مکانیسم ماشه دستپخت روس‌ها بود؟
ما امروز داریم از اسنپ بک آسیب می بینیم، لاوروف این را می داند می خواهد تقصیر را به گردن آقای ظریف بیندازد. حال آنکه ما کاملا مطلع هستیم همان زمان که این موضوع مطرح بود ظریف مخالفت خود را با این مکانیزم اعلام کرد. آقای ظریف حتی کتابی درباره مذاکرات برجامی نوشت و در آن کتاب اشاره کرد «آن کسی که با نماینده آمریکا پنهانی دارد تلاش می کند که مکانیزم ماشه را در متن برجام بیاورد، آقای لاوروف است»/ اینکه آقای لاوروف موضوع مکانیزم ماشه را به آقای ظریف منتسب می کند، اتهامی کذب و بزرگ است.
لاوروف نقش آندره گرامیکو دیپلمات ارشد شوروی در زمان جنگ سرد را بازی می‌کند
مستقل آنلاین/ گزارش سیاسی- بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه یا همان اسنپ بک، رسانه‌ها و کارشناسان بارها وبارها گفتند و نوشتند که این مکانیسم چگونه در برجام قرارداده شد.
روس‌ها میگویند: اسنپ‌بک دامی بود که غربی‌ها برای محمدجواد ظریف گذاشتند و آمریکایی‌ها میگویند: اسنپ‌بک به پیشنهاد لاوروف، وزیر خارجه روسیه در برجام گنجانده شد.
وندی شرمن در کتاب خاطراتش با عنوان «ترس یعنی شکست» می‌نویسد: «گنجاندن اسنپ‌بک یا همان بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل، یکی از آخرین و دشوارترین بخش‌های مذاکرات بود. این لاوروف بود که با طرحی خلاقانه، بن‌بست را شکست». به روایت او، کشورهای ۱+۵ نمی‌خواستند دوباره مسیر طاقت‌فرسای تصویب قطعنامه‌های جدید در شورای امنیت را طی کنند اما در عین حال باید راهی برای برخورد با تخطی احتمالی ایران می‌یافتند. در همان حال روسیه نمی‌خواست اختیار «حق وتو» از دستش خارج شود. راه‌حل، به سبک روسی، دقیق و پیچیده بود: اگر یکی از اعضای گروه معتقد می‌شد ایران توافق را نقض کرده، می‌توانست از شورای امنیت بخواهد قطعنامه‌ای را به رأی بگذارد، قطعنامه‌ای که در ظاهر خواستار ادامه لغو تحریم‌ها بود. اگر یکی از اعضا، مثلاً آمریکا، این قطعنامه را وتو می‌کرد، تحریم‌ها به‌طور خودکار بازمی‌گشتند. به بیان دیگر تحریم‌ها هرگز لغو نشدند بلکه تنها در حالت تعلیق قرار گرفتند؛ معادله‌ای که امروز ۱۰ سال پس از امضای برجام، معنای تلخ خود را نشان داده است.
روزنامه سازندگی در این رابطه نوشت: اکنون با گذشت سال‌ها از آن مذاکرات نفس‌گیر، لاوروف می‌گوید مکانیسم ماشه ابداع ظریف بود؛ و شرمن مدعی است که لاوروف خودش معمار آن بوده است. تضاد میان این دو روایت در شرایطی تازه معنا می‌یابد که چند هفته پیش، مکانیسم ماشه بار دیگر علیه ایران فعال شد و شورای امنیت سازمان ملل، با استناد به همان بند، تحریم‌های گذشته را احیا کرد. تحریم‌هایی که از منظر سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه نامشروع بوده و معتقد است: «ادعای آمریکا و سه کشور اروپایی مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های لغو شده، باطل است و هیچ اثر حقوقی ندارد». اما آنچه عراقچی با زبان حقوقی بیان کرد، در افکار عمومی، پژواکی از همان پرسش قدیمی بود: آیا ایران از ابتدا در دام یک طراحی هوشمندانه افتاد؟
عوض حیدرپور در گفتگو با نامه نیوز درباره همین مطلب یعنی بالاگرفتن دعواهای کلامی ظریف و لاوروف گفت: حق با ظریف است. در مذاکرات برجامی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بودم و در یک گفتگوی رسانه ای اعلام کردم «روسیه رابطه‌ای سازنده، دوستانه و برادرانه با جمهوری اسلامی ایران ندارد». سفیر وقت مسکو در تهران فارسی خوب بلد بود و این گفتگو را خواند، به هیأت رئیسه مجلس گلایه کرد.
