«قرنطینه» با چراغ خاموش

 مستقل‌آنلاین، گروه سیاسی ، هرمز شریفیان /

 وقتی زمزمه‌های شیوع بیماری کرونا  در ایران به‌گوش رسید، مسئولان جمهوری اسلامی مطابق معمول در رویارویی با بحران‌ها، پنهان کردن مطلق آن پرداختند و وجود بیماران مبتلا به این ویروس در ایران را از بیخ و بن تکذیب کردند. پس از حتمی شدن وجود مبتلایان به این ویروس در ایران و وقتی که دیگر راهی برای کتمان آن وجود نداشت آرام آرام خبر رسید که نه‌تنها مردم بلکه همان مسئولانی که شیوع ویروس کرونا را تکذیب می‌کردند، خود به این ویروس آلوده شده‌اند. پس از این، کارشناسان حوزه پزشکی و سلامت عنوان کردند که باید شهرهای پرخطر از جمله قم که کانون این ویروس بوده‌اند به قرنطینه بروند که باز برخی از مسئولان به مخالفت برخاسته و قرنطینه را روشی منسوخ و قدیمی دانستند که در دوران مدرن دیگر کارآیی ندارد. این درحالی بود که کشور چین به‌عنوان کانون این بیماری در جهان و ایتالیا به‌عنوان کانون کرونا در اروپا دست به قرنطینه‌ی شهرهای کانونی خود زدند و با این کار و طبق آمارهای منتشره توانستند تا حدود زیادی جلوی انتشار سریع این ویروس را گرفته و آن را کنترل کنند. در ایران اما موضوع قرنطینه به‌عنوان یک بحران این بار نه با کتمان که با مخالفت همراه ‌شد تا جایی که شخص رئیس جمهور نیز در این خصوص به اظهارنظر پرداخت و قرنطینه را در حوزه اجرا دارای مشکلاتی عنوان کرد که نباید به آن پرداخته شود. به‌راستی چرا مسئولان جمهوری اسلامی عزم آن را ندارند برای یک بار هم که شده آن هم در مواقع بحران از قبیل همین شیوع بیماری‌های واگیردار، سیل، زلزله و سایر بلایای طبیعی از تجارب سایر کشورهای جهان استفاده کنند؟

این درست است که در چنین مواقعی نباید به سوی راه‌کارهایی رفت که به وحشت و تشویش همگانی جامعه دامن زده شود اما در عین حال باید این آگاهی به مردم داده شود که در صورت رعایت نکردن نکات پیشگیرانه ممکن است دامنه این بحران آنچنان گسترده شود که دیگر نتوان با آن مقابله کرد و آنگاه آنچه رخ می‌دهد یک فاجعه ملی است که ممکن است اثرات زیان‌بار آن تا چندین نسل، ذهن مردم را دچار تشویش و اضطراب کند، مانند «سال وبایی» در دوران قاجار که یکی از خوفناک‌ترین خاطراتی بود که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای نوه‌ها و نتیجه‌های خود تعریف می‌کردند. شاید همین آگاهی ندادن و جدی نگرفتن بحران کرونا در روزهای نخست بوده که باعث شده برخی از هموطنان هنوز شدت خطر را درنیابند تا آنجا که برخی بی هیچ احتیاطی کماکان بدون تجهزات اولیه در مکان‌های عمومی حضور می‌یابند و مانند شرایط عادی رفتار می‌کنند درحالیکه خطر مهلکی پیش روی‌شان قرار دارد.

شاید برای همین است که بخشی از مسئولیت مبارزه با ویروس کرونا به ستاد کل نیروهای مسلح سپرده شده است و گویا مسئولان بالاخره دریافتند که باید محدودیت‌هایی خاص برای مبارزه با این ویروس در نظر گرفته شود که اجرای آن تنها از نیروهای مسلح ساخته است و به‌نظر می‌رسد مجموعه این محدودیت‌ها همان اجرای طرح قرنطینه اما به‌زبان و با واژگانی دیگر است. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی روز جمعه گفت که برای مقابله با شیوع ویروس کرونا، در ۲۴ ساعت آینده «روال خلوت کردن فروشگاه‌ها، خیابان‌ها و جاده‌ها» انجام می‌شود. «سرلشکرمحمد باقری» که روز پنج‌شنبه ۲۲ اسفند با حکم رهبری مسئول سازماندهی یک «قرارگاه بهداشتی و درمانی» با مشارکت نیروهای مسلح شد ادامه داد که این تصمیم تازه به همراه وزارت کشور اجرایی می‌شود. خبرگزاری «ایرنا» که گزارش اولین نشست خبری باقری را روز جمعه، ۲۳ اسفند، منتشر کرد نام این قرارگاه جدید را «قرارگاه بهداشتی درمانی امام رضا(ع)» معرفی کرد. احتمال می‌رود که این تصمیم تازه به معنای اعمال قرنطینه برخی شهرهای درگیر کرونا است، زیرا در روزهای گذشته درخواست‌ برای قرنطینه کردن برخی شهرها مانند مشهد  افزایش یافته است. پیش‌تر «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور و «سعید نمکی»، وزیر بهداشت ایران که دو عضو ارشد ستاد مبارزه با کرونا هستند، بارها مخالفت خود را با قرنطینه کردن شهرها اعلام کرده‌اند. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران روز جمعه اضافه کرد که قرار است با توجه به کمبود و خستگی کادر درمانی، افراد بسیجی و داوطلب «دوره یک هفته‌ای آموزش» ببیند و به کمک پرستاران بروند. او از تامین هزار مرکز درمانی سیار و ثابت، اختصاص چهار هزار تخت برای ایجاد استراحت‌گاه‌های قبل و بعد از بیمارستان و تامین ماسک و لباس به‌عنوان دیگر برنامه‌های این قرارگاه نام برد. باقری همچنین از راه‌اندازی یک سامانه نرم‌افزاری توسط وزارت بهداشت و سازمان بسیج خبر داد و گفت در طول هفت تا ده روز آینده، «تمام مردم ایران» به صورت تلفنی یا حضوری «مورد رصد قرار خواهند گرفت». رهبر انقلاب در حکم خود با طرح این فرضیه که ممکن است شیوع کرونا یک «حمله بیولوژیک» باشد، از رئیس ستاد کل نیروهای مسلح خواسته بود که فعالیت‌های این قرارگاه به‌عنوان یک «رزمایش دفاع بیولوژیک» تلقی شود. با این حال، محمد باقری در نشست خبری خود اشاره‌ای به جنگ یا دفاع بیولوژیکی نکرد و تنها گفت که انتظار رهبری این بوده که «راه‌های اساسی برای جلوگیری از شیوع بیشتر این بیماری اتخاذ شود». پیش از شکل‌گیری این قرارگاه، ستاد ملی مبارزه با کرونا به ریاست وزیر بهداشت ایران مسئول اصلی مقابله با شیوع کرونا در ایران بود. با این حال در روزهای گذشته با افزایش انتقادات از عملکرد این ستاد، حسن روحانی، در جلسات آن حضور پیدا کرد و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران هم به‌عنوان یک عضو ستاد کلی مبارزه با کرونا در جلسات حضور داشت.