روز ۲۱ تیرماه روز بدون پلاستیک

حسین عبیری گلپایگانی

فعال محیط زیست

چند سالی است که روز 21 تیرماه به نام  "روز بدون کیسه پلاستیک" نام‌گذاری شده است و بنده به عنوان یک فعال محیط زیست اعتقاد دارم که اثرات تخریبی کیسه‌های نایلکسی از همه مواد پلاستیکی یکبار مصرف بیشتر و خطرناک تر است. دلیل آن این است که وقتی  کیسه‌های پلاستیکی در طبیعت رها می‌شوند به علت سبکی و شکل خاص آن‌ها، با سرعت باد حرکت می‌کنند و سریع به مراتع، بیابان‌ها و یا جنگل‌ها و در ادامه به رودخانه‌ها و دریاها می‌رسند. از طرفی اگر روی زمین بیفتند مساحت زیادی از زمین کشاورزی را اشغال می‌کنند و یا اگر حیوانات، پرنده‌ها و یا آبزیان در کیسه‌های پلاستیکی گرفتار شوند به علت استحکام کیسه‌ها مرگ موجودات زنده حتمی است.

با توجه به تجربه بیش از دو دهه فعالیت‌های زیست محیطی‌ام که بخشی زیادی از آن صرف پیگیری جهت "حذف و کاهش مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی" شده، اعتقاد دارم برای کاهش مصرف کیسه‌های نایلکسی باید نهادهای حاکمیتی شامل قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه و خود مردم همگام با هم برای کاهش ظروف یکبار مصرف پلاستیکی تلاش کنند اما بخش اصلی آن بر دوش نهادهای حاکمیتی مانند مجلس (برای تهیه قوانین)، دولت (برای اجرایی شدن قوانین) و قوه قضاییه که نظارت بر اجرای درست قوانین باشد تا به کاهش استفاده از این مواد کمک کنند و از طرفی باید از خودمان (به عنوان شهروند مسئولیت پذیر) شروع کنیم. حال خواهید پرسید چگونه؟

الف – ما برای خرید روزانه خودمان باید برنامه ریزی داشته باشیم، یعنی نسبت به نیاز خانوار مواد خوراکی و خرید وسایل زندگیمان تهیه کنیم، پیش از خرید با خود زنبیل و یا کیسه‌های پارچه‌ای به مقدار کافی به همراه داشته باشیم و به تعارف فروشنده نسبت به دادن کیسه پلاستیکی با جمله "من به کیسه پلاستیکی احتیاجی ندارم" از او تشکر کنیم.

ب- اگر در هنگام خرید ناچار به استفاده از کیسه پلاستیکی هستیم چند نوع میوه و یا مواد خوراکی را در یک کیسه پلاستیکی جای دهیم. (کاهش تعداد کیسه پلاستیکی در هر خرید)

ج- اگر در زمان خرید مجبور شدیم از کیسه پلاستیکی استفاده کنیم از کیسه‌های پلاستیکی با استحکام استفاده شود که در مراحل بعدی خرید هم بتوانیم از همان کیسه‌ها برای چند بار استفاده کنیم.

یک آمار ساده:

بنا بر یک آمار اگر هر خانواده ایرانی روزانه برای خرید خود از سه عدد کیسه پلاستیکی استفاده کند و ما در ایران حدود ۲۰ میلیون خانوار داشته باشیم، روزانه حدود ۶۰ میلیون، ماهانه یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون و سالانه بیش از ۲۱ میلیارد کیسه پلاستیکی در کشور مصرف می‌شود. 

سخن نهایی 

کاهش محصول پلاستیکی یکبار مصرف= جان بخشیدن به یک جاندار