زیست شبانه سوغات فرنگ یا محصول تغییرات دنیای مدرن

در طی ایام ماه مبارک رمضان فضای شهر تهران به وضوح تغییر پیدا کرده بود، اوضاع از این قرار بود که مردم به دلیل خستگی از کار روزانه و همچنین روزه داری به شدت خسته بودند در نتیجه قبل از اذان پرنده در خیابان ها پر نمی زد اما بعد از اذان خیابان ها شلوغ و پر سر و صدا می شد و مردم در خنکای درختان پایتخت اندکی به تفریح با خانواده و دوستان می پرداختند، امنیت شهر نیز به وسطه وجود مردم و البته پلیس پایتخت تامین بود.

طرح زیست شبانه قبل از شروع ماه رمضان در شورای شهر مطرح شده و قرار بر تصویب آن بود. زیست شبانه طرحی است که بر مبنای آن شهر در شب شور و نشاط و جنب جوش خود را حفظ می کند. مغازه ها و کسبه نیز به کسب و کار خود مشغول هستند. این طرح مزیت های متفاوتی برای مردم داشت از جمله آن که با توجه به تغییرات شرایط مدرن اغلب مردم تا شب مجبور هستند تا به فعالیت اقتصادی بپردازند اما این فضا این امکان را برای شهروندان به وجود می آورد تا بتوانند با برنامه ریزی یکی دو روز را در کنار خانواده خود به گردش و تفریح بپردازند. اگرچه در شب های گرم تابستان مردم خواه یا نا خواه خودشان این طرح را به اجرا می گذارند! چرا که در آفتاب تیز روزهای تابستانی امکان بیرون آمدن در ساعاتی غیر از شب نیست.

اما اگر زیست شبانه توسط پلیس به رسمیت شناخته شود و علاوه بر آن مدیریت شهری برنامه ریزی درستی مطابق با این طرح و با متناسب با نیازهای مردم  انجام دهد، هماهنگی های لازم به درستی صورت خواهد گرفت و نظم نیز به طور کامل در شهر برقرار خواهد شد. اما و اگرهای فراوانی در این میان بین موافقان و مخالفان این طرح در بین اعضای شورای شهر در گرفته است. مخالفان بر این باورند که این طرح مخالف فرهنگ اسلامی و ایرانی مردم ایران زمین است و از بلاد فرنگ و با هدف از هم پاشیدن فرهنگ ایرانی در میان ایرانیان نفوذ کرده است. موافقان هم بر این باورند که زیست شبانه به اقتصاد مملکت و به بالا رفتن نشاط در بین مردم کمک می کنند. در همین رابطه رئیس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران  از موافقان  این طرح با تاکید بر لزوم ساماندهی و برنامه‌ریزی برای زیست شبانه در شهر تهران بیان داشت: کسانی که امروز با منطق به خطر افتادن دین با زیست شبانه مخالفت می‌کنند همانند همان افرادی فکر می‌کنند که در اوایل انقلاب با سینما و تلویزیون مخالف بودند و فکر می‌کردند اینها موجب به فساد کشاندن مردم و جوانان می‌شود .

محمد سالاری  در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه کسی مدعی نیست زیست شبانه به طور مطلق و در هر شکل آن پدیده‌ای مفید و مثبت است افزود: زیست شبانه یک بستر شکل گرفته بر اثر اقتضائات جامعه است که میزان مثبت یا منفی بودن آن را نحوه برنامه ریزی و مدیریت آن مشخص می‌کند. امروز رونق زیست شبانه که بر اثر برنامه ریزی و نظارت هوشمندانه به وجود آمده باشد از مؤلفه‌های زیست پذیری شهرها و از عوامل برندینگ شهری محسوب می‌شود.

در مخالفت با سخنان این عضو شورای شهر اما فرمانداری تهران اعلام کرده که با مصوبه شورای شهر تهران مبنی بر زیست شبانه مخالف است و نظر نهایی را هیأت حل اختلاف مرکزی اعلام خواهد کرد.

