قانون اخذ مالیات از خانه خالی سیاست درستی نیست

مستقل آنلاین/سارا حامدی- چهار سال از تصویب قانون دریافت مالیات از خانه های به منظور مبارزه با احتکار مسکن و کاهش قیمت مسکن با تمام مخالفینی که داشت می گذرد اما تا امروز خبری از اجرای آن نیست؛این در حالی است که علی لاریجانی امروز در مجلس شورای اسلامی تاکید کرده است که باید  مالیات سنگین برای خانه‌های خالی وضع شود.

 اما نحوه ریافت مالیات از خانه های خالی چگونه است؟

نمایندگان  مجلس شورای  اسلامی در سال 94 با تصویب ماده ۵۴ لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، نحوه تعیین مالیات واحدهای خالی مسکونی را مشخص کردند. بر این اساس مقرر شد واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان به عنوان واحد خالی شناسایی می‌شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات بر اجاره شوند. این مصوبه می‌افزاید: در سال دوم، یک دوم مالیات متعلقه، در سال سوم، برابر مالیات متعلقه و سال چهارم به بعد، یک و نیم برابر مالیات متعلقه، مالیات مشمول واحدهای خالی مسکونی خواهد شد.

براساس قانون مالیات بر خانه‌های خالی، اگر ملکی از سال دوم خالی باشد مالک باید ۵۰ درصد مالیات مشخص شده را بپردازد. این میزان در سال سوم معادل ۱۰۰ درصد و در سال چهارم برابر ۱۵۰ درصد مالیات اجاره خواهد بود. همچنین در زمینه تعیین ارزش معامله‌های ملکی و مالیات بندی، بازنگری‌هایی صورت گرفته به شکلی که این مالیات پس از ۱۰ سال به ۲۰ درصد میانگین قیمت روز املاک می‌رسد.

این طرح در حالی 4 سال پیش به تصویب نمایندگان مجلس رسید که بسیای از کارشناسان حوزه مسکن معتقدند  پیچیده بودن فرآیندهای آن و آماده نشدن سامانه ملی املاک و اسکان کشور از سوی وزارت راه و شهرسازی که باید به عنوان زیرساخت اطلاعاتی از سوی دستگاه متولی اخذ مالیات سازمان امور مالیاتی مورد استفاده قرار گیرد، این قانون اجرایی نشده است.

بر اساس قانون، طراحی و ایجاد سامانه ملی املاک و اسکان کشور به وزارت راه و شهرسازی واگذار شده که این وزارت خانه باید با همکاری تعداد زیادی دستگاه مرتبط مانند سازمان ثبت اسناد و املاک، سازمان ثبت احوال، شرکت پست، کاداستر، اماکن ناجا و ... اطلاعات مربوط به اسکان را در سامانه املاک و اسکان وارد کند که به نظر می‌رسد، اجرای این کار بسیار مشکل باشد.

فعالان حوزه مسکن معتقدند با توجه به آنچه قانون در مورد سامانه ملی املاک و اسکان پیش بینی کرده، تهیه موارد مذکور برای محتوای سامانه بسیار مشکل است که در نتیجه راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان و اجرای قانون تا پایان امسال را دور از دسترس کرده است.

مخالفان دریافت مالیات بر خانه های خالی

همان زمان مخالفان این طرح عقیده اعلام کردند از آنجایی که دولت در شناسایی کامل مسکن‌های خالی از سکنه توفیق چندانی نداشته و شناسایی آن‌ها برای دولت هزینه سنگینی به دنبال خواهد داشت.

 مخالفان قانون دریافت مالیات از خانه های خالی برای اثبات ادعای خود به تجربه ناموفق دولت برای اعلام شماره تماسی در شناسایی خانه‌های خالی از سکنه از سوی شهروندان اشاره کرده  و آن را طرحی شکست خورده دانستند.

همچنین مخالفان این قانون همان سال 94 اعلام کردند ، دریافت مالیات از خانه‌های خالی ازسکنه به بازار شوک شدیدی وارد می کند که این امر نه فقط سبب افزایش قیمت مسکن در سطحی وسیع می‌شود، بلکه افت اشتغال و سردرگمی در صنعت ساختمان را نیز به همراه خواهد داشت.

