اقتصادی که نباید مافیایی می‌شد

اقتصاد ایران چگونه «مافیایی» شد؟

چند هفته پیش، مرکز پژوهش‌های مجلس، از افت «موجودی سرمایه» برای سومین سال پیاپی در اقتصاد ایران خبر داد. اما افت متوالی نرخ تشکیل سرمایه به کجا ختم می‌شود؟

بر این اساس، در ۳ سال پیاپی (سال‌های ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰) «میزان استهلاک سرمایه» از «میزان تشکیل سرمایه» در اقتصاد ایران سبقت گرفته و رشد موجودی سرمایه منفی گزارش شده است.

منفی‌ شدن «نرخ تشکیل سرمایه» (آن هم برای سومین سال پیاپی)، با «فرار سرمایه» از اقتصاد ایران همبستگی دارد: سرمایه‌گذار وضعیت کنونیِ اقتصاد را می‌بیند، برآوردی از نرخ بازگشت سرمایه در آینده به دست می‌آورد و وقتی به این نتیجه می‌رسد که سرمایه‌اش در اقتصاد ایران بازدهی نخواهد داشت، سرمایه را از کشور خارج می‌کند. نتیجه، افت «نرخ تشکیل سرمایه» خواهد بود. به بیان ساده، منظور این است که سرمایه به قصد انتفاع در آینده، در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری شود.

اما وقتی «نرخ تشکیل سرمایه» منفی می‌شود، یعنی در قیاس با میزان سرمایه‌گذاری در بازه زمانی قبلی (مثلا سال گذشته) امروز سرمایه‌گذاری کمتری در اقتصاد صورت گرفته است. به این ترتیب، با در نظر گرفتنِ استهلاک سرمایه‌گذاری‌های قبلی، سال آینده سرمایه کمتری برای تولید کالا و ارائه خدمات در مقایسه با سال جاری در دسترس است.

نتیجه هم واضح است: همپایِ رشد نقدینگی، تولید کالا و ارائه خدمات رشد نکرده و حتی منفی شده، بنابراین، تورم اوج خواهد گرفت.|تجارت‌نیوز