این در حالی است که  رئیس شورای شهر تهران نیز در این رابطه گفته بود که مخالف حضور فرزندانش در زیست شبانه است.

محسن هاشمی می گوید:در صورتی که فرزندان جداگانه برنامه‌هایی برای زیست شبانه داشته باشند نگران می‌شوم و به‌نظرم این مسأله در صورتی که در چارچوب خانواده باشد، مشکل‌زا نیست.در صورتی که در یک خانواده نیز پدر به‌تنهایی در زیست شبانه باشد، قطعاً نگرانی‌هایی برای زنان ایجاد می‌کند.

اما پلیس با اجرای این طرح در تهران مخالف است و رئیس پلیس پایتخت در این خصوص نظر خود را اعلام کرد.سردار رحیمی رئیس پلیس پایتخت دراین باره اعلام کرده  که از طریق معاونت نظارت بر اماکن عمومی به همه صنوف اعلام کرده‌ایم که زیست شبانه نداریم و صرفاً صنوف تا یک بامداد مجاز به فعالیت هستند.

این مخالفت ها و موافقت ها همچنان ادامه داشت تا که سرانجام زهرا نژادبهرام؛ عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران با اشاره به این مطلب که هیئت تطبیق فرمانداری مصوبه طرح زیست شبانه را به شورای حل اختلاف مرکزی ارجاع داده است، اعلام کرده که این مصوبه چندی پیش ارسال شده و ما در انتظار پاسخ این شورا هستیم.

همانطور که بیان شد طرح زیست شبانه مخالفان و موافقان مختلفی در شورا دارد. اما آیا به واقع زیست شبانه سوغات فرنگ است!؟

آیا یا توجه به شرایط دنیای مدرن تغییر در یک سری از شرایط زندگی ایجاد نمی شود؟ در علوم اجتماعی و در مردم شناسی دو مقوله مطرح است که یکی را به نام تهاجم فرهنگی می شناسیم و دیگری را به نام تغییرات فرهنگی، تهاجم فرهنگی زمانی اتفاق می افتد که فرهنگ کشور میزبان ضعیف است و در برابر فرهنگ کشورهای دیگر بی اختیار اما در مقوله دوم اشاعه فرهنگی در کشورها رخ می دهد. یکسری عناصر مثبت فرهنگی از کشوری به کشور دیگر نقل و انتقال پیدا می کند اما بدون آن که فرهنگ سرزمین مقابل از بین برود. تغییر برای همه ملت ها لازم است تا پویای خود را حفظ کنند. فرهنگ ها با حفظ اصالت خود باید پذیرای اندیشه ها و افکار نو باشند. انسان ها در ارتباط با یکدیگر است که به تبادل دانش و آگاهی نائل می شوند.

زیست شبانه شاید از مقوله هایی باشد که بتواند در این اوضاع نا آرام اقتصادی اندکی باعث تفریح شود و از اضطراب اجتماعی بکاهد به خصوص که فضا را برای خودنمایی اراذل و اوباش به حداقل می رساند چرا که با حضور خانواده ها و افراد اجتماع  در کنار پلیس آنها کمتر می توانند به اقدامات شرورانه دست بزنند. حتی این امکان وجود دارد که با اجرای این طرح شهر تهران برای گردشگری مناسب تر شود و فضا برای توریست ها جذاب تر به نظر بیاید اما مسلما این گزینه تنها جنبه مثبت اقتصادی به همراه ندارد. وقتی روابط و مناسبات اجتماعی در بین مردم وجود داشته باشد انزوا و افسردگی کم رنگ می شود و به سلامت روان افراد جامعه نیز کمک می شود. در هر صورت باید منتظر رای نهایی باشیم و امیدوار باشیم که مسئولان روی مثبت سکه را ببینند.