آیا مجلس تریبون روس‌ها شده؟
آیا روس‌ها، سکوت شهروندان ایرانی در برابر سیاست‌های کرملین را شرط همکاری با جمهوری اسلامی دانسته‌اند؟
رابطه ایران و روسیه راهبردی نیست و روند تحولات نیز این را نشان می دهد و عملا روس ها توانستند ایران را به تنگنایی ببرند که ایرانی ها هیچ چاره ای ندارند در سیاست خارجی مسیری را بروند که منافع روس ها نیز در آن مسیر تأمین شود. تا زمانی که ایران از سیطره سیاست خارجی روسیه خارج نشود، مشکلاتش با غرب حل نمی شود.
در سال ۱۴۰۱ عملا برجام فدای جنگ روسیه و اوکراین شد
گروه سیاسی مستقل آنلاین- اخیرا رئیس مجلس شورای اسلامی، محمد باقر قالیباف، در نطق پیش از دستور خود از حسن روحانی و محمد جواد ظریف، رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه سابق ایران انتقاد کرد. قالیباف آنها را متهم کرد که در موضع‌گیری‌های اخیر خود علیه روسیه به «مسیر پیشرفت همکاری‌های راهبردی» تهران با این کشور «لطمه» زدند.
وی اظهار داشت: «امروز که دستاوردهای ملی کشور با حمایت شرکای جهانی به ثمر نشسته، وظیفه همه جریان‌های سیاسی است که منافع ملی را بر مصالح جناحی مقدم دارند و در تثبیت این موفقیت‌ها سهیم باشند.»
قالیباف اضافه کرد: ««لازم می‌دانم انتقاد صریح خود را نسبت به مواضع رئیس‌جمهور و وزیر خارجه اسبق اعلام کنم که دقیقا در شرایطی که مسیر همکاری‌های راهبردی ما با کشور روسیه در حال پیشرفت است، با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند.»
محمد جواد ظریف اخیرا مدعی شده بود که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در مسیر شکل‌گیری برجام مانع‌تراشی کرده بود.
اظهارات محمد جواد ظریف در واکنش به سخنان سرگئی لاوروف بیان شد که گفته بود هرچند او و محمد جواد ظریف سال‌ها در زمینه توافق هسته‌ای برجام همکاری نزدیکی داشتند، اما تصمیم نهایی درباره «مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها» مستقیما میان محمد جواد ظریف و جان کری اتخاذ شد.
وزیر خارجه روسیه متن توافق‌شده (برجام) را «دام حقوقی» توصیف کرد و گفت از آنجا که «شرکای ایرانی ما این فرمول‌بندی را پذیرفتند، ما دلیلی برای مخالفت نداشتیم.»
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پیشین ایران هم اخیرا از مشارکت روسیه و چین در رای به تحریم‌ها علیه تهران انتقاد کرده و گفته بود: «آن شش قطعنامه‌ای که سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه ایران بود هم روسیه رای مثبت داد و هم چین.»
روسیه و چین اکنون اعلام کرده‌اند روند مکانیسم ماشه را که سه کشور اروپایی با توسل به آن تحریم‌های سازمان‌های ملل متحد علیه ایران را بازگرداند، به رسمیت نمی‌شناسند.
احمد زیدآبادی فعال سیاسی و روزنامه نگار در واکنش به اظهارات امروز قالیباف در صحن امروز مجلس، در کانال تلگرامی خود در یادداشتی با عنوان «آقای قالیباف! این که گفتی یعنی چه؟» نوشت:
کاش آقای قالیباف توضیح می‌داد که چگونه دو مقام "اسبق" که در حال حاضر هیچ سمت رسمی ندارند، صرفاً با اظهارنظر خود به "مسیر همکاری راهبردی با روسیه لطمه زدند"؟
ظاهراً مشکل دیگری وجود دارد، چون در هیج کجای عالم اظهارنظر مقام‌های سابق و اسبق کمترین لطمه‌ای به همکاری دولت‌ها با دولت‌های دیگر وارد نمی‌کند!
