جمهوری اسلامی غنی‌سازی را حق خودش می‌داند؛ آمریکا نه!
ایران تأکید دارد که غنی‌سازی ۳.۷ درصدی که پیش از عضویت در آژانس انجام می‌شده و برای مصارف دارویی بوده، قانونی بوده و مجوز آن وجود داشته است/ اگر قرار بود ما عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشیم اما غنی‌سازی نکنیم، این عضویت بی‌معنا می‌بود
هیچ یک تأسیسات هسته‌ای جمع‌آوری نخواهد شد
گروه سیاسی- استیو ویتکاف روز یکشنبه 28 اردیبهشت برای چندمین بار گفت که کشورش حتی یک درصد غنی‌سازی را هم از ایران نمی‌تواند بپذیرد. شبکه ای‌بی‌سی به نقل از استیو ویتکاف اعلام کرد که واشنگتن تمایل دارد با ایران به توافق دست یابد.
استیو ویتکاف فرستاده ترامپ به منطقه به این رسانه آمریکایی گفته است: ما خواهان دستیابی به توافق با ایران هستیم و معتقدم قادر به این کار خواهیم بود.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در خاورمیانه در مصاحبه با شبکه ABC خاطرنشان کرد: «ما یک خط قرمز بسیار بسیار روشن داریم و آن مسئله غنی‌سازی است. ما حتی یک درصد ظرفیت غنی‌سازی را هم نمی‌توانیم بپذیریم. ما پیشنهادی به ایرانی‌ها داده‌ایم که فکر می‌کنیم به برخی از این مسائل بدون بی‌احترامی به آن‌ها می‌پردازد. و این مهم است. ما می‌خواهیم به یک راه‌حل برسیم. و فکر می‌کنیم که خواهیم توانست.»
وی همچنین مدعی شد: «غنی‌سازی اورانیوم» یک «خط قرمز بسیار بسیار روشن» برای دولت ترامپ است. ما نمی‌توانیم چنین چیزی را بپذیریم، چون غنی‌سازی زمینه‌ساز تسلیحاتی شدن است.
ویتکاف تاکید کرد: نمی‌توانیم حتی اجازه توانایی غنی سازی یک درصدی را هم بدهیم. ما پروپوزالی به ایرانی‌ها تحویل داده‌ایم که فکر می‌کنیم به برخی از این موارد می‌پردازد، بدون این که بی‌احترامی‌ای صورت بگیرد.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مطلبی در واکنش به اظهارات ویتکاف مبنی بر اینکه ایران حق غنی‌سازی ندارد، نوشت: در مذاکرات مربوط به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، طرف‌های آمریکایی ما طبعاً آزادند که برای مهار فشار گروه‌های ذی‌نفوذ—عوامل بدخواهی که دست‌کم در دولت‌های پیشین دستورکار را تعیین می‌کردند—هر آنچه را در فضای عمومی لازم می‌دانند، بیان کنند.
وی افزود: اما ایران تنها مسئول رفتار خود است، و از همین رو، سیاست ما پرهیز از مذاکره در عرصه عمومی است؛ به‌ویژه با توجه به شکاف‌های فزاینده‌ای که این روزها میان مواضع علنی و خصوصی طرف آمریکایی، و نیز نوسانات هفتگی در موضع‌گیری‌های آنان دیده می‌شود.
عراقچی تاکید کرد: موضع ما در قبال حقوق ایران به‌عنوان عضو پیمان عدم اشاعه (NPT) کاملاً روشن و غیرقابل تفسیر است. هیچ سناریو یا وضعیتی وجود ندارد که در آن ایرانیان اجازه دهند از آن حقوق محروم شوند. تسلط بر دانش غنی‌سازی، یک دستاورد بومی است که زحمات زیادی برای آن کشیده شده است، دستاوردی که حاصل سال‌ها تلاش علمی و ازخودگذشتگی‌های چشمگیر با اهدای مال و جان است.
این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: اگر ایالات متحده واقعاً در پی آن است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد، دستیابی به یک توافق در دسترس است، و ما آماده‌ایم برای جلوگیری همیشگی از تحقق چنین سناریویی، وارد گفت‌وگوهای جدی شویم. در هر حال، غنی‌سازی در ایران—چه توافقی حاصل شود و چه نشود— ادامه خواهد یافت.
وزیرخارجه کشورمان پیشتر هم گفته بود: دفاع از حقوق مردم ایران در حوزه هسته‌ای به شمول غنی‌سازی از این اصول و از حقوق مردم است که نه در رسانه و نه در مواضع پشت میز مذاکره از آن کوتاه نمی‌آییم و این حق مردم ایران است و کسی نمی‌تواند آن را انکار کند. ممکن است درباره این فرایند شفاف‌سازی کنیم، اما هیچ یک تأسیسات هسته‌ای جمع‌آوری نخواهد شد.
عزت‌الله یوسفیان‌ملا، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، در خصوص همین مطلب گفت: «در فضای سیاسی، وقتی مذاکراتی آغاز می‌شود، نباید انتظار داشت تمام واقعیت‌ها در همان متن و محتوای مذاکرات بازتاب یابد. همواره دو فضای متفاوت وجود دارد؛ یکی فضای رسمی و پشت درهای بسته مذاکرات و دیگری آنچه از طریق رسانه‌ها و اظهارات علنی منتقل می‌شود. اینکه خبرنگاران در جریان مستقیم مذاکرات حضور ندارند، نشان‌دهنده همین موضوع است».
او ادامه داد: «مذاکرات تا جایی که به بن‌بست نرسد، ادامه پیدا می‌کند و طرفین تلاش دارند مواضع خود را به یکدیگر نزدیک کنند. به‌هرحال اختلاف‌هایی وجود دارد. اگر قرار بود ما عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشیم اما غنی‌سازی نکنیم، این عضویت بی‌معنا می‌بود. ابتدا اعلام کردند ایران نباید هیچ سطحی از غنی‌سازی داشته باشد، اما در مقابل خواستار حضور بازرسان آمریکایی فراتر از چارچوب آژانس شدند. این خواسته متناقض است؛ اگر قرار نیست غنی‌سازی انجام شود، نیازی به بازرسی هم وجود ندارد».
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «در برخی کشورها تجربه غنی‌سازی مشترک با مشارکت چند کشور وجود داشته است. چنین پیشنهادی نیز به ایران ارائه شده اما ایران هنوز پاسخی به آن نداده است. این موضوع می‌تواند زمینه نزدیکی مواضع را فراهم کند. در این کنسرسیوم، حضور ایران و آمریکا، به‌همراه یکی دو کشور دیگر مانند روسیه، چین یا هر کشور دیگری مطرح است».
او در پایان گفت: «نکته مهم این است که حتی اگر قرار باشد غنی‌سازی تحت نظارت یک کنسرسیوم انجام شود، باید در خاک ایران صورت گیرد. آمریکا پیشنهاد خرید اورانیوم غنی‌شده را مطرح کرده است، اما ایران تأکید دارد که غنی‌سازی ۳.۷ درصدی که پیش از عضویت در آژانس انجام می‌شده و برای مصارف دارویی بوده، قانونی بوده و مجوز آن وجود داشته است. بنابراین، اگر قرار باشد سطح غنی‌سازی به صفر برسد، عملاً عضویت ایران در آژانس معنای خود را از دست می‌دهد. امیدواریم نتیجه مذاکرات در نهایت به نفع منافع ملی ایران رقم بخورد».