به خطر افتادن سلامت جامعه با کاهش اعتماد اجتماعی

مستقل آنلاین سرویس اجتماعی/ الهام صمدزاده

  با تغییر خرده فرهنگ ها و همچنین رنگ باختن برخی از ارزش ها و هنجارهای حاکم بر جامعه شاهد کاهش اعتماد اجتماعی در میان مردم و به خصوص جوانان و نوجوانان هستیم که این خود به یقین می تواند آثار و تبعات منفی گسترده ای را به دنبال داشته باشد تا جایی که بنا به گفته جامعه شناسان ادامه داشتن این رود زنگ خطری جدی برای سلامت جامعه خواهد بود.

گفتنی است که کاهش مشارکت اجتماعی خود ارتباط مستقیم و معناداری با رنگ باختن اعتماد اجتماعی دارد از این رو در شرایطی که مشارکت مردم در برنامه های عمومی یا خیرخواهانه کاهش پیدا می‌کند به یقین اعتماد نیز رنگ خواهد باخت که این مسئله می‌تواند زمینه ساز بروز آسیب‌های اجتماعی متعدد شود.

کاهش اعتماد اجتماعی شاخصه جامعه در حال گذار

شاید بتوان کاهش اعتماد اجتماعی را یکی از شاخصه های جامعه در حال گذار نام برد هرچند این مولفه هنوز به طور قطعی ثابت نشده است اما با توجه به شرایط جامعه در حال گذار، کاهش اعتماد اجتماعی در بسیاری از این جوامع به چشم می‌خورد. بنابراین کارشناسان معتقد هستند که برای کاهش آسیب های پیش روی این نوع جوامع باید اقدامات کارشناسی و برنامه ریزی شده مناسبی، اجرایی شود در غیر این صورت بروز این گونه آسیب ها امری بدیهی خواهد بود.

تعمیق فاصله طبقاتی عاملی برای کاهش اعتماد اجتماعی

به طور کلی باید در نظر داشت که بر اساس مطالعات میدانی صورت گرفته هرچه فاصله طبقاتی میان افراد جامعه افزایش پیدا کند به طور حتم اعتماد اجتماعی در آن جامعه نیز کاهش خواهد یافت از این رو در جوامعی که بنا به دلایل مختلف فاصله طبقاتی به طرز معناداری افزایش پیدا کرده است دیگر نمی توان در آن جامعه چندان شاهد اعتماد اجتماعی بود چراکه همواره بسیاری از افراد بر این باور هستند که حقوق آنها نادیده گرفته شده است و از هر فرصتی برای ابراز شکایت و نارضایتی خود استفاده می‌کنند. از این رو طبق گفته تحلیلگران در جوامعی که اعتماد اجتماعی رو به افول باشد اعتراضات مدنی افزایش پیدا خواهد کرد.

از سوی دیگر باید یادآور شد که یکی دیگر از آثار منفی کاهش اعتماد اجتماعی را می‌توان افزایش جرایم و تنش های اجتماعی مانند بالا رفتن آمار طلاق افزایش آمار معتادان و مواردی از این دست نام برد چرا که طبق تحقیقات به عمل آمده در جوامعی که اعتماد اجتماعی کاهش پیدا می کند میزان جرم نیز  به طرز قابل تاملی افزایش پیدا خواهد کرد از این رو بنا به گفته کارشناسان یکی از راهکارهای اصلی کاهش جرایم در جوامع را می‌توان افزایش اعتماد اجتماعی عنوان کرد.

نقش خانواده‌ها در کاهش اعتماد اجتماعی

باید در نظر داشت که رنگ بافتن خانواده خود ارتباط معناداری با کاهش اعتماد اجتماعی دارد چرا که در بسیاری از موارد مقوله اعتماد از سوی خانواده ها نهادینه می‌شود. بنابراین در جوامعی که خانواده از جایگاه مناسبی برخوردار نیست وقوع چنین پیامد های منفی چندان دور از انتظار نخواهد بود.

در پایان باید خاطر نشان کرد که همدلی و همراهی دولت یکی دیگر از مولفه های اصلی اعتماد اجتماعی است.بدین معنا که در جوامعی که دولت با مردم همسو و همدل باشد اعتماد اجتماعی نیز به طرز معناداری افزایش خواهد یافت.