نگاهی به زندگی و آثار همایون شجریان؛ پرچمدار تجربه‌های تازه در موسیقی سنتی ایران

همایون شجریان خواننده جوان موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی تلفیقی است. او همچنین آهنگساز و نوازنده تنبک و کمانچه نیز است.

همایون شجریان

سرویس فرهنگی مستقل‌آنلاین: همایون شجریان در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۴ در تهران و در خانواده‌ای اهل موسیقی به دنیا آمد. او پسر استاد محمدرضا شجریان خواننده نامدار موسیقی سنتی ایران است و از همان کودکی علاقه به موسیقی و استعدادی خداداد در او آشکار بود. همایون به پیشنهاد پدرش نزد ناصر فرهنگ‌فر به فراگیری تکنیک و شناخت ریتم که اساس موسیقی است پرداخت و چند سالی هم به آموختن موسیقی نزد جمشید محبی پرداخت.

در ده‌سالگی به همراه خواهرانش نزد پدرش محمدرضا جریان یادگیری آواز را آغاز کرد و تکنیک‌های آوازی و صداسازی را به‌صورت فشرده فراگرفت. سپس به هنرستان موسیقی رفت و ساز کمانچه را به‌عنوان ساز تخصصی خود انتخاب کرد و هم‌زمان به ادامه فراگیری آن نزد اردشیر کامکار و آشنایی با تار و سنتور پرداخت.

اواین حضور همایون شجریان روی صحنه

اولین حضور جدی او بر روی صحنه به سال 1370 بازمی‌گردد که در 16 سالگی در کنسرت‌های آمریکا، اروپا و ایران با نواختن تنبک پدرش را همراهی کرد؛ اما 8 سال از آن تاریخ طول کشید تا در کنسرت‌های پدر به هم‌خوانی با او بپردازد. اولین اثری که او در آن به حضور دارد کنسرت «یاد ایام» نام دارد که در آن همایون شجریان تنبک‌نوازی را بر عهده داشته است. همایون شجریان بعدها کنسرت‌های فراوانی را با بزرگان موسیقی اجرا کرده و آثار زیادی را به همراه آنان منتشر کرده است که می‌توان به آلبوم کنسرت‌های «بی تو بسر نمی‌شود» و «فریاد» اشاره کرد که هردو اثر در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ نامزد دریافت جایزه گرمی شدند.

همایون شجریان

همایون شجریان به‌عنوان آهنگساز

همایون شجریان به آهنگسازی برای سایر خوانندگان نیز پرداخته است. ازجمله، آهنگساز تصنیف «دل‌ستان» با مطلع «ای کاروان آهسته ران» برای «علیرضا افتخاری» در آلبوم «قصهٔ شمع» بوده است.

همایون شجریان به‌عنوان خواننده

خود او در مصاحبه‌ای شروع فعالیتش به‌عنوان خواننده را این‌چنین تعریف کرده است: «قبل از اینکه به سن بلوغ برسم، در جمع خانواده کلاس‌های موسیقی داشتیم. من و همه خواهرها بودیم، هر سه خواهرم. از این میان من و مژگان جدی‌تر کار را پیگیری کردیم. تا اینکه در کنسرتی پدر سرماخورده بودند و من پیشنهاد کردم که می‌توانم شما را همراهی کنم تا این کنسرت را کنسل نکنید و کمتر از صدای خودتان استفاده کنید. جاهایی از آن را به من بسپارید تا زمانی که به صدایتان احتیاج دارید سرحال‌تر باشد. بابا به‌طورجدی می‌خواستند کنسرت را لغو کنند و چون کنسرت مهمی هم بود برای بزرگداشت گوته در آلمان، ایشان از پیشنهاد من خیلی جا خوردند و پرسیدند مگر شما آمادگی‌اش را داری؟ مگر کارها را بلدی؟ پاسخ دادم که در جلسات تمرین که با هم داریم و تمرین می‌کنیم همه خط‌های شما را من حفظ کرده‌ام. ایشان گفتند در تمرین بعدی بخوان تا ببینم چطور است. تمرین بعدی را خواندم و دیدم بابا خیلی با لبخند رضایت گفتند همین کار را می‌کنیم. تعیین می‌کنم کجاها را شما بخوانی و کجاها را خودم که دونفری باهم کنسرت را اداره کنیم.»