آیا روس‌ها سکوت شهروندان ایرانی در برابر سیاست‌های کرملین را شرط همکاری با جمهوری اسلامی دانسته‌اند؟ اگر اینطور باشد که خیلی معنای زشت و زننده و غیرشرافتمندانه‌ای دارد چون به مثابه شنیع‌ترین رابطۀ استعماری و تحت‌الحمایگی است! و اگر اینطور نباشد، چرا باید اظهارنظر دو مسئول اسبق که فعلاً موقعیت شهروندان عادی را دارند، به مسیر همکاری لطمه بزند؟
وضعیت وارونه‌ای حاکم است! آنها که مسئولیت رسمی دارند، برای هر نوع اظهارنظر متضاد با سیاست‌های رسمی آزادند و آنان که هیچ مسئولیت رسمی ندارند، باید مراقب تک تک واژه‌های خود باشند!
حسام‌الدین آشنا، مشاور پیشین روحانی هم در واکنش به انتقاد قالیباف از روحانی در صحن مجلس، نوشت: برادر گرامی جناب آقای قالیباف، رئیس محترم مجلس شورای اسلامی خوب نیست هر نوشته‌ای را که به دستتان می‌دهند با صدای بلند بخوانید. جمع بستن چین و روسیه در مواضع و تحلیل‌های مسئولان نظام، شایسته نیست.»
حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با نامه نیوز درباره انتقاد تند محمدباقر قالیباف به حسن روحانی و محمدجواد ظریف و واکنش متقابل نزدیکان حسن روحانی به ادعای قالیباف بر سر موضوع ضربه خوردن روابط ایران و روسیه در پی اظهارات حسن روحانی و محمدجواد ظریف گفت: صحبت های رئیس مجلس را نه تنها نشانه رابطه راهبردی بین ایران و روسیه نمی دانم بلکه متأسفانه آن را نشانه تلخی از قاجاری گری در سیاست خارجی می بینم.
وی افزود: روس ها طوری زیرکانه عمل کردند که گزینه های ایران در سیاست خارجی به حداقل برسد و الان پرونده ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد ذیل فصل هفتم برگشته است، جایی که روس ها نگاه یک طرفه ای را به ایران تحمیل کردند. رابطه ایران و روسیه به هیچ وجه راهبردی نیست.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: حتی در زمانی که ایران گزینه های مختلفی داشت و گرفتار جنگ هم نشده بود روس ها هیچ گاه نگاه شان درباره رابطه با ایران راهبردی نبود چون هیچ گاه سلاح های راهبردی را در اختیار ایران قرار ندادند و در جنگ و دیپلماسی همواره ایران را تنها نگه داشتند.
وی ادامه داد: در سال 1401 عملا برجام فدای جنگ روسیه و اوکراین شد. معتقدم یک روز در ایران روسوفیل‌ها محاکمه خواهند شد یعنی کسانی که در مقاطع مختلف گزینه های سیاست خارجی ایران را به حدی محدود کردند که روس ها به یک فعال مایشا در سیاست خارجی ایران تبدیل شوند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم یادآور شد: هیچ گاه ارتباطی با روحانی و دولت او ارتباطی نداشتم و اظهاراتم در دفاع از او و محمدجواد ظریف نیست. ضمن آنکه برجام در زمانی امضا و تصویب شد که من نماینده مجلس نبودم. اتفاقا کمیسیونی در مجلس برجام را بررسی کرد و گزارش نهایی را به صحن علنی داد که ریاستش با پایداری‌ها بود. با این وجود معتقدم مجلس ایران نباید تریبونی به نفع روسیه باشد، این اتفاق بدی بود و بدترین الفاظ آنجا علیه برخی ایرانی ها و به نفع روس ها به کار گرفته شد.
وی افزود: رابطه ایران و روسیه راهبردی نیست و روند تحولات نیز این را نشان می دهد و عملا روس ها توانستند ایران را به تنگنایی ببرند که ایرانی ها هیچ چاره ای ندارند در سیاست خارجی مسیری را بروند که منافع روس ها نیز در آن مسیر تأمین شود. تا زمانی که ایران از سیطره سیاست خارجی روسیه خارج نشود، مشکلاتش با غرب حل نمی شود.
حشمت الله فلاحت پیشه گفت: زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین اعلام کردم تا مسکو درگیر این جنگ است ایران باید مشکلات خود را با آمریکا و اروپا حل کند. الان هم معتقدم در دنیای آنارشی امروز ایران فارغ از منافع دیگر بازیگران، تنها در قالب منافع ملی خود عمل و به سمت تنش زدایی حرکت کند. هدف روس ها حفظ ایران در شرایط خاکریز گونه ای است که این شرایط خاکریزگونه نه تنها منافع ایران را تأمین نمی کند بلکه هیچ مصداقی از منافع راهبردی نیز به حساب نمی آید.