یک کارشناس مسکن در گفت ‌و گو با مستقل آنلاین در خصوص دریافت مالیات از خانه های خالی با اشاره به اینکه افزایش تعداد خانه های خالی به دلیل تفاوت قیمت ساخت و فروش در یک بازه زمانی در دوره رکود بازار مسکن بوده است گفت: طبیعی است که در چنین شرایط گپ و فاصله ای بین میزان خرید و فروش مسکن به وجود می آید.

وی در خصوص قانون دریافت مالیات از خانه های خالی نیز توضیح داد: اجرای این قانون به طور موقت می تواند  بر روی قیمت خانه ها در بازار مسکن تاثیر بگذارد اما به طور کلی سیاست درست و مناسبی برای تولید مسکن  نیست.

میرعمادی در خصوص تاثیر منفی  این قانون بر بازار مسکن گفت: اجرای این قانون رکودی در سرمایه گذاری حوزه مسکن ایجاد می کند در صورتی که لازم است برای جبران نیازی که در جامعه برای تامین مسکن وجود دارد سرمایه گذاران و انبوه‌سازان را به ساخت تشویق کرد.

وی افزود: حتی اگر خانه های خالی نیز در کشور وجد داشته باشد با ساخته شدن بیشتر خانه ها مردم می توانند در مناطق مختلف به دنبال خانه مورد نظر خود بگردند زیرا در این صورت است که حق انتخاب آنها بیشتر می شود.

میرعمادی ادامه داد: همانطور که پیش تر اشاره شد افزایش تعداد خانه های خالی به دلیل افزایش هزینه های ساخت مسکن بود به طوری که سازنده مجبور خانه را با قیمت بیشتر بسازد اما با قیمت پایین‌تری نسبت به هزینه تمام شده به روش برساند که همین امر موجب شد دیگر تمایلی برای فروش خانه های ساخته شده بین سازندگان  ر دوره رکود نباشد.

این کارشناس حوزه مسکن تصریح کرد: از سوی دیگری اتفاقاتی که در بازار سرمایه می افتد (مانند افزایش نرخ ارز و طلا) و شرایط سیاسی نیز بر بازار مسکن نیز مانند تمامی بازارها اثر می گذارد که البته با گذشت زمان بار دیگر قیمت‌ها کاهش میابد.

ابولحسن عمادی تاکید کرد: به دلیل وجود نوسان در بازار است که بسیاری از شسازندگان و مالکان خانه ترجیح می دهند تا ابتدا بازار به شرایط عادی بازگردد و سپس نسبت به فروش خانه های خود اقدام کنند.

 این کارشناس مسکن افزود: سال گذشته مالکان و سازندگان خانه در کشور مجبور شدند علی رغم بالا بودن هزینه ساخت، خانه های  خود را با قیمت بسیار پایین تری به فروش برسانند و همین موجب شد تا بسیاری از آنها ضرر کرده و حتی از بازار کناره‌گیری کنند.اما امسال قیمت ها بالاتر رفته است.

وی تصریح کرد: نوسان های موجود در بازار موجب می شود تا سازنده و یا حتی خریدار اقدام به فروش و یا خرید ملک کنند؛ چون در شرایطی که بازار ثبات نداشته باشد حتی مردم نیز به عنوان خریدار خانه تمایل کمتری برای خرید خانه نشان خواهند داد.

ابوالحسن میرعمادی با اشاره به اینکه اگر قیمت خانه را با 10 سال پیش مقایسه کنیم متوجه می شویم که در5-4 سال گذشته نیز قیمت خانه با قیمت سال گذشته یکی بود و این موضوع طبیعی نیست گفت: لابرم است تا بخش مسکن از حالت پلکانی و رکود خارج شود به طوری که قیمت مسکن منحنی با شیب ملایم را ایجاد کند.

میرعمادی ادامه داد: ایجاد این منحنی و ثبات در بازار مسکن نیاز  به ثبات اقتصادی و اجتماعی دارد و چیزی نیست که بتوان به طور جداگانه در مورد آن تصمیم گیری کرد.