سرآغاز اجرای کنسرت‌ها و آلبوم‌های مستقل او «نسیم وصل» بود که خوانندگی آن را به‌تنهایی به عهده داشت و با آهنگ‌سازی محمدجواد ضرابیان برعهده داشت در سال ۱۳۸۲ منتشر شد.

وی پس‌ازآن در سال ۱۳۸۳ دو آلبوم شوق دوست و ناشکیبا را منتشر کرد و در سال ۱۳۸۴ نقش خیال را به آهنگ‌سازی علی قمصری آهنگساز جوان به بازار موسیقی عرضه کرد که با استقبال فراوانی روبرو شد. پس‌ازآن در مهرماه ۱۳۸۵ آلبوم «با ستاره‌ها» را که حاصل همکاری دوباره او با محمدجواد ضرابیان است. به بازار عرضه کرد.

صدای پخته و درعین‌حال با شباهت به پدرش او را در مسیر موفقیت قرار داد. او در سال ۱۳۸۷ دو آلبوم «قیژک کولی» و «خورشید» آرزو را با همکاری گروه دستان منتشر کرد. سپس «آب، نان، آواز» را به آهنگسازی علی قمصری در سال ۱۳۸۸ و آلبوم «شب جدایی» را در سال ۱۳۸۹ منتشر کرد. بعد در سال ۱۳۹۰ دو آلبوم «شوق‌نامه» و «ای جان جان بی‌من مرو» را به بازار موسیقی عرضه کرد. آلبوم شوق‌نامه بازخوانی تصانیفی منسوب به عبدالقادر مراغه‌ای است که حاصل ۴ سال تلاش گروهی به سرپرستی محمدرضا درویشی است.

همایون شجریان و کیخسرو پورناطری

همایون شجریان و تجربه‌های تازه

او در سال‌های اخیر سبک‌های متفاوتی را تجربه کرده. از موسیقی سنتی تا سبکی که تلفیقی است میان چند سبک. خودش دراین‌باره می‌گوید: همایون شجریان: «موسیقی صرفاً سنتی برای من مثل آب خوردن است، آب خوردن از این حیث که از بچگی آن‌قدر با آن انس داشته‌ام و با آن بزرگ شده‌ام که الان با چشم‌بسته می‌دانیم که چه چیز آن کجاست. اینکه آدم بخواهد وارد تجربیات جدید شود و این دغدغه را داشته باشد که آیا نسل امروز که جوان است، با حجم عظیمی از موسیقی‌های جدید و این تغییرات فراوان، آیا من به‌عنوان همایون شجریان با موسیقی ۲۰ سال پیش جایی نزد آن‌ها دارم؟ آیا اگر روی موسیقی ۲۰ سال پیش پافشاری کنم، معنایش این نیست که من این موسیقی را فنا کرده‌ام و آن‌وقت فقط می‌رود روی طاقچه‌ها. صرفاً به‌عنوان یک‌چیز موزه‌ای از آن یاد شود؟ یا اینکه من بیایم از توانایی خودم، از سلیقه خودم، دوستانم، همکاران، آهنگسازهای خلاق استفاده کنم و نوع موسیقی را تغییر بدهم و آن را به شکلی درآورم که هم خودم آن را دوست دارم، چون به‌هرحال خود من هم نسبت به ۲۰ سال پیش تغییر کرده‌ام، هم‌نسل امروز می‌تواند با آن رابطه برقرار کند، جذب آن شود و بگوید موسیقی ایرانی یعنی این. ببینید یکی هنوز هست که در موسیقی جدید تحریر(چهچه در آواز) می‌زند. اگر بخواهیم روی روش صرفاً سنتی پافشاری کنیم این موسیقی گم می‌شود. نسلی مثل نسل پدر من یا استاد مشکاتیان، استاد علیزاده و کسانی که در آن دوره بودند چون موسیقی زمانه‌ی خودشان را ارائه می‌دادند کار باارزشی ارائه کردند و مردم آن را پذیرفتند. اگر مردم نباشند، واقعاً موسیقی به چه دردی می‌خورد؟ اصلاً موسیقی به چه درد می‌خورد اگر شنونده‌ای برایش نباشد. خارج از هر نوع دسته‌بندی در موسیقی و فکر کردن به آن، اولویت برای من این است که موسیقی که اجرا می‌کنم به درد جامعه امروز من بخورد. من باید تلاش کنم، از همه چیزهایی که در توانم هست و یاد گرفته‌ام استفاده کنم و فرم جدیدی را امتحان کنم و ببینم جامعه آن را دوست دارد یا نه؟ بدون اینکه بخواهم فکر کنم آیا این موسیقی درآمد بیشتری دارد یا الان این موسیقی محبوبیت بیشتری برای من ایجاد می‌کند؛ و بدون اینکه فکر کنم الان این موسیقی من را در فلان جایگاه می‌نشاند یا به‌عنوان یک آدم اهل فرهنگ معرفی می‌کند یا به‌عنوان یک آدم سیاسی مطرح می‌کند. بدون اینکه به این چیزها فکر کنم فقط باید در درجه اول بر اساس نیازهای خودم، دغدغه‌های خودم و اینکه این موسیقی باید به‌هرحال به درد جامعه بخورد، عمل کنم.»

