تجاری آمریکا و چین بر اقتصاد جهانی و همچنین به دلیل استمرار رشد تولید نفت شیل در آمریکا، همچنان ابهام‌هایی درباره رشد تقاضای نفت وجود داد.

وزیر نفت کویت گفت: امروز آشفتگی زیادی در بازار وجود دارد، به ویژه در رابطه با نگرانی‌های مربوط به عرضه؛ اما این وضعیت نمی تواند چندان دوام داشته باشد.

الفاضل همچنین به تحریم‌های بیشتر آمریکا علیه ونزوئلا، تنش‌های سیاسی در لیبی، رشد تولید نفت شیل در آمریکا و جنگ تجاری میان آمریکا و چین به عنوان دلایل نامشخص بودن دورنمای عرضه و تقاضای نفت اشاره کرد.

وی گفت: اگر به ذخیره‌سازی تجاری نفت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (OECD) بنگریم، فکر می‌کنم در مسیر درست هستیم؛ سطح ذخیره‌سازی در این کشورها به میانگین پنج سال اخیر نزدیک می‌شود و پایبندی بی‌سابقه اوپک و متحدانش (به توافق کاهش تولید نفت) در ماه آوریل امسال نقش مهمی داشته است.

وزیر نفت کویت افزود: با این همه ما همچنان کار زیادی داریم که باید انجام دهیم و باور دارم که بازار در نیمه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی و با نزدیک شدن به پایان این سال، به توازن می‌رسد.

الفاضل اعلام کرد انتظار می‌رود تقاضای فصلی نفت در چند ماه آینده افزایش یابد، زیرا تعطیلی پالایشگاه‌ها در نقاط مختلف جهان به دلیل عملیات نگهداری، پایان می‌یابد.

وی همچنین درباره احتمال افزایش تولید نفت (اوپک و متحدانش) در نیمه دوم سال جاری میلادی، گفت: همه گزینه‌ها روی میز هستند و این احتمال، بعید نیست.

وزیر نفت کویت گفت: بدون شک شما به یاد دارید که در ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ میلادی اوپک و متحدانش چه کردند و تصمیم گرفتند با افزایش تولید خود در زمانی که احتمال کمبود عرضه نفت در آن زمان زیاد شد، سطح پایبندی را از ۱۵۲ درصد به ۱۰۰ درصد کاهش دهند، بنابراین این مساله نیز محتمل است!

الفاضل همچنین اعلام کرد توافق همکاری بلند مدت اوپک، روسیه و دیگر تولیدکنندگان نفت غیر عضو اوپک، در دستور کار نشست بعدی اوپک و متحدانش در ماه ژوئن امسال خواهد بود.

جنگ تجاری؛ مؤثرترین عامل بر بازار نفت

در حال حاضر جنگ تجاری یکی از فعال‌ترین عوامل اثرگذار بر بازار نفت است؛ هرچند نگرانی بازار از دیگر عوامل نیز همچنان ادامه دارد.

در پی اثرگذاری این عامل، هر بشکه نفت خام آمریکا برای نخستین بار در طول دو ماه گذشته بازگشتی به محدوده کمتر از ۶۰ دلار هر بشکه داشت و نفت خام برنت نیز پس از تجربه قیمت ۷۴ دلار هر بشکه در طول حدود دو ماه گذشته، به ۶۹/ ۶۸ دلار در بشکه رسید.

نگرانی از کند شدن رشد جهانی اقتصاد در پی بالا گرفتن جنگ تعرفه‌ای، همواره به‌عنوان اهرمی برای فشار بر قیمت نفت شناخته می‌شود؛ زیرا در پی این اتفاق، تقاضا برای نفت خام به خصوص از سمت اقتصادهای نوظهور که در عین وابستگی به مصرف نفت اقتصادهای شکننده‌ای نیز دارند، با کاهش مواجه می‌شود.

بازار نفت در حال حاضر در حال تجربه این نگرانی از سمت عرضه است. این نگرانی در حالی بار دیگر در میان معامله‌گران شدت گرفته که دونالد ترامپ در میانه مذاکرات پکن-واشنگتن که رسیدن به یک صلح تجاری را هدف گرفته بود، با یک توییت ناگهانی اعلام کرد بر کالاهای وارداتی چین تعرفه بیشتری اعمال خواهد کرد.

در پی این تصمیم غافلگیرانه، آمریکا اخیرا تعرفه ۲۵۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی را از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش داد. همچنین اواسط هفته گذشته بود که شرکت مخابراتی هوآوی چین نیز در لیست سیاه ترامپ قرار گرفت تا این پیام به بازارهای جهانی مخابره شود که جنگ تجاری وارد مرحله‌ای تازه شده است.

واکنش چین نیز وضع تعرفه متقابل بر ۶۰ میلیارد دلار کالای آمریکایی بود. این اقدامات آینده مذاکرات تجاری را بیش از پیش تیره و تار کرده است تا آنجا که کارشناسان فکر نمی‌کنند با وجود این اقدامات، سطح مذاکرات به راحتی به نقطه‌ای بازگردد که اواخر آوریل قرار داشت.

از نگاه کارشناسان، اقدام اخیر آخرین اقدام این دو غول اقتصادی در مقابل یکدیگر نخواهد بود؛ زیرا اخیرا ترامپ اعلام کرده بر ۳۰۰ میلیارد دلار دیگر از کالاهای چینی تعرفه‌ای ۲۵ درصدی وضع خواهد کرد که به معنای در برگرفتن تمام سطح تجاری چین با آمریکا می‌شود. این اقدام قطعاً از سوی چین نیز بی‌پاسخ نخواهد ماند.