فاضل میبدی استاد دانشگاه در گفتگو با مستقل:
در هیچ کشوری حجاب مسئله‌ی حکومت نیست
فاضل میبدی می‌گوید: در هیچ کشوری برای سیاست مدارانش مسئله‌ی حجاب، مسئله‌ی اصلی نیست و نباید هم باشد. برای اینکه اگر مسئله‌ی حجاب مسئله اصلی کشور شد این یعنی دخالت سیاست‌مداران و حاکمان در مسائل شخصی و خصوصی مردم، آن هم از طریق دین و اجبار که نتیجه معکوسی دارد.
در هیچ کشوری حجاب مسئله‌ی حکومت نیست
سرویس سیاسی
تنش های موجود بر سر حجاب سال‌هاست که لاینحل ادامه دارد و آنچه در سطح جامعه قابل مشاهده است پس رفت نهادهای قدرت در اعمال قانونی آن است. با مرور زمان و بروز و ظهور نسل‌های جدید مشخص شد بگیر و ببندهای مرسوم دیگر کارآیی چندانی ندارد. از سوی دیگر تنش در مسئله‌ی حجاب به سطح جامعه و به شکل درگیری میان مردم با مردم، فارغ از نهادهای قدرت رسیده است و بیحجاب و باحجاب در سطوح درگیری لفظی و حتی فیزیکی قرار گرفته‌اند.
به جهت بررسی چالش‌های مسئله‌ی حجاب در ایران گفتگو کردیم با فاضل میبدی، استاد دانشگاه مفید و عضو مجمع محققین و مدرسین قم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
این روزها تضاد بر سر حجاب و درگیری میان جامعه در این حوزه بالا گرفته است. جامعه‌ی ایران به کشورهای متحد مانند لبنان، سوریه و فلسطین و دیگر کشورهای مسلمان منطقه نگاه می‌کند که ضمن آزادی حجاب وضعیت اقتصادی و سیاسی کشورهایشان نیز در وضعیت بهتری قرار دارد. همچنین اتفاقی که چند وقت پیش در سفارت روسیه افتاد و یکی از مسئولین کشور فوق با لباس و حجابی غیر متعارف در ساختمان وزارت خارجه ایران ظاهر شد؛ بنظر شما چرا ما دچار استانداردهای دوگانه در حوزه حجاب شده‌ایم؟
من معتقدم که در هیچ کشوری برای سیاست مدارانش مسئله‌ی حجاب، مسئله‌ی اصلی نیست و نباید هم باشد. برای اینکه اگر مسئله‌ی حجاب مسئله اصلی کشور شد این یعنی دخالت سیاست‌مداران و حاکمان در مسائل شخصی و خصوصی مردم، آن هم از طریق دین و اجبار که نتیجه معکوسی دارد. مسئله اصلی سیاست‌مداران در هر کجای دنیا حتی کشورهای اسلامی باید مسئله اقتصاد و سیاست خارجی باشد که متاسفانه ما در هر دو این مورد فشل هستیم. سیاست خارجی‌مان مطلوب نیست و ارتباطمان با کشورهای دنیا بر اساس قواعد بین المللی نیست، حتی کشورهای منطقه و یکی پس از دیگری از دست می‌روند و همه به دامن اسراییل رفته‌اند. در حالیکه باید غم حاکمان این باشد که کشور اسلامی ایران صاحب عزت باشد.
مسئله دیگر اقتصاد است که گرفتار تورم وحشتناک شده‌ایم؛ سقوط ارزش پول و تضاد طبقاتی و خالی شدن سفره مردم خیلی وحشتناک است. من نمی‌دانم چرا این آقایان منکرهای فرعی را می‌گیرند منکرهای اصلی را فراموش می‌کنند. در جامعه اسلامی که فقر و گرانی باشد منکر اصلی فقر است. باید خاطر افراد در برابر این مسئله تلخ شود. پیامبر اکرم وقتی به مکه رسیدند دغدغه‌شان شعار عدل اجتماعی بود.
علت اینکه چرا در چند هفته اخیر دغدغه همه خطیبان و مسئولین و گشت‌های ارشاد مسئله حجاب شده است را نمی‌دانم.
تا مسائل اصلی ما نیز حل نشود پرداختن به هر مسئله دیگر منحرف کردن ذهن مردم است. حضرت علی میفرماید یکی از چیزهایی که حکومت‌ها را از پا در می‌آورد پرداختن به مسائل فرعی است. حجاب نیز از فروعات اسلام است و کشورهای اسلامی نیز مردم را آزاد گذاشته‌اند.
مثلا لبنان که تمام زنان در حجاب آزادند. الان در ایران شاهد هستیم یک خانم چادری با عنوان نهی از منکر با خانم‌های بیحجاب درگیر می‌شود و چنگ به صورت همدیگر می‌اندازند. دو خواهر باید در کنار هم باشند تا مهربانی حفظ شود. اما الان در جامعه ما بین باحجاب و بیحجاب یک کینه ایجاد می‌شود.