همایون شجریان و پدر
عنواهمایون شجریان و پدر

زندگی شخصی و خانوادگی همایون شجریان

همایون شجریان فرزند دوم استاد آواز ایران محمدرضا شجریان است. او یک خواهر تنی بنام مژگان و یک برادر ناتنی بنام رایان دارد. نام مادر همایون و همسر اول محمدرضا شجریان فرخنده گل‌افشان است

همایون شجریان سال‌هاست ازدواج کرده و یک دختر بنام یاسمین دارد.

آثار همایون شجریان

آلبوم‌ها

نام آلبوم

سال انتشار

آهنگساز

نوازنده/گروه

خواننده

ناشر

توضیحات

قاصدک

۱۳۷۳

پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان، همایون شجریان

محمدرضا شجریان

 

 

به‌صورت رسمی منتشر نشد.

یاد ایام

۱۳۷۴

 

 

داریوش پیرنیاکان، جمشید عندلیبی، همایون شجریان

محمدرضا شجریان

دل آواز

اجرا کنسرت سال ۱۳۷۱ آمریکا، همایون شجریان نوازنده تنبک.

شب وصل

۱۳۷۶

 

 

داریوش طلایی، سعید فرجپوری، همایون شجریان

محمدرضا شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک.

معمای هستی

۱۳۷۶

محمدرضا لطفی

محمدرضا لطفی، عبدالنقی افشارنیا، همایون شجریان

محمدرضا شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک.

آهنگ وفا

۱۳۷۸

 

 

گروه آوا

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک و کمانچه آلتو.

زمستان است

۱۳۷۹

 

 

حسین علیزاده، کیهان کلهر، همایون شجریان

محمدرضا شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک.

بی تو بسر نمی‌شود

۱۳۸۱

 

 

حسین علیزاده، کیهان کلهر، همایون شجریان

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک و آواز.

فریاد

۱۳۸۱

 

 

حسین علیزاده، کیهان کلهر، همایون شجریان

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک و آواز.

نسیم وصل

۱۳۸۲

محمدجواد ضرابیان

-

tick

دل آواز

 

 

ناشکیبا

۱۳۸۳

اردشیر کامکار

-

tick

دل آواز

 

 

شوق دوست

۱۳۸۳

محمدجواد ضرابیان

-

tick

دل آواز

 

 

نقش خیال

۱۳۸۴

علی قمصری

-

tick

 

دل آواز

 

 

با ستاره‌ها

۱۳۸۵

محمدجواد ضرابیان

-

tick

 

دل آواز

 

 

ساز خاموش

۱۳۸۶

حسین علیزاده

حسین علیزاده، کیهان کلهر، همایون شجریان

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک و آواز..

سرود مهر

۱۳۸۶

حسین علیزاده

حسین علیزاده، کیهان کلهر، همایون شجریان

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک و آواز.

غوغای عشق‌بازان

۱۳۸۶

سعید فرج‌پوری

گروه آوا

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

در دستگاه شور و افشاری.

