دیپلماسیِ تناقضِ ترامپ

‌به دنبال پاسخ پدافند هوایی جمهوری اسلامی به تجاوز یک فروند پهپاد پیشرفته و جاسوسی آمریکا به حریم هوایی ایران، واشنگتن خواستار برگزاری نشست شورای امنیت شد.

برخی از ناظران و کارشناسان بین‌المللی بر این باورند که آمریکا همچون نشست دو هفته پیش حرفی برای گفتن و ادله‌ای در دست ندارد و برای همین نتوانسته اعضای این شورا را قانع کند.

این موضوع در گفته‌های برخی اعضای شورای امنیت پیش از برگزاری این نشست هم دیده و شنیده می‌شد و پس از آن نیز، بیانیه‌های خوانده شده مشخص کرد که موضوع پهپاد مورد توجه قرار نگرفته است.

«منصور العتیبی» نماینده کویت در سازمان ملل متحد و رئیس دوره‌ای شورای امنیت در بیانیه‌ای که از سوی اعضا شورا آماده شده بود، گفت: در نشست امروز شورای امنیت، «رزماری دیکارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد گزارشی از حادثه حمله به نفتکش‌ها در خلیج [فارس] ارائه و تاکید کرد که دبیرکل سازمان ملل متحد به تلاش خود برای گفت‌و‌گو و رایزنی در منطقه ادامه می‌دهد.

وی افزود: شورای امنیت حمله به نفتکش‌ها را به شدت محکوم می‌کند چرا که امنیت ناوبری و حمل و نقل انرژی را تهدید می‌کند و تهدید ناوبری و آزادی کشتیرانی همچون تهدید صلح و امنیت بین‌المللی قلمداد می‌شود.

رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد ادامه داد: اعضای شورای امنیت با اعلام نگرانی خود، از همه طرف‌ها در منطقه خواستند حداکثر خویشتنداری را به خرج دهند و اقدام‌های بزرگی را برای کاهش تنش و تشنج در منطقه به‌کار گیرند.

العتیبی اضافه کرد: شورای امنیت تاکید کرد که اختلاف‌ها باید به صورت مسالمت آمیز و از طریق گفت‌وگو مورد توجه قرار گیرند و اعضای شورای امنیت این مساله را همچنان دنبال می‌کنند.

شورای امنیت خواستار کاهش تنش شد

شورای امنیت سازمان ملل متحد در جلسه اضطراری که به درخواست آمریکا برگزار شد حملات اخیر به نفتکش‌ها در نزدیکی خلیج فارس را محکوم کرده و از همه طرف‌ها خواستار خویشتن‌داری برای کاهش تنش شده است.

همچنین «کریستوف هویسگن»، سفیر آلمان در سازمان ملل، بعد از نشست اضطراری شورای امنیت به نمایندگی از سوی آلمان، فرانسه و بریتانیا بیانیه‌ای را قرائت کرد و گفت که این سه کشور بعد از هدف قرار گرفتن هواپیمای جاسوسی بدون سرنشین آمریکا عمیقا نگران افزایش تنش‌ها در خلیج فارس هستند.

در بیانیه این سه کشور اروپایی آمده «این تحولات خطر محاسبه نادرست و مناقشه را به همراه دارد» و خواستار رفع تنش و دیالوگ با احترام کامل به مقررات بین‌المللی شدند.

آن‌ها همچنین حملات به نفتکش‌ها در دریای عمان، خرابکاری در چهار کشتی تجاری در آب‌های بندر فجیره در نزدیکی امارات متحده و هرگونه تهدید علیه امنیت کشتیرانی در منطقه را به شدت محکوم کردند.

در این بیانیه آمده است: «حملات به تانکرها ناقض مقررات بین‌المللی در مورد آزادی کشتیرانی و حمل و نقل دریایی است. این حملات دارای خطراتی برای محیط زیست است و به طور بالقوه منطقه‌ای از قبل ناپایدار را بی‌ثبات می‌کند».

در ادامه این بیانیه آمده: «فرانسه، آلمان و بریتانیا بر تعهد خود به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و حفظ برجام (توافق اتمی ایران) که به اعتقاد ما به کاهش تنش در منطقه و همچنین عدم اشاعه سلاح‌های اتمی در جهان کمک می‌کند تاکید دارند».

«جاناتان کوهن»، نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل، در این جلسه جهانیان را ترغیب کرد حملات به تانکرها و پهپاد آمریکایی را غیرقابل قبول اعلام کنند.

«کوهن» گفت آمریکا خواستار تشکیل این جلسه شده بود تا اطلاعات مربوط به حملات ۱۲ مه و ۱۳ ژوئن و حمله به پهپاد آمریکایی را در اختیار اعضا بگذارد.