آقای کاظم جلالی سفیر کنونی ایران در مسکو آن زمان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بود با من صحبت کرد و ضمن انتقال این گلایه، گفت: این طور نیست و روسیه کشور دوست ماست.
وی افزود: همان زمان که گفتگوهای برجامی در جریان بود، آقای ظریف به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می آمد و دقیقا همین بحث های امروزش را درباره روسیه و لاوروف به نمایندگان منتقل می کرد و می گفت «از جمله مشکلاتی که در مذاکرات داریم اقدامات و کارهایی است که لاوروف انجام می دهد. لاوروف تمام سعی خود را به کار گرفته تا چوب لای چرخ مذاکرات بگذارد. او دارد نقش آندره گرامیکو دیپلمات ارشد شوروی در زمان جنگ سرد را بازی می کند». این صحبت ها آن روزها ممنوعه بود و نمی شد در رسانه ها بازگو کرد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم با بیان اینکه امروز پوتین و لاوروف بازی با ایران را مشابه سالهای 1926 جلو می برند، اظهار کرد: آندره گرامیکو در زمان جنگ جهانی کارشکنی هایی درباره ایران انجام می داد مثلا بعد از پایان جنگ جهانی دوم باید روسیه از ایران خارج می شد اما او مخالفت می کرد و برای ماندن ارتش روسیه در خاک ایران بهانه می آورد. وقتی علت را از او می پرسیدند، در پاسخ می گفت «شاید اتفاقات غیرمترقبه ای بیفتد». یعنی لاوروف در زمان مذاکرات برجامی دنبال یک اتفاق غیرمترقبه بود تا بتواند بازی را بهم بزند.
وی ادامه داد: روسیه مطمئنا در نهایت ایران را تنها می گذارد. هرچند روسیه در ظاهر فعالسازی مکانیزم ماشه را غیرقانونی دانسته اما در باطن سیاست خارجی خود می خواهد جمهوری اسلامی ایران را بازی بدهد. معتقدم روسیه از مشوقان فعالسازی مکانیزم ماشه و برخورد با ایران از طریق اعمال تحریم های آمریکایی و بین المللی است.
حیدرپور گفت: قبل از نهایی شدن برجام، ظریف در جلسات کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم به موضوع مکانیزم ماشه اشاره می کرد و می گفت «این موضوع معنا و مفهومی در برجام ندارد چون ما داریم خیلی شفاف متن را می نویسیم» اما آنچه آقای لاوروف موضوع مکانیزم ماشه را به آقای ظریف منتسب می کند، اتهامی کذب و بزرگ است.
وی افزود: ما امروز داریم از اسنپ بک آسیب می بینیم، لاوروف این را می داند می خواهد تقصیر را به گردن آقای ظریف بیندازد. حال آنکه ما کاملا مطلع هستیم همان زمان که این موضوع مطرح بود ظریف مخالفت خود را با این مکانیزم اعلام کرد. آقای ظریف حتی کتابی درباره مذاکرات برجامی نوشت و در آن کتاب اشاره کرد «آن کسی که با نماینده آمریکا پنهانی دارد تلاش می کند که مکانیزم ماشه را در متن برجام بیاورد، آقای لاوروف است». در واقع آقای لاوروف الان دارد از شفافیت و توانمندی آقای ظریف انتقام می گیرد چون او در آن زمان در مقابل کارشکنی های لاوروف ایستاده بود.