کنسرت محمدرضا شجریان و گروه آوا

۱۳۸۷

 

 

گروه آوا

محمدرضا شجریان، همایون شجریان

دل آواز

آلبوم تصویری (کنسرت) شامل دو بخش: در بخش اول که سخن عشق نام دارد قطعاتی از ساخته‌های محمدرضا شجریان و مجید درخشانی بر اساس اشعاری از سعدی اجرا شده‌است و بخش دوم در قالب آلبوم استودیویی غوغای عشق‌بازان انتشار یافته‌است.

قیژک کولی

۱۳۸۷

حمید متبسم

-

 

 

دل آواز به‌همراه گروه دستان

 

 

خورشید آرزو

۱۳۸۷

سعید فرجپوری

-

 

 

دل آواز

به‌همراه گروه دستان

آه باران

۱۳۸۸

 

 

فرهنگ شریف، فخری ملک‌پور، همایون شجریان

محمدرضا شجریان

دل آواز

همایون شجریان نوازنده تنبک.

آب، نان، آواز

۱۳۸۸

علی قمصری

-

 

 

دل آواز

 

 

شب جدایی

۱۳۸۹

-

-

 

 

دل آواز

تنظیم: مزدا انصاری

سه نوایی

 

 

شهرام میرجلالی

شهرام میرجلالی، همایون شجریان، سعید رودباری

-

 

 

همایون شجریان نوازنده تنبک.

آسمانی

۱۳۹۰

شهرام میرجلالی

شهرام میرجلالی، همایون شجریان

-

حوزه هنری

همایون شجریان نوازنده تنبک.

شوق نامه

۱۳۹۰

محمدرضا درویشی

گروه عبدالقادر مراغی

 

 

آوای باربد

به‌همراه گروه عبدالقادر مراغی

ای جان جان بی‌من مرو

۱۳۹۰

سعید فرجپوری

-

tick

دل آواز

به‌همراه گروه دستان

سیمرغ

۱۳۹۱

حمید متبسم

-

 

tick

 

نقطه تعریف

آلبوم استودیویی بر اساس اشعار شاهنامه فردوسی

کنسرت سیمرغ

۱۳۹۱

حمید متبسم

-

 

tick

 

نقطه تعریف

آلبوم تصویری مربوط به اجرای زنده آلبوم سیمرغ

چه آتش‌ها

۱۳۹۲

علی قمصری

-

 

 

دل آواز

 

 

نه فرشته‌ام نه شیطان

۱۳۹۲

طهمورث پورناظری

-

tick

ایران گام

 

 

آلبوم مشترک با علیرضاقربانی 

۱۳۹۳

مهیار علیزاده

منتشرنشده

tick

 

 

یک آلبوم مشترک با آهنگسازی مهیار علیزاده

 

 

آرایش غلیظ

۱۳۹۳

سهراب پورناظری

-

 

 

ایران گام

موسیقی فیلم آرایش غلیظ

مستور و مست

۱۳۹۳

ژانو باغومیان

-

tick

هنر پارسه

 

 

خداوندان اسرار

۱۳۹۴

سهراب پورناظری

-

 

tick

ایران گام

 

 

خداوندان اسرار (تصویری)

۱۳۹۵

سهراب پورناظری

 

 

 

tick

ایران گام

بخش اول کنسرت آیینه‌ها

رگ خواب

۱۳۹۵

سهراب پورناظری

 

 

tick

هنر شهر

موسیقی فیلم (رگ خواب- حمید نعمت‌الله) همراه با دکلمه حمید نعمت‌الله

موسیقی نمایش سی

۱۳۹۶

سهراب پورناظری

 

 

 

 

 

 

 

 

امشب کنار غزل‌های من بخواب

۱۳۹۶

فردین خلعتبری

پدرام فریوسفی، پانیذ فریوسفی، پریسا پیرزاده، آتنا اشتیاقی، کاوه صالحی، مهیار طریحی، آیین مشکاتیان، بهنام ابوالقاسم

tick

آوای باربد

اشعار از افشین یداللهی

 

آیا این خبر مفید بود؟

ارسال نظر

یادداشت

آخرین اخبار

پربازدید ها