در همه این موارد آمریکا ایران را مقصر می‌شناسد، اتهامی که مقام‌های جمهوری اسلامی آن را قویا رد می‌کنند. مقام‌های ایران در یک سال اخیر در موارد متعدد تهدید به بستن تنگه هرمز در صورت قطع صادرات نفت ایران کرده بودند. آمریکا با اعمال مجدد تحریم‌های هسته‌ای مانع صادرات نفت ایران می‌شود.

نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل همچنین گفت، «این استدلال ایران که هواپیمای آمریکایی در منطقه اطلاعات پرواز این کشور بود غلط است چون منطقه اطلاعات پرواز یک کشور با آسمان آن فرق می کند».

آمریکا به تروریسم علیه ایران پایان دهد

مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل، وضعیت جاری را خیلی خطرناک توصیف کرد و گفت این آمریکاست که باید تنش‌ها را کم کند.

او گفت: واشنگتن باید به ماجراجویی نظامی و جنگ و تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران پایان دهد.

نماینده ایران در سازمان ملل ادامه داد: «به عنوان کشوری که حریم هوایی آن از سوی دو پهپاد آمریکایی نقض شده است، ایران حق داشت تا در نشست شورای امنیت شرکت کند. این حق ما تحت منشور ملل متحد است. ما آمادگی خود را اعلام کردیم و درخواست دادیم تا در این نشست حضور یابیم اما متاسفانه از استفاده از این حق خود محروم شدیم».

او اضافه کرد: «ما اطلاعات انکار ناپذیری درباره این حادثه برای شورای امنیت فراهم کردیم. طبق جزئیات معتبر ما و اطلاعات دقیق فنی درباره مسیر، موقعیت و نقطه ورود و اثر این پهپاد آمریکایی، هیچ تردیدی وجود ندارد که در زمان هدف قرار گرفتن، برفراز آب‌های سرزمینی ایران در حال پرواز بوده است».

او تاکید کرد که «پهپاد پس از چندین بار هشدارهای رادیویی و عدم توجه به هیچیک از آن‌ها، ساقط شد».

«فریدون مجلسی» دیپلمات پیشین وزارت خارجه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌و گو با "مستقل آنلاین" و در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکا از طرح موضوع نفت‌کش‌ها و پهپاد سرنگون شده‌اش در شورای امنیت به خواسته‌های خود رسید، گفت: «در این نشست نماینده ایران در سازمان ملل نیز تقاضای حضور داشته که پذیرفته نشد. البته به درستی هم پذیرفته نشد زیرا در این شورا برای رسیدگی به شکایت از اقدام کشوری خاص، نماینده آن کشور حق حضور دارد اما در مورد اخیر، صریحا از ایران شکایتی نشده بود و حضور نماینده ایران در نشست ممکن بود به معنی متهم قلمداد کردن جمهوری اسلامی ایران تمام شود».

مجلسی ادامه داد: «شورا در این نشست بدون محکوم کردن طرفی خاص، کلیت تهدید آزادی دریانوردی را محکوم کرده است. اما با توجه به برخی تهدیدهای پیشین مقام‌های جمهوری اسلامی درباره تنگه هرمز و تنگه‌های دیگر می‌توان این بیانیه را به منزله یک تذکر دانست. ممکن است تهدیدهای قبلی مقامات را نشانه یا بهانه‌ای برای اتهام زدن به ایران بدانند و حتی می‌تواند پوششی برای توطئه دیگران به منظور قربانی کردن ایران باشد. از این رو تنها اتهام کافی نیست و نیاز به اثبات دارد.

در بخشی از بیانیه شورای امنیت آمده «... تهدید ناوبری و آزادی کشتیرانی همچون تهدید صلح و امنیت بین‌المللی قلمداد می‌شود». مجلسی در پاسخ به این پرسش که آیا این بخش از بیانیه، اشاره‌ای به فصل 7 منشور سازمان ملل دارد؟ گفت: «اگر هر زمانى اثبات شود که ایران یا کشور دیگر دیگرى اقدام به چنین انفجارى کرده که واقعا و عملا صلح و امنیت بین‌المللى را به مخاطره انداخته، بدیهى است که صریحا از موارد ذیل فصل هفت منشور ملل متحد قرار مى‌گیرد. اما در جلسه رسیدگى و تصمیم گیرى در باره اتهام؛ کشور متهم نیز حق حضور دارد. رأى شوراى امنیت زمانى اعتبار پیدا مى‌کند که هیچ یک از اعضاى ثابت شوراى امنیت آن را وتو نکنند. توضیح آنکه این اجماع در شش قطعنامه تحریمى در زمان ریاست جمهوری «محمود احمدى‌نژاد» علیه ایران به عنوان اجراى صحیح برنامه‌هاى هسته‌اى خارج از معیارهاى «ان‌. پی .تی»حاصل شد».