بنابراین این روشی که آقایان پیش گرفته‌اند پسندیده نیست. اگر می‌خواهند منکر ببیند به خانه‌های مردم فقیر بروند به دخترهایی که جهاز ندارند یا زنانی که تن فروشی می‌کنند نگاه کنند و حساس شوند تا جامعه را از آسیب‌های اجتماعی نجات دهند.
در یک دوره تقابل با حجاب ساختاری مشخص داشت. آن‌هایی که چندان به حجاب اعتقادی نداشتند این مسئله را می‌دانستند که طرف مقابلشان گشت ارشاد و نهادهای حکومتی هستند. اما امروز شاهد تقابل مردم با مردم فارغ از وابستگی به حاکمیت هستیم که تصاویر زننده‌ای نیز از نتایج آن ایجاد می‌شود. عملکرد برخی خارج نشینان مانند مسیح علینژاد نیز به ایجاد تنش میان مردم با مردم دامن زده است؛ بنظر شما موضوع حجاب وارد یک تنش مردمی به موازات بحث قانونی شده است؟
حکومت نباید به تنش‌ها دامن بزند، من معتقدم علینژاد آن طرف دنیا هر حرفی هم می‌زند مهم نیست. اما اینکه حرف او در جامعه تاثیر بگذارد باعث تاسف است. چرا یک نفر آن طرف دنیا باید برای زنان ما نسخه بپیچد و سرنوشتشان را دست بگیرد؟ مسئله حجاب در حال تبدیل شدن به یک امر سیاسی مقابل حکومت است! چرا باید به چنین جایی برسیم؟ به هر حال این کینه‌ها و بغض‌ها نباید ایجاد شود.
دستگیری با ضرب و شتم یک زن توسط گشت ارشاد مصداق بارز منکر است. اینکه زنان را بدون اعتقاد به حجاب باحجاب به خیابان بکشید دقیقا دورویی و فریب است. ریا و نفاق بسیار بدتر از بدحجابی است. وقتی یک زن با چیزی که به آن اعتقاد ندارد رفتار کند بدتر از این است که بدون حجاب به خیابان بیاید، اما اینکه با ترس محجبه باشد بسیار خطرناک‌تر است و کار بسیار ضد اخلاقی است.
به واقع با مسئله‌ی حجاب چه باید کرد؟ این ادعا که حجاب در ساختاری مشخص ضمن رعایت اجباری در اماکن مذهبی و ادارات و آزادی چارچوب‌مند شود و در سطح خیابان و فضاهای عمومی، آزاد باشد، تا چه حد راهگشاست؟
هیچ نوع نسخه‌ای نباید برای حجاب پیچید همانطور که به مردم می‌گوییم دروغ نگویید نمی‌توانیم بگوییم حجاب داشته باشید. با گشت درست کردن و نهاد ساختن و هزینه گذاشتن و مامور گذاشتن و تعقیب کردن مشکل حل نمی‌شود.
اگر حاکمیت می‌خواهد مشکل جامعه را حل کند باید اقتصاد را حل کند. اساسی‌ترین مسئله امروز حل مشکلات اقتصادی است و اگر آن حل شود خیلی دیگر از مشکلات حل می شود. پیامبر فرمونده‌اند ریشه همه مشکلات فقر است.
نسلی که امروز در مقابل ما است تا سکان امور را بدست بگیرد و مسلما بیست سال آینده همین دهه هشتادی و نودی‌ها مسئولین و نیروی کار مسلط جامعه خواهند بود، گویا چندان با ارزش‌های دینی حجاب نزدیکی ندارند بلکه در موارد بسیاری شاهد مخالفت آنان هستیم. آینده وضعیت حجاب و تضاد و تنش‌های آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جامعه کاملا دو قطبی می‌شود. البته الان هم شده است یک سری نسل جوان دین‌گریز می‌شوند و تعدادشان نیز بیشتر می‌شود. یک نسل هم متدین است و می‌خواهد حجاب و دین خود را حفظ کند اشکالی هم ندارد. مثل دیگر کشورها که همه کنار هم زندگی می‌کنند. اما جامعه ما آنقدر دو قطبی می‌شود که کنار هم قرار گرفتن با کینه همراه است. اگر جامعه دو قطبی تبدیل به کینه شد بسیار خطرناک است. الان در خانواده‌ها نگاه می‌کنید پدر و مادر و فرزندان در مقابل هم قرار گرفته‌اند و همه علیه هم شده‌اند. یکی حزب‌اللهی، یکی اصلاح‌طلب، یکی اصولگرا، یکی بی دین و ... متاسفانه این مسئله در حال تبدیل دشمنی و تضاد عینی می‌شود. یعنی بیست سال دیگر اختلافات فکری ما اگر اینگونه جلو برود تبدیل به مشکلات و جدالی می‌شود که کنترل آن سخت است.
ارسال نظر